Reactie Brein: internet is geen vergiet voor auteursrecht

"Twee befaamde uitspraken over het Internet zijn inmiddels ruimschoots achterhaald. De ene is een Nederlandse van Egbert Dommering die in 1994 voorspelde dat het auteursrecht weg zou spoelen door "het electronisch vergiet".

De ander is van de Amerikaan John Perry Barlow uit 1996 waarin hij de overheid opriep zich niet met het internet te bemoeien: "On behalf of the future, I ask you of the past to leave us alone. You have no sovereignty where we gather." Het is inmiddels duidelijk dat de overheid zich wel degelijk met internet bemoeit en dat auteursrecht ook op het internet gehandhaafd kan worden. Het internet is geen vergiet maar een distributiekanaal.

Een hardnekkig misverstand dat ook ten grondslag ligt aan de column van Diederik Stols is dat internethandel geen middleman/tussenpersoon nodig heeft omdat de gebruiker/consument het allemaal zelf doet middels peer-to-peer uitwisselprogramma's. Handhaving zou in die verouderde visie alleen tegen de consument plaats kunnen vinden.

Die visie gaat er echter aan voorbij dat de p2p-sites waar die consument zijn content vandaan haalt gewoon de internetvariant van aloude winkels is. Het enige verschil is dat er toegang tot content wordt verhandeld. Naast zulke p2p-sites zijn er overigens ook nieuwsgroepen waar de content rechtstreeks van de newsserver gedownload wordt. De consument is gewoon de klant van die cybershops.

Tussenpersonen

Verschillende internettechnologieën werken verstorend op bestaande distributiekanalen. De consument bedient zichzelf, zo lijkt het. Toch blijkt het Internet geen elektronisch vergiet waardoor het auteursrecht wegloopt maar gewoon een nieuw distributiekanaal waar marktpartijen ondertussen steeds beter op inspelen. Bescherming tegen illegale uitbating blijft daarbij essentieel.

De kreet dat auteursrecht nu achterhaald is omdat consumenten zichzelf bedienen, is zelf alweer achterhaald. Ook op Internet heeft de consument nog steeds bediening nodig, zo blijkt. Zonder tussenpersoon kunnen consumenten niets. Illegale tussenpersonen verdienen dik aan het structureel faciliteren van het gebruik van andermans content zonder dat de makers daarvan iets terug zien.

Dergelijke tussenpersonen kunnen wel degelijk gestopt worden door middel van juridische actie. Dat stimuleert niet alleen creatie maar ook innovatie omdat het investering in nieuwe innoverende zakenmodellen minder risicovol maakt.

Effectieve handhaving richt zich dus met name op de illegale tussenpersonen, die fungeren immers als cybershop die consumenten toegang tot illegale content verschaft. De benadering van inbreukmakende consumenten kan dan in de eerste plaats door middel van voorlichting en waarschuwing gaan, met uiteindelijk een handhavingsrisico in geval van volharding of excessieve inbreuk .

Cybercops tegen cybershops

De private personen waartegen Brein het auteursrecht in de regel handhaaft houden er een illegale website op na waar zij bedrijfsmatig toegang organiseren tot illegale bestanden met film, muziek, games en interactieve software. Deze sites zijn als het ware illegale winkels die structureel en systematisch gebruik maken van ongeautoriseerde bestanden. Voorzover die cybershops niet zelf openbaar maken dan handelen zij in elk geval wel onrechtmatig (zie Hof Amsterdam in de Brein/Technodesign (Zoekmp3) zaak - 'licht aan het eind van de Kazaa tunnel' aldus Herman Cohen Jehoram).

Het civielrechtelijk handhaven van auteursrecht tegen dergelijke cybershops is gerechtvaardigd, evenals het strafrechtelijk handhaven dat is. Beiden gebeuren dan ook. Vanzelfsprekend komt de handhaver uit bij de natuurlijke persoon die dergelijke illegale handel drijft. In geval van civielrechtelijke handhaving krijgt die persoon dan een sommatie en wordt de zaak uiteindelijk aan de rechter voorgelegd.

Die bevoegdheid bestaat op grond van de aloude techniek-onafhankelijke Auteurswet. Handelaren in illegale cd's en dvd's werden en worden ook zo aangepakt. Op dat vlak is het in Nederland gelukt om de piraterij tot rond de 15 procent terug te dringen.

Er is geen reden om aan te nemen dat dit ten aanzien van illegale websites op internet niet ook zou kunnen. Naast Zoekmp3 is de recente uitspraak door de voorzieningenrechter Den Haag in de Brein/KPN (Dutchtorrent) zaak, waarin KPN naam en adres van de sitehouder moest geven en diens site afsluiten, reden tot optimisme. Naast de civielrechteljke handhaving vraagt Brein om meer strafrechtelijke actie tegen illegale sites die marktverstorend werken.

Het is belangrijk de illegale websites niet te verwarren met de klanten van zulke winkels, dat wil zeggen de gebruikers. In geval van illegale p2p-sites plegen die consumenten directe inbreuk omdat zij bij het downloaden van bestanden deze tegelijkertijd ook plegen te uploaden.

Brein staat een proportionele benadering voor van dergelijke inbreukmakers aan. Die bestaat uit voorlichting en waarschuwing door hun ISP op melding van Brein. Slechts in geval van volharding of excessieve inbreuk zal Brein de naam en adres van een dergelijke gebruiker willen vorderen om die aan te kunnen spreken met een verbod en schadevergoeding.

Zoals bijvoorbeeld in het geval waar de voorzieningenrechter Amsterdam over oordeelde in de Brein/UPC (Dikkedonder) zaak waarin UPC naam en adres moest geven van een excessieve uploader die als bron voor de site gefungeerd had. Als we ons brein gebruiken zien we een afgewogen en proportionele handhaving tegen illegaal aanbod van dragers en bestanden."