Australische censuur werkt niet

In 1999 keurde het Australisch parlement een uitgebreid systeem van internetcensuurwetgeving goed. De regelgeving voorziet in een door de overheid beheerd meldpunt. Dat meldpunt ontvangt klachten over pornografie op internet. Die klachten worden vervolgens onderzocht door de Office of Film and Literature Classification (OFLC). Indien de klacht gegrond wordt geacht, dient de Australische internetprovider de informatie van zijn systeem te wissen.

Dit systeem is in theorie erg streng. Censuur wordt al toegepast als sprake is van beeldmateriaal waarin meerderjarigen met instemming van elkaar seksueel contact hebben. Beeldmateriaal over 'bondage', 'spanking', drugs misbruik, of indien het aanzet tot geweld is absoluut verboden. (zie noot 1) Het censuursysteem is bedoeld om jongeren te beschermen tegen deze informatie, maar voorziet niet in legale toegang voor meerderjarigen.

In de praktijk is mij al sinds 1999 duidelijk dat de regelgeving weinig effect heeft. Toen de wet werd ingevoerd, heb ik daar ook voor gewaarschuwd, maar de regelgevers luisterden niet. Nu is het falen van de internetcensuur in Australië wederom onderwerp van publiek debat.

Het Australië Instituut onderzocht het internetgedrag van jongens van 16-17 jaar. Uit het onderzoek bleek dat 80 procent van de ondervraagde jongeren regelmatig pornografische informatie op internet raadpleegt, 60 procent van de meisjes in dezelfde leeftijdsgroep is met pornografie op internet geconfronteerd.

De Australische premier, John Howard, reageerde op het rapport met de mededeling dat de censuurwetgeving op internet strenger moet worden.

De regering in Australië die de censuurwetgeving heeft ingevoerd is ofwel bijzonder naïef, ofwel bijzonder cynisch, en waarschijnlijk beide. Naïef omdat bij de invoering van de censuurwetgeving al duidelijk was dat de resultaten van de wetgeving minimaal zouden zijn. Er waren voldoende waarschuwingen van technische experts die aantoonden dat het systeem nooit zou werken. En de regelgevers zijn cynisch omdat ze waarschijnlijk wel begrepen dat de effecten minimaal zouden zijn, maar dat konden ze niet toegeven vanwege de politieke kosten in de vorm van verloren stemmen en boze kiezers.

Censuur op internet is moeilijk toe te passen. Internet is een internationale gemeenschap waar grenzen vrijwel niet te handhaven zijn. Informatie reist in een seconde de wereld rond, zonder dat er sprake is van grensposten of douane.

Een land dat veel ervaring met censuur op internet heeft is China. De Chinese overheid heeft rond de 30.000 ambtenaren in dienst die als enige doel hebben de Chinese censuur op internet waterdicht te houden. En toch is het ook in China mogelijk om toegang te krijgen tot verboden informatie. Internet is immers geen statisch netwerk, maar verandert continu. Websites veranderen van adres, informatie kan per e-mail worden verstuurd, en er zijn allerlei omwegen mogelijk om op een eindpunt te komen.

Laat die malle Australiërs het nog maar eens proberen. Het eindresultaat is nu al duidelijk, censuur op internet werkt niet als er niet tenminste een miljard of twee aan wordt uitgegeven.

Uiteindelijk gaat het de beleidsmakers er helemaal niet om of censuur werkt of niet, dat is niet relevant. Als de kiezers maar geloven dat er door de regering iets ondernomen wordt om hun kinderen te beschermen. Zo werkt politiek in dit warme land.

*) Zie voor meer informatie over censuur op internet het volgende document (pdf)