Het nieuws gaat dood en de democratie ook

We hebben in Nederland nu nog een (redelijk) pluriforme nieuwsvoorziening dankzij krantenredacties. Maar die brokkelt steeds verder af. En Google News draagt bij aan die ondergang, Maarten Roelofs signaleert dat goed.

Het Nederlandse taalgebied is te klein om grote redacties, zoals we die gewend waren in de hoogtijdagen van de kranten, in stand te houden met alleen maar inkomsten uit internet. Ik steun Maarten in zijn oproep dat uitgevers zelf actief aan de slag moeten met nieuwe businessmodellen en daarin zelf de regie moeten houden. Betaalmogelijkheden zijn er al genoeg, ook zonder bemoeienissen van Google.

Uitgevers moeten zelf veel slimmer worden in begrijpen waar consumenten en bedrijven-die-we-vroeger-adverteerders-noemden wel en niet voor willen betalen. Er zijn inspirerende voorbeelden te over van bedrijven die consumenten toch wisten te verleiden om iets te betalen voor content, op welke manier dan ook.

En ook de kennis die uitgevers (kunnen) opbouwen van consumenten is op veel meer manieren te vermarkten dan ze tot nu toe doen. Daarin kunnen ze leren van Google en andere bedrijven. Ik noemde dat in mijn tijd bij de Telegraaf altijd de kracht van het apenstaartje.

Overheid moet meefinancieren

Los hiervan moet de overheid in actie komen. En een oplossing helpen verzinnen die leidt tot het behoud van een pluriforme nieuwsvoorziening, en dan meefinancieren. Het huidige gekissebis over de fusie van omroepen is een achterhoedegevecht, dat afleidt van het eigenlijke probleem. Er is behoefte aan een out of the box oplossing waar de politiek, de publieke omroep en de (dagblad)uitgevers over na moeten denken.

We hebben nu al een overheid die honderden miljoenen investeert in een publieke omroep. Die allerlei dingen doet die minder relevant zijn dan nieuwsvoorziening. Ik pleit voor een herverdeling van dit budget. Waarbij onafhankelijk nieuws het belangrijkste doel is. Op alle platformen (print, AV, mobiel, internet).

Er moet een ondernemend model komen. Waarin bedrijven de nieuwsvoorziening doen, zoals we dat altijd gewend waren in Nederland. Krantenredacties hebben voldoende bewezen dat de nieuwsvoorziening in een commerciële omgeving in vertrouwde handen is.

De overheid financiert mee. 1 euro overheidssteun voor 1 euro geïnvesteerd privaat geld bijvoorbeeld. En de overheid moet nadenken hoe fiscaal om te gaan met het feit dat de meeste advertentie-euro’s uit Nederland nu in buitenlandse handen komen. Bij Google en commerciële TV stations, die (met uitzondering van RTL en in mindere mate SBS) niet bijdragen aan de nieuwsvoorziening in Nederland.

Gewoon extra belasting heffen en dat terug laten vloeien naar de nieuwsmakers. Het zal in de praktijk best lastig te realiseren zijn, maar zo out of the box lijkt het me een prima eerste aanzet. We moeten iets doen!

Anders verdwijnt het nieuws. En daarmee uiteindelijk de democratie.