Immers, inbraakpogingen verstoringen in het digitale domein vanuit bijvoorbeeld China en Moskou, maken dit onderwerp meer dan urgent. Na alle ferme kreten en harde toezeggingen van diverse politici, mocht er een adequate strategie worden verwacht.
Op 12 februari 2017 bood minister Koenders (PvdA, Buitenlandse Zaken), mede namens andere bewindspersonen eindelijk het langverwachte rapport aan: Internationale Cyberstrategie, naar een geïntegreerd internationaal cyberbeleid.
Met ‘je hebt maar een keer voor een goede eerste indruk in gedachten, opent de Cyberstrategie als volgt: ‘Nederland zet in op een open, veilig en vrij cyberdomein… Dreigingen worden het hoofd geboden en fundamentele rechten en waarden worden beschermd. Gezien het grensoverschrijdende karakter van het cyberdomein vergt het waarborgen van deze belangen ook internationale inspanning.’
Hoe kan je een grensoverschrijdend karakter van het internet waarborgen? Het internet is namelijk van N.I.E.M.A.N.D. Dus ook niet van Koenders en zijn ministerkornuiten Kamp (Economische Zaken), Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Hennis (Defensie) en staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) die dit gezamenlijk aanboden aan de Kamer. De toon was daarmee, voor mij in ieder geval, gezet voor deze ‘strategie’.
Trouw aan de vlag van de Volksrepubliek
Met de oneliner ‘Hoe Nederland zich internationaal inzet is van directe invloed op de positionering van Nederland als gidsland, vestigingsland en partnerland’ werd het eerste hoofdstuk ingeluid dat niet geheel zou misstaan in de sprookjes van Hans Christian Andersen
Want daar ineens dook de eerste ‘belofte’ op: ‘Het kabinet zet zich daarom zowel bilateraal, regionaal als multilateraal actief in voor de bevordering en versterking van cybersecurity; zo worden Nederland en het cyberdomein veilig gemaakt.’ Alsof een land zoals bijvoorbeeld China - die van oudsher bekend staat om haar cyberaanvallen - zich door Nederland de digitale wet laat voorschrijven. Ook digitaal is China een dictatuur. Wie ooit in China is geweest, herinnert zich vast wat daar allemaal wordt geëist voordat je überhaupt naar een computer mag kijken. Bezoek aan een internetcafé? Geen probleem maar graag wel eerst even jouw paspoort inleveren en een overeenkomst tekenen met de strekking ‘ik hou van China en haar leider en zweer trouw aan de vlag van de Volksrepubliek’.
En ditzelfde land, dat prat gaat op de overgereguleerde digitale wereld (lees: censuur), waar Facebook en Gmail verboden zijn, zou zich door Nederland even laten vertellen wat ze moeten doen voor het bevorderen en versterken van cybersecurity en cyberpeace? Yeah, right!
Ze leefden nog lang en…?
Zou het spreekwoordelijke venijn hem dit keer ook in de staart zitten? Een ‘Internationale Strategie’ wekt de indruk dat er een heus strategisch plan is, dat groots en meeslepend wordt ingezet, om zodoende de wereld daadwerkelijk digitaal veiliger helpen te maken. Dus blijft het tot de laatste zin op pagina zestien, spannend. Waarom? Er is geen (aanzet tot een) strategie en er is geen plan. Zestien pagina’s lang lees je een samenvatting van alles wat zich de afgelopen jaren heeft afgespeeld binnen het cyberdomein op Nederlandse bodem zoals de Global Conference on Cyberspace in 2015 en de gelieerde oprichting van het Global Forum on Cyber Expertise. En voor hen die het Cyber Security Beeld Nederland 2016 nog niet lazen, is een opsomming van dreigingsbeelden overgenomen. Of gekopieerd, zo u wilt.
En dan laten we voor het gemak de opeenstapeling van nietszeggendheid links liggen zoals ‘de samenhang tussen veiligheid, vrijheid en maatschappelijke groei is een dynamische balans’ en de roep om ‘technologie neutrale Europese wetgeving die up-to-date is’.
Bent u nog wakker? Waar is de actie? Wat is het plan? Als dit het langverwachte actieplan is als Nederlandse bijdrage aan een digitaal veiliger wereld, dan raad ik u aan om het sprookjesboek van Andersen, ter hand te nemen. Het enige verschil is dat er in die sprookjes wel actie zit en de strategie? Die is altijd hetzelfde: ze leefden nog lang en gelukkig…