Google Glass een steen in de vijver

Google heeft als bedrijf de insteek om precies dat te doen: gooi een steen in de vijver en kijk waar het rimpelt en waar de golven zijn. Om van te leren.

Zeker, ‘Internet of Things’ en verdergaande ‘Intieme Technologie’ roepen nieuwe vraagstukken op. Geen twijfel over de noodzaak van een intensief debat zoals Hans Schnitzler opwerpt.

Bijvoorbeeld: daar waar de gebruiker nu vooral zijn eigen gegevens de wereld ‘inslingert’, gaat hij straks gegevens van en over anderen om hem heen vol automatisch wereldkundig maken.

Allemaal dankzij een veelheid van automatisch werkende sensoren die continue informatie vergaren over de omgeving. Informatie zoals video, foto's, geluid en locatie worden vergaard, maar ook radiografische ‘digitale kentekens’ (de Mac-adressen) van de apparaten die gebruikers om hem heen bij zich dragen en meer.

Dat maakt het ook mogelijk te onthullen waar de mensen om je heen zijn en wat ze daarbij doen. Allemaal zonder dat deze dat zelf weten. En als je iets niet weet, kun je er geen invloed op uitoefenen: ‘onthullen’ wordt dan ‘verraden’. Gebruikers, die door privacyactivisten vaak in een slachtofferrol gezien worden, manifesteren zich opeens als daders!

Maar laten we nu niet in een soort van hink-stap-sprong redenatie nieuwe technologieën tot struikelen brengen door ze te verketteren en te vervolgens verbieden. Dat heeft nog nooit succes gehad. Bovendien verhindert het om de ‘Intieme Technologie’ voor relevante, nuttige en maatschappelijk acceptabele toepassingen in te zetten.

Wat we daarbij wel beter moeten doen is bestaande wet- en regelgeving toepassen en vooral ook handhaven. Een voorbeeld: veel mensen kennen de ‘cookiewet’ alleen van het web en hun browser. Wat velen zich niet realiseren, is dat deze wetsartikelen niet specifiek over ‘cookies’ gaan.

De wet gaat over gegevens die opgeslagen worden of uitgelezen worden uit een apparaat dat aan een publiek elektronisch communicatienetwerk hangt.

Het gaat daarbij om alle soorten gegevens, dus niet alleen persoonsgegevens. Een hoop ‘Internet of Things’ en ‘Intieme Technologie’ doet dat bij voortduring: gegevens uit een apparaat lezen en versturen via internet.

De gebruiker moet, volgens de wet, duidelijk geïnformeerd worden over het doel van de gegevens en ook nadrukkelijk toestemming geven om die gegevens te verzamelen of op te slaan. De enige uitzondering is wanneer de gegevens strikt nodig zijn voor de geleverde dienst aan de gebruiker.

Oftewel: als je sporthorloge met hartslagmeter uitgelezen wordt, moet je kunnen snappen wat er met je gegevens gebeurt en als die gegevens geanalyseerd worden om verzekeraars te helpen aan risicoprofielen van sporters, moet je daar toestemming voor hebben gegeven, zelfs al gebeurt dat in volstrekt anonieme vorm.

Dit ‘cookiewet’ voorbeeld is maar één de van bestaande regelgevingen die ingrijpt op ‘Internet of Things’ en ‘Intieme Technologie’, immers ook bestaande privacywetgeving, maar bijvoorbeeld regelgeving op gebied van rijveiligheid of medische apparaten stelt ook al een aantal eisen. Wat we nog moeten uitvogelden is hoe we deze moeten interpreteren in deze context. Moeten we bijvoorbeeld de drager van rondsnuffelende technologie gaan beschouwen als "verantwoordelijke" in de zin van de Wet Bescherming Persoonsgegevens? Immers hij bepaalt doel en middelen voor de informatieverwerking van de persoonsgegevens die hij verzamelt van de personen om hem heen. Zou hij dan niet aan aanspreekbaar moeten zijn op wat hij daarmee doet en de consequenties die dat heeft, al niet niet met sanctie in de vorm van boetes of meer als gevolg?

Kortom: genoeg stof tot nadenken, zonder nu al technologie in de ban te doen.