Surfnet: de eerste 25 jaar

[Onderstaand artikel komt uit Surf Magazine. U kunt ook een gratis abonnement nemen.]

De oudste dochter was al snel een mondig kind, zo verklaart Wopke Veenstra, ICT-directeur bij de Radboud Universiteit. "Mijn eerste ervaring met Surfnet dateert van 1990: samen met de andere directeuren van universitaire rekencentra luisterde ik naar Surfnet-directeur Boudewijn Nederkoorn, die vertelde dat onze aansluitingen van 64 kilobit naar 2 megabit moesten. Iemand zei dat 2 megabit wel erg veel was. Boudewijns antwoord: 'Luister jij wel eens naar je eigen gebruikers?' Dat was bluf, maar het werkte."

In feite heeft Surfnet altijd het adagium van Henry Ford gevolgd: "Als ik geluisterd had naar mijn klanten, had ik ze een sneller paard gegeven." Veenstra legt uit: "Surfnet was zelf de vrucht van vernieuwingsdrang van de universiteiten, maar vervolgens werd ze de aanjager van innovatie. De instellingen betaalden best veel geld voor voorzieningen waar ze niet direct het volle profijt van hadden, in het vertrouwen dat ze met toekomstvaste investeringen bezig waren. Ze waren wel kritisch, maar als het erop aan kwam, kreeg Surfnet steeds het voordeel van de twijfel."

‘Even belangrijk als die geest van samenwerking was de pioniersmentaliteit: je moet niet bang zijn voor mislukkingen. Niet alle keuzes bleken achteraf juist. Maar het hoger onderwijs heeft daar geen achterstand door opgelopen, integendeel. Ook zonder Surfnet zouden we nu allemaal gebruik maken van internet, maar mét Surfnet hebben we alles steeds vijf jaar eerder gekregen. Tegen lagere kosten. En toegesneden op onze doelgroep."

Uitstraling

Surfnet heeft ook spin-off gehad voor andere sectoren. Veenstra: "Europees lopen we voorop met onze academische netwerkvoorzieningen. Daardoor spiegelen andere sectoren in Nederland zich graag aan Surfnet. Die uitstraling leverde vervolgens weer nieuwe subsidies voor het netwerk op: van het ministerie van Onderwijs, maar ook van Economische Zaken."

Mede dankzij Surfnet heeft Nederland het grootste openbare internetknooppunt ter wereld op kunnen bouwen, Ams-Ix.Ook op plaatselijke schaal zette Surfnet zich in voor vernieuwing: in Nijmegen hielp het bijvoorbeeld mee om TeleMann van de grond te krijgen, een glasvezelnetwerk voor non-profitorganisaties, zoals gemeentelijke instanties en onderwijsinstellingen. Veenstra is stellig: "Het innovatieve vermogen van Surfnet zullen we nog een tijd nodig hebben."

Bio-informatica datastroom

Wat heeft de nieuwe generatie van het netwerk, Surfnet7 (uitgevoerd binnen Gigaport 3, in petto voor de gebruikers? De Delftse bio-informaticus Jan Bot ziet uit naar de mogelijkheid om zelf tijdelijke lichtpaden te reserveren. Nu moet dat nog via netwerkbeheerders, wat soms weken kost. Straks kan het binnen een dag.

"Het genoom van één mens levert zo’n 300 gigabyte aan data", legt Bot uit, "en een studie beslaat vaak honderden of zelfs duizenden personen. Het benodigde rekenwerk kunnen we niet in eigen huis doen, dus de data moet naar buiten, over het netwerk. Met lichtpaden gaat dat snel, gemakkelijk én veilig."

Netwerkbeheerder Jan Markslag van de Universiteit Twente is ook blij met Surfnet7: "Het netwerk gaat naar 40 en vervolgens 100 gigabit per seconde. Voor ons is 10 gigabit nu nog genoeg, maar als we twee jaar verder kijken, zitten we tegen onze limiet aan."

"Verder is het voor ons als beheerders natuurlijk heel leuk om met een club als Surfnet te kunnen werken. Die loopt immers altijd voorop bij het introduceren van nieuwe technologie. We werken daar graag aan mee."

Historisch overzicht  

Het hybride netwerk van Surfnet is een van de snelste en meest innovatieve netwerken ter wereld. Studenten, docenten, onderzoekers en netwerkbeheerders van ruim 160 bij Surfnet aangesloten instellingen maken dagelijks gebruik van dit netwerk.