De Britse verzekeraar Admiral was van plan om jongeren voor hun eerste auto bij toegang tot hun Facebookprofiel eventuele korting te bieden op hun verzekering. Deze 'Firstcarquote' zou deze week live laten gaan, schrijft The Guardian.

Ten eerste was dit handige public relations van Admiral. En wellicht kwam het goed uit dat Facebook dit verbood. Het verbod werd uitgevaardigd op grond van het Platformbeleid. Dat is in het geheel lezenswaardig, maar de paragraaf 3.15 waarop Facebook zich beroept luidt:

‘Don't use data obtained from Facebook to make decisions about eligibility, including whether to approve or reject an application or how much interest to charge on a loan.’

Kort door de bocht: je mag geen Facebookdata gebruiken om de geschiktheid van een persoon te bepalen. Nou, zegt Admiral, dan verzinnen we een andere manier om de mogelijke roekeloosheid van een klant vast te stellen met data. Als het kan in overleg met Facebook.

Het ‘algoritme’ van Admiral zou ondermeer taal, stijl, frequentie en tijdstippen van het Facebooken in de analyse betrekken, en het leuken en becommentariëren van andere uitingen.

Averechtse privacyorganisaties?

Privacy-organisaties uitten hevige kritiek. Dit was misbruik van data en veel te vergaande profilering. Dat de regeling op basis van vrijwilligheid toegepast zou worden, was geen reden voor de privacybeschermers om dit te laten begaan.

Volgens hen is er geen sprake van een vrije wereld en vrije keuze. Kunnen ze niet beter Admiral met rust laten en het volk voorlichten wat de implicaties zijn van deelname aan de kortingsregeling met persoonsgegevens? Door de schuld buiten gebruikers te blijven zoeken, gaan ze door met het oeverloos voeden van datamonsters.

Nu wilde Admiral de jonge Facebookers als schapen in een hok drijven. Want die maximaal bijna 400 euro korting die ze zouden kunnen krijgen, moet opgehoest worden door anderen met ongunstiger of niet toegankelijke Facebookprofielen teneinde die verzekering rendabel te houden.

Niet de privacy is in het geding, maar de solidariteit. Dat is de grote kwestie van toepassing van data in verzekeringen. Die is al in gang gezet met rokers die meer betalen dan niet-rokers. Kwam er massaal protest? Het probleem is hier niet de dataverzameling maar dat we ‘goed gedrag’ en ‘slecht gedrag’ menen te moeten onderscheiden, om dit vervolgens te belonen en bestraffen.

Dit past in een groter beeld waarin veranderingen plaatsgrijpen in de maatschappelijke opvattingen over goed en kwaad, en meer in het bijzonder over veiligheid en justitie oftewel rechtvaardigheid. Niet alleen zijn veel mensen bereid om hun privacy op de tocht te zetten in ruil voor veiligheid (en uiteraard voor korting). Ook zijn ze minder bereid om lasten van onbekenden te dragen, of die nu vluchteling zijn of medeverzekerden.

Facebook bewaakt ons?

Dat platformbeleid van Facebook voor derden die apps aanbieden is boeiend, zeker dat derde hoofdstuk over databescherming. Punt 10 zegt bijvoorbeeld dat het verboden is data van Facebook over te dragen aan een reclamedienst of een andere vorm van ‘monetizing’. Dat gebeurt op grote schaal, iedereen weet het handhaving ontbreekt.

Dit draagt ook bij aan kennis van de mogelijkheden van Facebook met de haar toevertrouwde data. Het blokkeren van het initiatief van Admiral door Facebook is vooral gericht op behoud van exclusieve mogelijkheden met data-analyse door Facebook zelf.

Tot vervelens toe wordt al vele jaren in Nederlandse presentaties over Facebook het voorbeeld verschaft van de vader die via een aanbieding van supermarkt Target ontdekt dat zijn tienerdochter zwanger is.

Maar de mogelijkheden van data-analyse gaan veel en veel verder. Bijvoorbeeld over generaties heen. Eerst een eenvoudige opsomming en vervolgens een perspectief

Dit ‘weet’ Facebook

Ruim twee jaar geleden publiceerden we The Facebook machine and the power of its algoritms op grond van een boek dat al weer een jaar of vijf oud is. Kennis drijft voort, met ondermeer een artikel in Washington Post van de hand van Caitlin Dewey over de data.

Facebook zelf hielp een handje mee met de introductie van een uitleg over gericht adverteren, die aangenaam oogt. ‘We doen het voor u’; dat u zo veel mogelijk relevante en boeiende reclame krijgt opgediend. Opdat u met plezier meewerkt aan de vernieuwde persoonlijke advertentievoorkeuren.

Ondertussen ging Facebook wel over tot samenwerking met dataverzamelaars als Experian, Acxiom en Epsilon die duizelingwekkende hoeveelheden gegevens bezitten per huishouden en vaak ook individuen. Criteria:

1. Locatie
2. Leeftijd
3. Generatie
4. Geslacht
5. Taal
6. Opleidingsniveau
7. Studies
8. Scholen
9. Etnische affiniteit
10. Inkomen en vermogen
11. Woningtype
12. Eigendom woning
13. Omgeving woning en buurtkenmerken
14. Kledingvoorkeuren
15. Affiniteit met plaatsen
16. Samenstelling huishouden
17. Afstand tot relatie, familie en vrienden
18. Vrienden met een verjaardag binnenkort
19. Vrienden die gaan verhuizen, trouwen, kinderen krijgen
20. Gebruikers en vrienden met nieuwe relaties, nieuwe banen
21. Aanstaande ouders
22. Typering van vader en moeder
23. Politieke interesse en voorkeur
32. Burgerlijke staat,
33. Werk, functie, branche
34. Manieren van reizen, bestemmingen en frequentie
35. Voornemens van aanschaf product
36. Gekochte producten (voor accessoires, service etc.)
37. Alles over autobezit en voorkeur
38. Gedeelde en bezochte evenementen
39. Facebook paginabeheer voor organisaties
40. Technisch niveau
41. Ondernemingslust
42. Bancair en betaalgedrag
43. Radio- en tv-voorkeuren en gedrag
44. Exact telefoongebruik
45. Koopgedrag (tijdstippen, luxe)
46. Medische informatie (kleine kwalen zoals hoesten)

Brave mensen

Naast wat we eerder meldden is dit nog steeds ‘klein bier’ in vergelijking met de ‘zware alcoholica’ die in het verschiet liggen: de (sociaal)psychologische profilering die ons te wachten staat, en over perioden. De casus-Admiral geeft een voorproefje.

Zo wacht ons de digitale variant van ‘vertel me wie je vrienden zijn en ik vertel je wie je bent’. Nog zonder letterlijk over DNA-gegevens te beschikken kan Facebook met analyse van data van veel familieleden karakter-DNA’s samenstellen.

Dus niet alleen ‘weten’ dat je zwanger bent, maar ook de kansen berekenen wanneer dat zal gebeuren en wat voor soort kind je kunt verwachten op grond van wat er zoal is gedeeld op Facebook.

Of wat te denken van de voorspelling van ons gedrag, wat we precies wanneer gaan doen en bezoeken en met wie, kopen (vooral, commercieel nut), (intieme) gedragingen in relaties. Maar ook hulp bij keuze van studies, werkkringen, soorten vrienden en relaties. Je komt binnen bij de dokter die niet enkel al weet waarvoor je komt. Maar ook of je behandeling verdient gezien je slaapgebrek en drankzucht. En of de verzekering (‘wij’) die willen betalen.

De voorbode van een milde vorm van de Brave New World? Is Facebook de World Controller in opkomst? Onderwerpen we ons of gaan we tijdig handelen naar onze argwaan dat er iets niet goed gaat? Blijven we kiezen voor gemak en ‘gratis’, of dragen we de last van minder beeldschermgebruik?

Facebook biedt de beste denkbare functionaliteit voor onlinecommunicatie en is nog gratis ook. Belangrijk voordeel is ook de beveiliging tegen digitale criminaliteit, die op het open internet steeds meer tekortschiet.

Maar Facebook is ook een commerciële laag over het vrije internet heen, nu 360 miljard dollar waard en neigend naar monopolisering. Eerder is in genoemd boek beschreven hoe Facebook onze ‘community’ zou kunnen worden. Daarover volgende keer meer.