Mobieltjes in de reünieklas

Bij de inschrijving in de hal herkende ik meneer van Hensbergen, mijn leraar klassieke talen, meestal Latijn, soms Grieks. Hij had de carrière van leerling tot leraar op een en dezelfde school doorlopen. Inmiddels gepensioneerd. Buiten schooltijd mochten we hem Heiko noemen, na eindexamenfeestjes bijvoorbeeld. We wisten nog dat we vanaf het Zwarte Pad in Scheveningen het strand waren opgerend, richting zee, bij zonsopgang, Thalassa, Thalassa (zee) roepend.

Diezelfde zaterdagochtend, radio 1. Een interview met Justine Pardoen, hoofdredacteur van Ouders Online. Het gesprek gaat over kinderen en smartphones, over het feit dat kinderen steeds minder leren. Waardoor steeds meer kinderen moeten ‘afstromen’; het is het eufemisme om kinderen die even minder presteren een lagere opleiding te laten volgen. Niet uitdagen, maar degraderen. Symbool voor de zieke cultuur bij sommige scholen. Pardoen praat over het gedrag van kinderen. Iedereen heeft een smartphone. Inleveren bij de conciërge kan niet, dan kom je in de buurt van de schending van de lichamelijke integriteit van de scholier. De telefoon is een zevende zintuig, er is geen uitknop. Een kind heeft nog maar twee statussen: in slaap of online.

Pardoen vertelt  over een experiment waarbij de leerlingen zich 25 minuten offline concentreren, dan 5 minuten twitterpauze krijgen, en daarna weer 25 minuten nadenken. Het heet de Pomodori techniek, ongetwijfeld verkocht door een consultant met powerpoint.

Ik herinner me dat precies dit verhaal ooit op het Maerlant werd verteld. Met exact diezelfde periode van 25 minuten; het is al eeuwenlang de concentratiespanne van de mens. Het werd toen alleen niet afgewisseld met een twitterpauze. Wij moesten even voetballen, of sjoelen.

Die middag in Den Haag, we volgen een les van Van Hensbergen, lokaal A02, er zitten zo’n vijftien oud-leerlingen in de klas. We gaan de eerste zinnen van Ovidius’ Metamorphosen vertalen.
Er gaat een telefoon, een oud-leerling op de achterste rij neemt op en ze kwekt vrolijk door van Hensbergen heen. ‘We bellen nog, ik zit nu in de klas. Ja echt, leuk he?’

Even later blieb bliebt mijn buurman. Hij weet niet in welke zak zijn telefoon zit. Ping, er komt een sms-je binnen. Van Hensbergen vertaalt Ovidius onverstoorbaar: “Mijn geest spoort mij aan te spreken over gedaantes die veranderd zijn in nieuwe lichamen”.

Oude leerlingen met nieuwe apparaten leiden tot eenzelfde gedrag als nieuwe leerlingen met nieuwe apparaten. Het heeft niets met generaties te maken, het heeft te maken met de verslavende werking die uitgaat van de cocktail van smartphone met sociale media.

Het mobiele beest werd gevoed en krijgt steeds meer honger. En op een dag gaat de veelvraat dood en komt er een ander beest. Zo ging het altijd en zal het blijven gaan.

De mens is een junk.