Smart TV, WebTV of App TV 4: UPC, Ziggo, 24i en Ximon

Ivo Lochtman van UPC Nederland heeft op een vrijdagmiddag geen zin om een journalist naar de mond te praten. Integendeel, hij wordt moe van die typisch journalistieke benadering van verschillende kampen die elkaar het leven zuur maken met Smart TV. Op de vraag of Sony, Samsung, LG en Philips concurrentie in distributie worden, zegt hij: "Waarom moeten we dit telkens positioneren in termen van concurrentie, vijanden en vrienden? Ik vind dat een eendimensionale benadering van dit onderwerp. Op dit moment zien we ze niet als concurrent. Het is een additionele verrijking. Niemand zegt er zijn kabelabonnement voor op."

Partneren met nieuwe partijen als de hardwaremakers of Google, Apple of Microsoft ziet Lochtman ook als optie: "We bieden verschillende mogelijkheden in de waardeketen, dus waarom kun je dan niet samenwerken?" Hoe? "Er zijn legio voorbeelden. Wij kunnen voor hen content ontsluiten. We kunnen producten bundelen in marketingsamenwerking. Maar de markt is nog te pril om concreet te worden."

Eerder zei Lochtman over de komst van nieuwe contentdistributeurs als Samsung, Google en Apple: "Nog meer fragmentatie van een vroeger homogene markt. Maar het staat nog in de kinderschoenen. Tegen de tijd dat de alternatieve proposities volwassen worden, heeft UPC wellicht een miljoen klanten voor digitale televisie. Die moeten we dan vasthouden met kwaliteit en klantenservice voor de beste prijs. Wij kunnen uiteindelijk ook zelf via internet de concurrentie aangaan."

Op 'het tweede scherm' was UPC de eerste met een app voor bediening op afstand van de decoder. Dat is gekoppeld aan distributie, uitbreiding naar content is ook mogelijk met bijvoorbeeld zusterbedrijf Sport1/Film1. "Ja, maar in zo'n app zien we inderdaad alleen samen met de contentpartij wat, want interactiviteit hangt altijd samen met de content. Dat kan ook met RTL. Wij kunnen dat op een klantvriendelijke manier aanbieden."

Over de iPad en andere tablets zei hij eerder: "Dat kan een enorme verrijking van de kijkervaring betekenen. Maar er komt een scherm bij en nieuwe distributie waarvoor weer rechten uitonderhandeld moeten worden. Hoe ver kun je gaan met de fragmentatie?"

In de eerste drie weken is de Ziggo TV app voor iPad ruim 30.000 keer geïnstalleerd. Gedurende de eerste week stond de app op de eerste plaats in de Hitlijst “Beste Gratis iPad Apps” van de Nederlandse AppStore. De gemiddelde waardering van gebruikers is vier-plus op een schaal van vijf. Wat komt er in toekomstige versies bij? "Ziggo werkt inmiddels hard aan een nieuwe versie die primair gericht is op performance verbeteringen. Deze komt eind april of begin mei beschikbaar. Achter de schermen zijn we bezig nieuwe functionaliteit te ontwikkelen die waarde toevoegt aan het gebruik van de app", aldus de woordvoerder van Ziggo die details voor zich houdt.

TV-box met internet

De introductie van nieuwe CI+ modules om eenvoudig diensten aan digitale tv toe te voegen, was uitgesteld. Ook de komst van de Horizon box waarmee Liberty Global/UPC internet naar tv wil brengen, laat op zich wachten. Lochtman: "Miscommunicatie tussen een journalist en een woordvoerder van ons. Er is geen sprake van uitstel. We richten ons op het eind van het jaar."

Gedurende zijn toespraak later tijdens het MPJC wees Lochtman er fijntjes op dat vrijwel alle pogingen om internet en tv te koppelen tot op heden spaak liepen. TV en internet verschillen fundamenteel: "TV is een dictatuur en internet is anarchie. Internet is real-time en tv is dat niet."

Maar video van internet naar tv heeft weinig met anarchie te maken, of het moet zijn dat het veilige aanbod in pakketten bepaald door aanbieders met voeten wordt getreden. De mogelijkheden voor UPC worden echter ook verruimd. Een dienst als het Amerikaanse Hulu via UPC aanbieden op televisie? "Hulu is in feite de gebundelde Uitzending Gemist van de Amerikaanse tv-zenders. Het betreft vaak series die Nederlandse partijen nog moeten uitzenden, dus waarvoor ze rechten hebben gekocht. Daar kan UPC niet op inbreken."

UPC maakte een klein jaar geleden nog een strategie bekend tijdens het MPJC op basis van twee typen verandering: schermbeleving die naar HD en 3D en internet op tv. Dat laatste splitste UPC in TV 2.0 voor onafhankelijkheid van het uitzendschema en TV 3.0 voor interactie en integratie met social media. Vervolgens waren er ‘De vijf stappen’:
1. Herdefinieer de tv als het centrale scherm in het huishouden (en dus niet de pc, tablet of mobiel!)
2. Verrijk de kijkervaring met on-demand, ontdekken, winkelen en aanbevelen.
3. Introduceer een app store.
4. Voeg waarde toe aan de afstandsbediening, bijvoorbeeld toegang tot eigen foto's en video.
5. Versterk het geheel met de kracht van het internet en bereik er ook externe partijen bij.

Dit geldt niet meer, laat UPC weten. Wat ervoor in de plaats komt of waarom het is veranderd kan UPC nu niet duiden.

'Zenderpakketten blijven bestaan'

UPC ziet de TV-makers en internetgiganten niet snel lokale tv-pakketten samenstellen, en dan nog eerst daarmee beginnen in grote Europese landen. UPC gaat z'n eigen weg en weet bij meer dan 70 procent van de klanten een Pluspakket te slijten, voor 10 of 4,50 euro per maand. Kijkdata verzamelen en gebruiken kan belangrijk worden, maar ligt gevoelig.

Ook Mirko Mensink, directeur Corporate Development van Ziggo, toonde geen vrees voor nieuwe spelers: "Je kunt het heel defensief benaderen vanuit de verwachting dat de Samsung’s, Sony’s en Philipsen aan de ene kant en de zenders aan de ander kant je als kabelaar kunnen omzeilen. Maar je kunt het ook zien als kans, om je distributie straks via een dubbel kanaal nog sterker te maken en een nog sterkere binding met je klant op te bouwen.”

Grote spelers ontberen de lokale content en of IP-distributie van zenders de kabel en haar hoge winsten kan bedreigen moet nog blijken. Mensink: “Uit onderzoek blijkt dat tv-kijkers zeer hechten aan lokale content met een lokale verpakking van die content. Het kabelpakket is vertrouwd. Je kunt met internet geen ‘quality of service’ garanderen. Dat is op televisie wel erg belangrijk.

Maar we moeten wel een nieuwe organisatie ontwikkelen als we via verschillende kanalen content kunnen aanbieden. Het on-demand stuk zal hoe dan ook veel belangrijker gaan worden."

Dat Ziggo zelf op haar beurt tv-zenders overbodig zal maken met directe distributie van programma's acht Mensink evenmin plausibel gezien complexe rechten. Ook KPN zei in het vooronderzoek dat pakketten van zenders favoriet blijven, ook al kun je via IPTV individueel distribueren en per kanaal abonnementen aanbieden.

Hugo Suidman van KPN TV, in een eerder vraaggesprek: "Televisie is ontspanning, geen inspanning. Voor dat tientje per maand gaan kijkers niet moeilijk doen met menu's en instellingen. Wel kun je via interactieve televisie veel eenvoudiger je eigen tv-avond samenstellen. Dat gemak telt ook voor het huren van een filmpje. Dat neemt met sprongen toe onder degenen die het een keer geprobeerd hebben. Leden van een videotheek halen gemiddeld drie keer per jaar een film, via tv loopt dat snel op tot drie per maand."

UPC superieur met video on demand

Kritiek: UPC doet niet mee aan de verzameling van cijfers over video-on-demand in Nederland. Dit is wel juist, beaamt Lochtman, maar UPC heeft er een goede reden voor: "Video-on-demand is een groot succes bij UPC, want ons aandeel in de markt is heel groot. Dus verschaffen we geen data aan GfK. Zodra andere spelers groter worden en onze data minder dominant zijn, gaan we ze verschaffen."

HDTV-kijkcijfers verschaft UPC ook niet: "Ik weet dat je het niet gelooft, maar wij verzamelen geen kijkcijfers van de zenders." UPC toont de ambities voor de komende maanden: "De klanttevredenheid verbeteren is het voornaamste doel. Er zijn wat technische problemen en daar willen we een einde aan maken." En 3D? "Wij zijn er klaar voor, kom maar op. Als de vloedgolf komt, zijn wij er klaar voor."

Een boeiende bundeling van hardware met programma's zonder tussenkomst van zenders en omroepen komt YuiXX met de

De prijs van de Toppersdoos is 400 euro, nogal een bedrag voor een extra apparaat. Goedegebuure: "Het is de adviesprijs. De settopbox is volledig hybride met aansluitingen voor lineaire tv, internet connectie en apparatuur met harde schijven elders in huis via DLNA,UPnP. De afstandsbediening is nogal revolutionair, met pointer technologie en op de achterkant een qwerty keyboard. Dat maakt het ook duurder."

Content komt op tv via 'widgets' die je ook 'apps' zou kunnen noemen. In het rijtje van het aanbod staan ondermeer NuSport, een Twitter-toepassing en SBS Gemist. Uitzending Gemist op basis van Hbbtv komt ook beschikbaar alsmede RTL XL.

24i: kans voor contentpartijen

In 24i heeft Smart TV de meest enthousiaste pleitbezorger in Nederland. Dat 24i er al geld mee verdient, kan geen toeval zijn. 24i bouwt en beheert apps en menu's voor de grote partijen Samsung, LG en Philips, alle drie pan-Europese klant. Ook doet het bedrijf mee aan de eerste pilot van Sony. Hans Disch van 24i: "Juist omdat 80 procent van een IPTV-dienst door ons generiek gemaakt kan worden, kunnen we tegen veel lagere ontwikkel- en beheerkosten nieuwe apps introduceren."

Dat juist een kleine Nederlandse partij zo goed acteert, vindt 24i geen verbazing: "Diverse innovaties met IPTV zijn bij ons begonnen. De technologie is niet eens het moeilijkste verhaal, maar denk vooral niet dat het een simpele websitevariant is. De crux vormt de toegevoegde waarde van de service: het waardemodel achter de dienst. Bovendien laten we ons niet afleiden door dogmatische discussies over standaarden." Maar is er dan geen broodnodige standaard? "

Die is er nog niet, maar wel in ontwikkeling. Je hebt bijvoorbeeld Hbbtv. Dat wordt geheid een dominante standaard door de steun die veel broadcasters daaraan geven. Maar het overgrote deel van de apps zal HBB-compliant zijn of worden, in plaats van full HBB.

24i mag van de drie tv-klanten geen exacte cijfers verstrekken over het gebruik van hun online diensten, maar enkel een groei-indicatie: de toename van het gebruik van het web op de tv-diensten was in het derde kwartaal 2010 165 procent, het laatste kwartaal liet een verviervoudiging zien. De populairste diensten waren, in deze volgorde RTL, NOS, Uitzending Gemist, Buienradar, YouTube, Meteoservice, Nu.nl, FilmsopTV, Eredivisie Live en TomTom.

Maar nominaal stelt het niets voor. Disch meent dat daar in 2011 een einde aan komt: "Connected TV, oftewel Smart TV, breekt door. We zijn net terug uit Cannes waar bleek dat toch heel veel partijen inmiddels door hebben gekregen wat de enorme kansen en bedreigingen het brengt. Vooral contentpartijen zien steeds vaker dat ze voor weinig geld een belangrijk nieuw en kapitaliseerbaar kanaal kunnen aanboren."

Daarmee is de tweedeling gemaakt: contentpartijen doen er goed aan, net als ze voor de iPhone/iPad deden, tijdig te experimenteren op Smart TV. Voor bestaande distributeurs als kabelaars ziet 24i de toekomst somber in als ze geen strategisch antwoord formuleren buiten hun huidige "walled gardens". "Hun monopoliepositie is onhoudbaar."

Maar Disch is minder radicaal dan een jaar gelden toen hij voorspelde dat kabelaars voor hun bestaan moesten vrezen op lange termijn: "Hun absolute machtspositie in tv-distributie die ze nu hebben raken ze in de digitale videomarkt kwijt. Maar een UPC of Ziggo kunnen natuurlijk ook zelf waarde toevoegen in nieuwe kanalen."

Kabelaars kunnen, zegt Disch, hun pakket IP-diensten aanzienlijk uitbereiden, van beveiliging tot domotica. Bovendien, ziet Disch nu in, is de distributie in pakketten niet ten dode opgeschreven: "Contentpartijen staan voor de keuze of ze op zichzelf via internet hun publiek proberen te bereiken met kansen op veel meer inkomsten maar ook het risico van veel minder publiek, of veilig in de pakketten blijven zitten, bijvoorbeeld van de kabelaars die ze mogelijk vaste inkomsten verzekeren."

24i maakt uiteraard geen keuze tussen haar klanten op de vraag wie het beter doet, maar Disch geeft wel een indicatie: "Aanbieders die verschillende platforms beheersen zoals tv's, tablets en telefoons, kunnen content tussen die platforms laten bewegen en contentpartijen ook mogelijkheden bieden om applicaties in schermen naast elkaar aan te bieden."

Dit zou betekenen dat een Apple met Apple TV en iPad en de Koreanen Samsung en in minder mate LG met Android tablets en telefoons hoge ogen gooien. En zelfs op het niveau van de chips verwacht Disch belangrijke entrees in de tv-markt. Hij is het niet eens met Michel Mol dat de tv niet veel intelligentie moet bevatten: "Net als andere terminals als de tabelts en telefoons is met tv veel meer mogelijk. Zolang het gebruiksgemak en de cross channel methode maar leidend blijft."

En Google TV? Disch: "Google kreeg te maken met de wet van de remmende voorsprong en zag de traditionele machten in de Amerikaanse tv-markt in het geweer komen. Ik denk dat Google een belangrijke partij zal worden op televisie, op de eerste plaats met Youtube, maar dat Google TV niet zo dominant zal worden voor toegang tot content als de zoekdienst op de pc is."

Bovendien zullen sociale media voor tv kijken direct een belangrijke positie innemen vanwege het tippen van, en babbelen over programma's. Anders dan op pc hoeven sociale media niet eerst een groot publiek op te bouwen. Dat hebben ze al nu interactieve tv begint te groeien.

Content aan de bal: boeiend Ximon

Nu 'content aan de bal is' voor Connected of Smart tv is Ximon.nl, de website om Nederlandse films, documentaires en televisiedrama’s te kijken, natuurlijk boeiend. De officiële introductie volgt tijdens het Mediaparkjaarcongres.

Ximon.nl begint met ruim 500 uur aan video. Een film kost 1 tot 3,50 euro, de meest recente titels 5 euro. Ook worden verzamelingen films aangeboden om als serie te kijken.

Ximon.nl is een initiatief van Eye Film Instituut Nederland, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en de Nederlandse Vereniging van Speelfilmproducenten, en maakt onderdeel uit van Beelden voor de Toekomst. De overheid stak 1,7 miljoen in het project, de initiatiefnemers 1 miljoen. Het streven is om in de komende vijf jaar het overgrote deel van alle Nederlandse film-, televisiedrama- en documentaireproducties beschikbaar te maken via Ximon.

Het bestuur van de Publieke Omroep (NPO) wil niet meedoen met series en nu ontstaat de situatie dat de individuele omroepen een bezwaarprocedure begonnen zijn tegen deze beslissing.

Stichting video on demand

De groei van video on demand, ofschoon al vele jaren voorspeld, blijft hier nog wat achter. Nu het aanbod snel groeit kunnen consumenten verzuipen in het gevarieerde videostuwmeer zonder dat ze goed weten wat er te koop is . Om dat te voorkomen is Nederland altijd snel met een poldermodel. In dit geval de stichting Video on Demand opgericht door een aantal filmmaatschappijen, providers en distributeurs van digitale video. Het doel van de stichting is on demand diensten een grotere bekendheid te geven onder een breder Nederlands publiek.

Aan de stichting doen ondermeer Sony Pictures, Universal, Warner, A-Film en Dutch FilmWorks mee voor decontent, en de providers KPN, UPC en Ziggo als distributeurs, Samsung als pendant van de CE-industrie.

De stichting komt met een landelijks campagne uitvoeren om de bekendheid van Video on Demand te vergroten.

*) Deze artikelreeks is vervaardigd in opdracht van Immovator voor het Mediaparkjaarcongres op 23 juni 2011