Dus met eenvoudig zoeken naar bijvoorbeeld een Wikipedia- of LinkedIn-pagina van een persoon, men neme Arjen Lubach, is Google nog de snelle poort naar de gewenste informatie. Maar zodra een vraag wat gecompliceerder wordt, bijvoorbeeld “Welke kritiek ontmoet de Nederlandse premier Dick Schoof?” legt de uitkomst van Google het af tegen het antwoord van Perplexity.

Perplexity biedt een drie evidente voordelen:

• Er wordt direct een fundamenteel antwoord gegeven.
• Bronnen staan erbij als voetnoten, die je terstond kunt controleren.
• Er volgt een rij vervolgvragen als suggestie.

Joanna Stern, de beste techjournalist van Wall Street Journal, schreef ruim een week geleden “I Quit Google Search for AI—and I’m Not Going Back (link met vrije toegang), met als krachtige onderkop “Ads and search-optimized junk made a mess of the go-to engine. Now ChatGPT, Perplexity, Claude—and even Google’s own AI—do it better.”

“I’m not going back” kan wat voorbarig zijn. Immers, er staan rechtszaken op het spel tegen de AI-diensten – ook jegens Perplexity - op beschuldiging van het pikken van teksten en beelden om tot de uitstekende antwoorden te komen en om de uitkomsten verder te verbeteren met ‘machinaal leren’.

Als er een forse veroordeling volgt van de AI-diensten en Google weet haar grote kapitaal aan te spreken om overeenkomsten te sluiten met de rechthebbenden om deze vrij te kunnen gebruiken, zouden de kansen nog kunnen keren. Maar de kans daarop is niet zo groot.

Reclamemachine en Gemini

De afkeer van Google bij Stern is gebaseerd op het voorrang verlenen aan reclame bij de zoekresultaten. Voor mij komt daarbij een nog grotere afkeer van de persoonlijke aanbevelingen op YouTube van Google; vooral van extreemrechtse desinformatie-kanalen, wellicht omdat ik die zoek voor journalistiek werk. Google Search en YouTube staan officieel los van elkaar, maar het draagt bij aan het beeld “Google is evil”.

Vanwege privacy kan ik beter Claude gebruiken, maar die vraagt bij aanvang om met Google in te loggen, of met een code die je ontvangt via e-mail. Dat is onnodig lastig, want een wachtwoord uit een wachtwoord-manager aanklikken gaat nu eenmaal het snelst.

Bovendien, in het antwoord op de genoemde vraag naar de kritiek op Schoof antwoordt Claude: “Als Nederlands Premier krijgt Dick Schoof diverse vormen van kritiek, hoewel ik door mijn kennisbeperking tot oktober 2024 niet alle recente ontwikkelingen ken… Voor specifiekere en actuelere kritiek sinds oktober 2024 zou ik aanraden om Nederlandse nieuwsbronnen te raadplegen.”

Gemini van Google biedt een elegant antwoord door eerst een “onderzoeksplan” te bieden op een vraag. Zo wordt de vraag over Schoof verdeeld in acht, werkelijke uitstekende deelvragen. Dat plan kun je aanpassen. Echter, vervolgens valt het antwoord tegen, want gaat helemaal niet in op al deze vragen. De slotzin is wel geestig: “Het is belangrijk op te merken dat deze kritiek onderdeel is van het politieke debat en dat Schoof nog de kans krijgt om zichzelf te bewijzen als premier.”

Het is een kwestie van tijd alvorens Google de zoekdienst integreert met Gemini. Dat kan echter nog even duren gezien de miljardenopbrengsten van Google Search, die met een andere opzet aangetast kunnen worden. Lang niet iedereen wil immers voor de zoekdienst met geld betalen in plaats van met data voor gerichte reclame zoals nu het geval is.

Maar Google kan wel eens snel gedwongen worden om zich aan te passen, want het zoeken naar te kopen producten verloopt steeds meer via AI-diensten. De groei van bezoek aan webwinkels via AI-diensten is aanzienlijk. Dat tast de bijna monopolypositie van Google met zoekreclame danig aan.

Deze week werd bekend dat Perplexity reclame gaat toevoegen, om te beginnen in de suggesties voor vervolgvragen die merken kunnen sponsoren. En Perplexity gaat samenwerken met mediabedrijven, zoals met RTL.

Ene verslaving voor de andere?

En ChatGPT dan? Ik hou niet van het Trumpiaans aandoend geweld waarmee Sam Altman en consorten menen de wereld te moeten veroveren. En Copilot van Microsoft vind ik nogal opdringerig als toevoeging aan de Office 365 programma’s zoals Word.

En de Google-verslaving? Dat is, eerlijk gezegd, meer een verslaving naar het zoeken naar kennis. Als het maar even kan stop ik met schrijven van een artikel om te zoeken. Dat is goed zichtbaar met programma ManicTime die de hele dag de activiteit op de pc nauwkeurig bijhoudt.

Het doel is om tenminste 50 procent van m’n tijd actief te zijn in Word, maar niet zelden winnen het zoeken via de browsers en de e-mail van Thunderbird (Internet-oldies zijn vaak aan mail verslaafd, je krijgt snel antwoord) de strijd om de aandacht.

Wordt het dan een Perplexity-verslaving? Dat is dan, tot op heden, weer veel minder een uitdaging voor kennisverzameling, dan die blauwe linkjes om zelf te zoeken. Echter, een kwestie van tijd wellicht…