Moet Buma de boventoon blijven voeren?

U mag die sigaren niet rooken zonder toestemming van de fabrikant

Vandaag is het Pay-Day. De jaarlijkse betaaldag door Buma.
Artiesten en rechthebbenden krijgen hun inkomsten over het jaar 2011. Een belangrijk moment om de administratie erbij te halen en uit te zoeken of je echt alle optredens vergoed hebt gekregen. Een leuke dag om uit eten te gaan, want yay, je salaris is gestort! Of een momentje om even niks uit te geven en je budget weer aan te vullen, omdat je net vijf dagen Amsterdam Dance Event achter de rug hebt. Dit door Buma georganiseerde event werd afgesloten door Armin van Buuren met een oproep aan de overheid om prioriteit te geven aan muziekbescherming. Dezelfde oproep werd een maand eerder geuit door bestuursvoorzitter de Wit van Buma/Stemra in een brandbrief aan Rutte.

Hoe is het betaalsysteem vandaag de dag geregeld? Waarom roept Buma op tot meer muziekbescherming en wie is hier De Sigaar?

Waarom betalen voor Muziek?

“De muziek dient tot verstrooiing tot opvoeding tot aansporing van geest en hart en tot de bevrijding der ziel van de hartstochten,” aldus Aristoteles. Muziek is niet te bevangen, te beschrijven of te zien. Het is te horen en te voelen. Muziek kan beschouwd worden als een universele taal, maar de betekenis die een individu eraan geeft kan per persoon verschillen. Zonder componisten is er echter geen muziek. Het is dan ook in het algemeen belang, voor het behoud van de muziek, mensen te stimuleren muziek te maken. Die stimulatie bestaat o.a. uit muziekbescherming, zodat de muzikant voor een bepaalde tijd de mogelijkheid heeft inkomsten te halen uit zijn werk.

Het beschermen van muziek is pas 100 jaar oud. Sinds de Auteurswet in 1912 haar intrede deed.
Aankondiging Auteurswet 1912, 7 juli 1912:                            Vanaf dit moment heeft elke auteur het exclusieve recht om zijn werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Deze rechten zijn economisch van belang, omdat je als auteur hiermee je inkomsten verdient. Deze rechten worden dan ook wel de “exploitatierechten” genoemd.
Maar moest elk auteur nu zijn eigen auteursrechten gaan handhaven en regelen? En de muziekgebruikers met elke muzikant een afspraak treffen? In je eentje was dit geen doen. Er was een tussenpersoon nodig. En zo geschiedde het, precies een jaar later, eind 1913, is Buma een feit. Buma, tussenpersoon voor muziekauteurs en muziekgebruikers. Muziekauteurs dragen hun rechten over aan Buma voor de openbaarmaking van muziek; de muziekgebruikers betalen. En als klap op de vuurpijl kreeg Buma, 19 jaar na oprichting, ook het wettelijk monopolie.

Betaald worden voor Muziek
Buma is er om jou uit te betalen als jouw muziek in het openbaar te horen is geweest op de radio, tv, internet, live-optredens in winkels of bedrijven. Je moet hiervoor natuurlijk wel lid zijn van Buma.

Afgelopen week kwam in een gesprek met Erik Verzijl, voorlichter van Buma/Stemra, aan de orde dat het handig is om na de uitbetalingen een uurtje de administratie te gaan doen. Inderdaad, niet de leukste activiteit waar je dan aan denkt, maar wellicht leidt het tot veel leukere dingen! Want het kan zomaar gebeuren dat Buma niet alle optredens heeft meegerekend. En heb je je administratie niet op orde? Begin daar dan mee vanaf nu, want die tijd kan zichzelf terugbetalen!

Tip: Houd een goede administratie bij van je optredens.

Buma kan alleen goed uitbetalen als jij ook elke keer jouw nieuwe werk doorgeeft. Alleen op die manier kan gecontroleerd worden van wie welk nummer is. Lever daarom de titel ook goed aan, want anders kunnen er alsnog onduidelijkheden ontstaan. Het niet aanleveren van je werk betekent niet dat jij dan nog de auteursrechten over deze muziek hebt. Want in jouw contract met Buma heb je je recht overgedragen voor ook je toekomstige muziek. Dit betekent dat alles wat je maakt vanaf het moment van inschrijven bij Buma, automatisch onder hun beheer valt.

Tip: Lever regelmatig je titels aan bij Buma.

Je hebt niet uitbetaald gekregen, maar je weet zeker dat jouw muziek vaak te horen is geweest! Dan kunnen er vier dingen aan de hand zijn: 1) er kan iets mis zijn gegaan met de registratie van jouw werk (zie tip hierboven), 2) je bent vergeten je werk door te geven, 3) het kan zijn dat het Fingerprint-systeem van Buma jouw muziek niet heeft herkent, en tot slot 4) jij bent enkel op de plaatselijke radio gedraaid.

Het Fingerprint-systeem van Buma moet automatisch muziek herkennen. Als jij wil dat jouw muziek hierin opgenomen staat dan kan je via de Portal een mp3 uploaden. Soms gaat het wel eens mis met de fingerprinting. Op de website Airplayclaim.nl is alle niet geïdentificeerde muziek te beluisteren. Als je daar jouw werk herkent, laat het Buma weten, dan kunnen ze alsnog tot uitbetalen overgaan!

Tip: Beluister Airplayclaim.

Met behulp van de ontwikkelde App door Buma kan je nu ook je administratie bijhouden voor wat betreft openbaarmakingen op bijvoorbeeld radio of tv. De Buma Songtracker. Wie weet iets voor jou?

Tip: Buma Songtracker.

Ben je nog geen lid van Buma/Stemra? Ook dan kun je nog uitbetaald krijgen over het jaar 2012. Je kan geen bedragen meer terugvorderen over 2011, de betaling die vandaag plaatsvindt. Hoe kan dat dan? Geen lid zijn en toch heel 2012 vergoed krijgen? Tot 31 december heb je de mogelijkheid je aan te melden bij Buma. Met terugwerkende kracht krijg je dan de vergoedingen voor alle optredens terug die je het afgelopen jaar hebt gedaan. Overigens best vreemd dat dit kan, want je zou verwachten dat Buma geen onterechte inningen doet. Wat duidelijk wel het geval is als zij de mogelijkheid hebben artiesten met tot een jaar terug te kunnen terugbetalen. Wat gebeurt er eigenlijk met de onterechte inningen? Ik zelf heb als gebruiker nooit mijn geld terug gekregen, terwijl ik weet dat de artiest voor wie ik heb betaald haar geld niet ontvangen heeft voor het optreden.

Onterechte inningen door Buma? Hoe krijgt de Gebruiker eigenlijk zijn geld terug?

Kortom, leuk voor de nieuwe artiest, de vergoeding met terugwerkende kracht, maar qua systeem is het opmerkelijk. Denk in ieder geval na over je aanmelding bij Buma. Komen er de volgende maand veel optredens aan? Maak dan een berekening voor jezelf, want wie weet is aanmelden wel heel gunstig.

Tot slot, ben je onder de 26 jaar? Dan kan je je inschrijfgeld kwijtgescholden krijgen. Hoe? Meld je aan voor Buma Junior, een platform waar je in contact kan komen met andere artiesten en waar je voorzien wordt van informatie. Als je hierna besluit je aan te melden bij Buma, dan hoef je de eenmalige administratiekosten niet te betalen.

Tip: Onder de 26 jaar? Bespaar € 45,-

Waarom Buma oproept tot Muziekbescherming

Vanaf het moment van oprichting in 1913 bestonden de werkzaamheden en doelstellingen van Buma uit het geven van voorlichting over het auteursrecht. Het publiek moest worden voorgelicht over het feit dat zij vanaf nu voor het openbaar maken van muziek moesten gaan betalen. Wat valt je op uit de eerste voorlichtingstekst van Buma?

Nu, 99 jaar later, lijkt er weinig veranderd. De hulp van de overheid wordt nu zelfs ingeschakeld om meer aandacht te gaan geven aan voorlichting van het auteursrecht. De vraag blijft, wat is er mis gegaan dat we 99 jaar na dato nog steeds niet een normbesef hebben dat voor muziek betaald zou moeten worden?

Of zou het niks met normbesef te maken hebben, maar met andere achterliggende motieven? Zoals een lange duur van het auteursrecht of hoge kosten voor muziekgebruik? Wat de reden ook moge zijn, op dit punt lijkt de geschiedenis zich te herhalen. Niet alleen wat betreft de opmerkelijke tekst van Buma waarin staat aangegeven dat een muziekwerk 0,90 cent kost! Tegenwoordig kopen we voor 0,90 cent bij iTunes een nummer. Maar zelfs de argumentatie om niet voor muziek te betalen is in 99 jaar hetzelfde gebleven. In 1917 werd reeds voor het eerst in de rechtszaal het argument gehoord dat het een eer is voor de muzikant als zijn muziek ten gehore wordt gebracht.[1] De muzikant moet dit zien als promotie, want de openbaarmaking zou leiden tot meer muziekverkoop.

Wat wil ik hiermee zeggen? 99 jaar geleden heeft Buma een systeem op poten weten te zetten die ertoe geleid heeft dat de muziekgebruikers wel moesten betalen. Veel rechtszaken zijn gevoerd. Dat lukt nu ook weer aardig met de online-industrie. Spotify, YouTube, 22Tracks, allen betalen aan Buma. The Pirate Bay’s op deze wereld worden geblokkeerd door middel van vele rechtszaken. En er wordt zelfs nagedacht over een Digitale Flitspaal voor uploaders. Schieten wij nu niet ons doel voorbij? Als er zo duidelijk een terugkeer in de geschiedenis te zien is, wellicht is het dan tijd voor een nieuwe inslag.

Meer voorlichting over de gevolgen van downloaden voor de muziekindustrie zal de muzikanten ten goede komen. Op die manier kunnen gebruikers en muzikanten samen kijken voor oplossingen.

Want ook de problematiek van het illegaal kopiëren is niet nieuw. Aan het illegaal kopiëren van 99 jaar geleden dankt de huidige muzikant nu zijn rechten!
De reden dat Nederland muziekrechten heeft, is het gevolg van de lobby van auteursrechthebbenden en kunstenaarsorganisaties 100 jaar gelden. Zij verenigden zich om zich te keren tegen Nederland als vrijhaven. In Nederland konden werken worden gepubliceerd die elders verboden waren. Hier werd ruimschoots “illegaal” gekopieerd. 25 jaar lang heeft het geduurd voordat wij toetraden tot de Berner Conventie, het internationale auteursrechtverdrag waar 162 landen bij aangesloten zijn. Nu, 99 jaar later, kan in Nederland weer “illegaal” gekopieerd worden. Wij zijn het enige land, samen met Bulgarije, waar de muzikant online niet streng beschermd wordt. Er bestaat hier geen wettelijke regeling die het downloaden uit illegale bron tegengaat. In Nederland is elke vorm van downloaden legaal (software uitgesloten).

Buma loopt hierdoor inkomsten mis. In de brandbrief roept zij op de vrijhaven die Nederland weer zou zijn, te doen stoppen. 14% van het downloaden zou slechts op een legale wijze plaatsvindt. Conform het jaarverslag van 2011 is er 1,5 miljoen euro verdiend met deze distributie. Dit zou betekenen dat 9,2 miljoen euro per jaar wordt misgelopen. Zal door deze strijd 99 jaar later ook een bepaalde groep meer rechten toegekend krijgen? Hopelijk zorgt het openen van de discussie ervoor dat de Winner-Take-All-Market zoals hij nu is, opengebroken gaat worden tot een meer normale markt. Want laten we vooral niet vergeten dat er heel veel Sigaren op de markt zijn, die ook allemaal hun rechten behartigd willen zien! En deel van de miljoenen op hun rekening terug willen zien.

Wie is De Sigaar?

Uit bovenstaande blijkt dat Buma nog meer had willen innen en zij vraagt daarbij de politiek om hulp. Buma heeft over het jaar 2011 € 142,9 miljoen ontvangen. € 114,1 miljoen is uitgekeerd aan de rechthebbenden en € 9,6 miljoen aan sociale en culturele doeleinden. Dan blijft nog € 19,2 miljoen over. Wie hebben er niets ontvangen? En wie hebben er teveel betaald?

Het nadeel echter van zo een grote partij te zijn als Buma, is dat zij niet iedereen goed kan vertegenwoordigen. De uitbetaling van de kleine artiest is lastig. Buma raadt aan dat als je als muzikant alleen maar op de plaatselijke radiozenders te horen bent, je je beter niet in kunt schrijven. Zij kunnen jou dan namelijk niet uitbetalen. Je bent dan afhankelijk van de basisuitkering van Buma van € 70,- per jaar.

Deze artiesten wordt aangeraden zelf de exploitatie in eigen beheer te houden. Wat best lastig is, want tuurlijk wil je gedraaid worden door een radiostation. Maar dit zelfde radiostation betaalt al aan Buma, waarom zouden zij nog individuele afspraken met de plaatselijke artiesten maken? En is dit zelfde radiostation niet ook zelf De Sigaar? Zij betalen immers voor muziekgebruik, maar dat geld komt helemaal niet bij hun klanten terecht. Buma zegt daarover, als we even de zaak van radiozender FunX erbij halen: “De uitdaging is dat het gebruik van het fingerprintingsysteem bij een kleine zender als FunX, die relatief weinig aan Buma betaalt, eigenlijk te duur is. De kosten wegen niet tegen de baten op.”

Mijn vraag is: Moet Buma de Boventoon blijven voeren? Zijn er alternatieven te bedenken om voor iedereen de belangen te kunnen behartigen? De volgende keer wordt er wat dieper ingegaan op het auteurscontract en de verdeelsleutel. Laat vooral jouw mening weten, dan kan dit meegenomen in deel twee van deze drieluik over 99 jaar Buma.

[1] 8 februari 1917: rechtszaak Buma/dhr. Ph. Soesman van Casino te Rotterdam. Bron: Buma/Stemra, sedert 1913. Een geschiedenis, Cor Witbraad, Zutphen 2007.