Tussen hackerscultuur en de veiligheidsconferentie

Met Helpende hackers bundelde Chris van ’t Hof zijn columns voor Informatiebeveiliging tot een boek. Dit biedt een opsomming van de ‘ethische hacks’ om beveiligingslekken bloot te leggen. Het is een rooskleurige opsomming van wat braaf ‘verantwoorde onthullingen’ heet.

’t Hof gaat verder waar de actuele berichtgeving over lekken veelal ophield. Behalve de hackers zelf ondervroeg hij ook getroffen managers en juristen en betrokkenen als journalisten en politici. En voegt stof uit zijn debatten toe.

Doel is een kijkje te bieden in de ‘mysterieuze wereld van cyber security en laten zien hoe hackers ons kunnen helpen’. In beide doelen slaagt de schrijver.

Nobele krijgers. Zo presenteert Chris van ’t Hof een de fraaie serie Nederlandse hackers en hun onthullingen van lekken in beveiliging. Een vermakelijke leergang; van de fameuze OV-chipkraker Roel Verdult – dyslectisch, naar de Mavo gestuurd en uiteindelijk gepromoveerd - tot internationale superkrakers als Beg (17 jaar) en @0xDUDE. Het levert een hele reeks boeiende verhalen op.

Helaas ontbreekt de rode lijn en een samenvattend slot wat nu gemeenschappelijke kenmerken zijn van al die acties. Van ’t Hof is meer een vaardig verteller van boeiende anekdotes dan een gravende en analyserende journalist.

Zo blijft de lezer aan het eind met vragen zitten als een geïnterviewde beveiligingschef notabene wordt ontslagen vanwege de tekst die Chris ‘t Hof hem van het vraaggesprek toestuurde. Er wordt niets gepubliceerd, omdat dit zo was afgesproken. Zelfs de geringste inhoudelijke uitleg ontbreekt en het boek gaat als een nachtkaars uit. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Dark Market van Mish Glenny, hier jubelend besproken.

Permanent forum in Nederland

Glenny schiep de paradox van ongeorganiseerde, georganiseerde misdaad van krakers die veel geld binnenharken met uitbuiting en digitale diefstal, t Hof toont goed aan hoe hackers vaak maar wat aanrotzooien. Zoals beloofd, ontstaat er een diffuus beeld van digitale beveiliging waarin betrokkenen langs elkaar schuren in de hoop dat ze zonder echte samenwerking er toch samen een beetje uitkomen.

Dit beeld gaat ook meer en meer de zeg maar officiële opvatting worden over beveiliging, zoals ook bleek uit een recent interview met Jaya Baloo, de beveiligingsbazin van KPN.

Hoe verhoudt zich dat tot pogingen om nog enige structuur te brengen in beveiliging en andere netkwesties, zoals toch het doel was van de Global Conference on Cyberspace 2015 in Den Haag? Eigenlijk niet, zo wordt in de slotverklaring duidelijk. Digitale veiligheid wordt een zaak geacht van staten, bedrijven en hun officiële organisaties.

Zo krijgt Nederland om te beginnen een permanent forum, met vooralsnog steun van 42 bedrijven, organisaties en staten waaronder Huawei, Vodafone, Cisco, de VS, Europese Unie, Duitsland, Frankrijk, Japan, Israël en ook Europol. Echter, er was wel een debat over ethisch hacken waarin links werden gelegd met de officiële beveiliging. Hackers blijven noodzakelijk.

WRR onderzoek

Aan de conferentie ging een WRR-onderzoek vooraf met als titel De publieke kern van het internet. Naar een buitenlands internetbeleid (Nederlandse versie en English version). Dat is gebaseerd op vraaggesprekken met officiële functionarissen, onder wie veel ambtenaren. Nauwelijks met technische internetdeskundigen die al decennia internet mede vorm geven en min of meer besturen.

De eerste en belangrijkste aanbeveling uit het WRR-onderzoek:

* Bevorder het vastleggen van een internationale norm waarin de centrale protocollen van het internet aangemerkt worden als een neutrale zone, waarin bemoeienis omwille van eigen nationale belangen niet geoorloofd is.

De tweede aanbeveling is gericht op het inperken van nationale belangen zoals van China en de VS:

* Bevorder dat internetveiligheid, de veiligheid van het netwerk, en nationale veiligheid in relatie tot het internet op nationaal en internationaal niveau beter van elkaar onderscheiden en afgebakend worden.

En de derde duwt juist het Nederlandse belang op de voorgrond, maar als middelpunt in internationaal overleg, gericht op de komst van genoemd permanent forum:

* Verbreed het werkveld voor de Nederlandse internetdiplomatie, zowel naar nieuwe coalities tussen staten als naar internetbedrijven, ngo’s en de technische gemeenschap.