De Tweede Kamer heeft ervoor gekozen om het wetsvoorstel - ondanks breed gedeelde kritiek - niet aan te passen, maar om een groot aantal moties aan te nemen over hoe de wet moet worden geïnterpreteerd of geëvalueerd. Dat is deels een gemiste kans: veel van de amendementen hadden dezelfde uitgangspunten verankerd in de wet en daarmee  meer duidelijkheid en zekerheid geboden. Door bepaalde amendementen af te wijzen, is soms een omgekeerd effect bereikt.

Zo heeft de Tweede Kamer een amendement afgewezen om de nieuwe toezichthouder Tib de mogelijkheid te bieden om deskundigen te kunnen raadplegen. Door dit te doen lijkt de wet niet anders te kunnen worden uitgelegd dan een verbod op het inhuren van expertise door de Tib. Juist in een tijd van snelle, maar ook moeilijk te overziene technologische ontwikkelingen is dat een vreemde keuze.

Hetzelfde gaat op over een amendement om 'transparancy reporting' door ondernemingen mogelijk te maken c.q. hierover meer zekerheid te bieden.  Het afleggen van verantwoording door bedrijven is daarmee nog verder beperkt.

Beide stellingnames zijn vreemd omdat bijvoorbeeld de nationale veiligheidswetgeving in de Verenigde Staten met de invoering van de USA Freedom Act het raadplegen van experts en transparancy reporting nu juist expliciet mogelijk heeft gemaakt.

De steeds complexer wordende dreigingen en het gebruik van geavanceerde technieken door digitale aanvallers noodzaken tot nieuwe methoden om deze (terreur)dreigingen voor te blijven. Nieuwe bevoegdheden worden door de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Wiv) mogelijk gemaakt.

De bevoegdheden zijn echter zo ruim, dat dit als spreekwoordelijke sleepnet over de bodem van alle
informatiebronnen gaat om opzoek naar alleen dat (ene) specifieke stukje informatie. Is dat wenselijk?

Als je kwaad wilt doen, dan zoek je naar (alternatieve) methoden om hier vorm aan te geven. De technieken om uit handen te blijven van Justitie, Defensie en veiligheidsdiensten worden immers steeds geavanceerder; daar verandert de Wiv niets aan. Het is wachten op jurisprudentie waarmee vergaande inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van een burger wordt aangetoond als gevolg van deze nieuwe Wiv. En die dag, gaat komen!

Vreemd dat de Tweede Kamer een wet aanneemt die tekortschiet wat betreft toezicht. Een onderdeel dat eenvoudig had kunnen worden gerepareerd.

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten ontbeert een goede onderbouwing waarom het nodig is breed te kunnen tappen. Er is weinig tot geen bewijs dat dit in bijvoorbeeld de strijd tegen terrorisme ook maar iets gaat opleveren. Sterker nog: je kunt redelijkerwijs stellen dat het ook risico's vergroot. Een grotere groep mensen als potentieel gevaarlijk bestempelen op basis van big data-analyses betekent dat schaarse capaciteit ineffectief wordt ingezet. Van veel aanslagen weten we dat het niet het probleem is om mensen te identificeren (meestal weten we prima dat iemand gevaarlijk is), maar daar opvolging aan te geven. Deze wet doet daar niets aan.

Ondertussen hebben wetenschappers, beveiligingsexperts, bedrijfsleven, journalisten en mensenrechtenactivisten tijdens de consultatie goed en gemotiveerd maar vergeefs gewezen op de grote zakelijke en persoonlijke risico's voor burgers aan de wet. Het maakt de internationale positie van Nederland als betrouwbaar land om veilig je data te stellen er bepaald niet sterker op. Ook zijn er veel onduidelijkheden in de nieuwe wet en noemen juridische deskundigen de wet onvoldragen.

Van de gevolgen van deze WIV gaan we in Nederland nog jaren spijt krijgen. Er wordt ons allemaal een groot deel van onze vrijheid van denken en handelen afgenomen.

Bijvoorbeeld journalisten kunnen hun werk niet meer doen. Maar ook mensen

die over schuttingen en grenzen constructief willen samenwerken en daarbij nieuwe onverwachtse combinatie willen maken zullen worden gewantrouwd en belemmerd. En dan kun je innovatie en creativiteit als bron van welvaart wel op je buik schrijven. Alles in naam van terroristenbestrijding. Maar die terroristen en andere criminelen weten al lang hoe zonder of door dat sleepnet heen kunnen glippen.

Volgens mij zit het echte probleem niet in de breedte van het vangnet maar in het gebrek aan verwerkings- en analysemensen en -tools binnen de opsporingsdiensten. Uit de (bekend geworden) aanslagen de afgelopen jaren blijkt steevast dat men de persoon (personen) al lang via een van de verkokerde diensten had gespot, maar dat de meldingen aan elkaar niet waren doorgegeven of bijgehouden of verzopen in een massale brij van meldingen.

Opleiding van goede rechercheurs zou een veel hogere prioriteit moeten krijgen dan alles van iedereen afluisteren.

(Ik heb overigens het sterke vermoeden dat het sleepnet al lang onwettig in gebruik was genomen. Dit moest dus hoe dan ook formeel en in feite dus met terugwerkende kracht bij wet worden toegestaan. Deze situatie dat de minister de wet bleef overtreden mocht niet voortduren.)

k begrijp niet goed wat de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2017 te maken zou kunnen hebben met het "liever opleiden van goede rechercheurs", wat de heer Van Till beweert in zijn expertreactie.
De WIV is erop gericht om te trachten terrorisme te voorkomen, terwijl rechercheurs pas kunnen/mogen optreden wanneer er een misdrijf als terrorisme is gepleegd.
De opmerking dat terroristen/criminelen door dat sleepnet kunnen glippen is niet te onderbouwen, vanwege het tot nu toe ontbreken van een 'sleepnet'.
De schrijver kan nooit bedoeld hebben dat er meer rechercheurs moeten komen  die actief worden NA de terreuraanslag. Hij prefereert ongetwijfeld het mogelijk kunnen voorkomen van een aanslag. Of niet?

Een hardnekkig misverstand – ik denk een onbenulligheid – vooral te vaak terugkerend in de media is het dooreenhaspelen van inlichtingendiensten en opsporingsdiensten. Recent nog wordt in berichtgeving rond de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2017 (WIV) te vaak gesproken over opsporing van terroristen en/of criminelen, terwijl de AIVD en MIVD helemaal geen opsporingstaak hebben.

In het boek ‘Vijandbeelden’ van dr. C.W. (Constant) Hijzen (tevens zijn proefschrift) is een plek ingeruimd voor het ontstaan van de scheiding tussen inlichtingen en opsporing. In het Koninklijk Besluit van 8 augustus 1949 ‘houdende nadere regelen met betrekking tot de organisatie, de werkwijze, de taak en de samenwerking van de inlichtingen en veiligheidsdiensten’ besliste het kabinet Drees de BVD definitief onder te brengen bij de minister van Binnenlandse Zaken. Vooral het rapport-Prinsen was bepalend voor deze keus.

Hijzen:

“Prinsen meende dat de taak van de veiligheidsdienst gelegen was in het informeren van de regering over ‘elk streven, elke propaganda, alle toestanden en alle handelingen met de daarbij aangewende beschikbare middelen’ die ‘openbare orde, rust en veiligheid in het Koninkrijk’ in gevaar brachten. Opvallend genoeg werd de democratie hierbij niet met name genoemd. Bij de ‘onderhavige materie’ ging het in de kern om ‘waarnemen en registreren’, dus ‘strafrechtelijke belangen speelden een secundaire rol’. Sterker nog, overgaan tot vervolging maakte het onmogelijk ‘nieuwe vertakkingen en verhoudingen’ op het spoor te komen, waarmee Prinsen een essentieel onderscheid aanbracht tussen politiek inlichtingen- en politieel opsporingswerk.”

In latere jaren werd deze bewuste scheiding tussen opsporing en het verzamelen van inlichtingen populair uitgelegd met de verklaring dat wij in Nederland niet ‘een soort Stasi willen’.

Ook de nieuwe WIV is erop gericht om te trachten terrorisme te voorkomen, terwijl de politie pas kan/mag optreden wanneer er een misdrijf als bijvoorbeeld terrorisme is gepleegd. Het is dus van wezenlijk belang de verschillen tussen inlichtingen- en veiligheidsdiensten enerzijds en opsporingsdiensten anderzijds goed te kennen en te benoemen.