VS garanderen een vrij internet en voorzien in censuur

Immers, ondertussen faciliteert het Amerikaanse bedrijfsleven op grote schaal censuur, is Wikeleaks ontoegankelijk bij overheden en krijgt klokkenluider voor Wiklleaks Bradley Maning volgens Amnesty een mensonterende behandeling.

Afgelopen week zei Hillary Clinton, minister van Buitenlandse Zaken van de VS, dat er een vrijheidsbeleid is geformuleerd om volken in staten met repressieve regimes te ondersteunen bij veilige communicatie. Er is samenwerking met technologiebedrijven en NGO's om die vrijheid te bewerkstelligen en ondersteunen.

Er is al vijf jaar een Internet Freedom Consortium van een aantal kleine bedrijven die technologie bieden om aan online speurders te ontsnappen. Dit is met name op China gericht. Deze club klaagde juist een aantal malen dat Buitenlandse Zaken in Washington hen slecht ondersteunt. Maar, vond Clinton met haar staf, er moest eerst beleid komen

Tot de maatregelen behoren de financiering van programma's om staatsdiensten te ontwijken met communicatie, zoals om firewalls te omzeilen. Een tweede loot is voorlichting aan medewerkers van mensenrechtenclubs over e-mail codering en het wegmaken van data op schijven en telefoons als zij worden aangehouden door de politie. Het ministerie van Buitenlandse Zaken begon ook Twitter-feeds in het Arabisch en Perzisch, en binnenkort worden het Chinees, Russisch en Hindi daaraan toegevoegd.

Bradley Manning en Wikileaks

Open deur: vrijheid is een betrekkelijk begrip, niet zelden hovaardig toegepast. De Verenigde Staten moesten niets hebben van de internetvrijheid toen deze zich tegen haar oorlogs- en diplomatieke tactieken richtte op Wikileaks. De verantwoordelijk geachte bron van Wikileaks, Bradley Manning, zit reeds zeven maanden in voorarrest zonder aanklacht.

Berichten over zijn omstandigheden noopte Amnesty International tot een protest aan het adres van Robert Gates, minister van Defensie van de Verenigde Staten. Volgens Amnesty zijn deze omstandigheden mensonwaardig, te meer daar een officiële aanklacht nog altijd ontbreekt. Verdediging is dus niet mogelijk. (Dat Julian Assange bij Wikileaks niet de belofte nakwam om 100.000 dollar over te maken voor de verdediging van Manning is een wrange bijzaak.)

Bovendien blokkeren de Amerikaanse federale instellingen de toegang tot Wikileaks, althans pogen dat te doen. Zo kunnen medewerkers van ministeries er officieel niet bijkomen en ook bibliotheken moeten de toegang blokkeren. In een verklaring zei de Library of Congress dat dit een door de regering opgelegde plicht was.

De motivatie is dat 'geclassificeerde' documenten ook als ze zijn gepubliceerd toch geheim blijven. Die motivatie is gegrondvest op bescherming van de staat. Principieel zou men dat gelijk kunnen stellen met de censuur in China en andere repressieve landen. Het Chinese regime meent dat censuur noodzakelijk voor de staat. Het is een nationaal belang.

'Censuurapparatuur'

De censuurbestrijding door de VS is bovendien technisch gezien hypocriet volgens Bart Jacobs, hoogleraar Computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen. "Westerse bedrijven als Siemens en Ericsson in Europa, maar ook Cisco in de Verenigde Staten bouwen in hun netwerkapparatuur mogelijkheden in om verkeer af te tappen. Dat gebeurt op grond van vereisten in Westerse landen en maakt die apparatuur daarmee ook zeer gewild bij repressieve regimes."
Voor met de opstand in Iran in 2009 bleek het regime zeer snel en effectief te kunnen ingrijpen om internetverkeer af te tappen en te verhinderen. "Het is echt vooral dankzij Westerse apparatuur mogelijk gemaakt", aldus Jacobs.

Over routers met mogelijkheden om te filteren en af te tappen is niet veel gepubliceerd, maar wel duidelijk, met name inzake de 'Great Firewall' van China. Zoals bijvoorbeeld nauwkeurig op grond van productspecificaties van Cisco bijvoorbeeld met de bescherming tegen Ddos-aanvallen die ook gebruikt kan worden om websites en types verkeer te blokkeren: "ISE technologie maakt preventie en opsporing van Ddos-aanvallen mogelijk. De Cisco 12000 Series is uniek in zijn vermogen om tot 750.000 filters te zetten."

De technische details spreken voor zich, voor zie ze wil doorgronden. Cisco heeft geantwoord op de beschuldigingen, dat wil zeggen: het wordt niet ontkend dat er mogelijkheden voor filtering worden aangeboden. Maar dat zijn standaard voorzieningen waar elke afnemer gebruik van kan maken. Cisco ontkent specifieke aanpassingen te hebben gemaakt voor de Chinezen en andere regimes.

Bij het aanbod van software hoort een uitgebreide instructie hoe je die moet gebruiken alsmede ondersteuning met een helpdesk. Vermoedelijk bieden concurrenten als Alcatel en Ericsson dezelfde mogelijkheden, alleen al uit concurrentieoverwegingen. Voor beveiliging van het internet zijn deze functies ook noodzakelijk.

Op deze blogpost en een artikel in The Atlantic wordt de werking van censuur uiteengezet. Overigens heeft China inmiddels met telecomproducenten als Huawei, die ook heel veel exporteert, zelf de benodigde technologie in huis.

Overigens heeft een wat minder bekend bedrijf, dochter Narus, een van de belangrijke makers van afluistersoftware, ook
geleverd aan regimes zoals dat van Mubarak in Egypte. Het is dezelfde apparatuur en software als de Verenigde Staten gebruikte in het grote AT&T-afluisterschandaal van president Bush.

Dat werd overigens louter een 'schandaal' daar het afluisteren van buitenlanders zoals in Echelon geen enkel probleem vormt, maar van Amerikaanse burgers wel. Door de overname door Boeing in juli 2010 kwam Narus dichter bij de Amerikaanse overheid te staan.

Handhaving auteursrechten

Nog een vierde klontje boter dragen de VS mee op hun hoofd: de invoering van de Acta, het internationaal te ratificeren verdrag voor bescherming van auteursrecht. Jacobs: "Alle verkeer kan daarmee worden afgeluisterd om na te gaan of er geen rechten worden geschonden.

Het is vooral de lobby van de Amerikaanse film- en muziekindustrie die de Acta tot stand gebracht hebben. Vervolgens staan politici er niet bij stil wat dit principieel betekent voor de vrijheid op internet. Die wordt op ernstige wijze met voeten getreden."

Er is een brede protestbeweging op gang gekomen die gehoor vond in het Europese Parlement waar me een grote meerderheid een resolutie tegen de Acta is aangenomen. Ook in dit protest wordt al gewezen op de mogelijkheden die de Acta schept om mensenrechten te schenden.

Tegen bevriende dictators

Nog los van het technische verhaal, is het aanbod van de VS om de opstandelingen met internetvrijheid te steunen politiek hypocriet. Zoals Evgeny Morozov, ondermeer in NRC overgenomen: "Hoe geweldig het ook is dat zoveel jonge activisten het net voor hun protesten kunnen gebruiken, feit is wel dat ze het in te veel gevallen opnemen tegen dictators die de VS nu juist tientallen jaren hebben ondersteund. Daarmee zal Washington vaak in de onaangename positie belanden dat het Arabische bloggers leert zich te verzetten tegen een plaatselijke politiemacht die Washington zelf heeft bewapend en getraind..."