Eerste strafzaak tegen link- en zoeksites aangehouden

Volgens de vier advocaten van de vijf verdachten is er van alles mis met de gang van zaken rond de vervolging in deze zaak: "Opsporingsdienst FIOD-ECD en het Openbaar Ministerie hebben zich klakkeloos voor het karretje van de civiele Stichting Brein laten spannen." Het weerwoord van de openbaar aanklager: "Van samenwerking in de zin van samenwerking is geen sprake."

"Bovendien zijn bij vervolging rechtsbeginselen geschonden. Het digitale speurwerk in bijvoorbeeld onzorgvuldig en onrechtmatig uitgevoerd", aldus de verdediging over de zaak die bij het OM als 'Première' te boek staat. "Er is bijvoorbeeld gewroet in de computer van mijn cliënt, zonder dat er eerst een kopie van de harde schijf is gemaakt." Officier van Justitie A. Drogt ontkende dat de pc's zijn gecompromitteerd: "De computers zijn uitsluitend aangezet en bekeken."

De rechter was echter gevoelig voor de kritiek van de verdediging, en houdt de rechtszaak aan tot tenminste 2007. Eerst moet de rechter-commissaris aan de hand van getuigen het functioneren van de civiele en strafrechtelijke aanklagers in deze zaak onderzoeken, én de digitale recherche aan de tand voelen. Robert Maanicus en Rob Zilver van Ausma De Jong in Nieuwegein, Job Hengeveld van Hengeveld Advocaten in Amsterdam en C. Spreksel, verdedigers van Releases4u.com en Shareconnector, betwijfelden of de strafklacht op juiste wijze tot stand kwam: "Ook premières kunnen floppen."

Preliminair poeha

Dus eiste de verdediging, nog voordat Officier van Justitie Drogt de tenlastelegging kon uitspreken, dat de rechtbank de zaak niet ontvankelijk zou verklaren. Hun bezwaren waren tweeledig:

Ten eerste vonden ze het uitgangspunt van het OM 'onbegrijpelijk' in het licht van de bestaande jurisprudentie in civiele zaken: het aanbieden van software of links doet geen inbreuk op het auteursrecht, ook al kunnen deze worden gebruikt om strafbare feiten te plegen. (Wat overigens gelogenstraft is door het recente ZoekMP3-vonnis)

Ten tweede zijn bij aanhouding en vervolging fundamentele rechtsbeginselen geschonden, vinden ze. Het gaat daarbij aan de ene kant om rechtsgelijkheid. "Er zijn duizenden vergelijkbare websites in Nederland, maar het OM vervolgT alléén deze twee, dat is willekeur."

Aan de andere kant zou het procesrecht door Justitie stelselmatig aan de laars gelapt zijn bij de opsporing en vervolging van verdachten. De dossiers zijn te laat beschikbaar gesteld. De aanhouding van verdachten buiten heterdaad was onrechtmatig, omdat geen redelijk vermoeden van schuld bestaat. Er is geweld gebruikt bij de toetreding tot de woning van een verdachte. In de woningen is uitgebreid gezocht zonder huiszoekingsbevel. Computers zijn onzorgvuldig onderzocht. Er zijn ongeoorloofde verhoormethoden gebruikt. De processen verbaal werden pas maanden later opgesteld.

Aanhouding kwijtgeraakt

En het meest verrassende: "Er ís helemaal geen machtiging tot aanhouding. Die ontbreekt in het dossier", aldus de advocaten. Officier Drogt: "Die wás er wel, maar die is later kwijtgeraakt."

Maanicus: "Ik geloof het niet. De machtiging zit niet in het dossier, dus die is er niet. Als ik u vertel dat ik een Rolls-Royce heb, gelooft u me dan? Die wilt u eerst zien. Eerst zien, dan geloven. Ik zie de machtiging niet, hij is er niet, dus ik geloof het niet."

Rechter Van Boven: "Dus u beschuldigt de verbalisant van meineed?"
Maanicus: "Euh, nee, dat zij uw woorden."
Van Boven: "Maar uw ongeloof impliceert dat er gelogen is."
Maanicus: "Ik hoor het u zeggen."

Maar aangezien de processen verbaal in het dossier wél in detail reppen van deze machtiging, prikten de Officier én de rechter deze proefballon kordaat lek. En dat gold even later ook voor het preliminaire verweer als geheel. De rechtbank verklaart de zaak wel ontvankelijk, Van Boven: "Of eerdere jurisprudentie als het Kazaa arrest zo toepasbaar is moet nog maar blijken, en vermeend slordig opsporingswerk is eventueel aanleiding tot verder onderzoek, maar geen reden om voortijdig de stekker uit de zaak te trekken.

Maanicus, na afloop: "Slechts bij hoge uitzondering wordt het OM niet ontvankelijk verklaard." Maar waarom dan überhaupt preliminair verweer voeren? Zilver: "Je moet direct even je tanden laten zien."

'Criminele piratenorganisatie'

Officier Drogt volgde met de tenlastelegging: de zes verdachte beheerders van Realeases4u en Shareconnector hebben opzettelijk inbreuk gemaakt op het auteursrecht (art. 31 Auteursrecht) of zijn hier medeplichtig aan. Bovendien hebben zij deze inbreuk op beroeps- en bedrijfsmatige wijze gepleegd.

Hierdoor zijn deze websites aan te merken als organisaties die tot oogmerk het plegen van misdrijven hebben. De beheerders hebben zodoende deelgenomen aan een criminele organisatie (art. 140 strafrecht), aldus het OM. De verdachten hangt hiermee een gevangenisstraf van maximaal zes jaar boven het hoofd.

Opnieuw zetten daarop de advocaten in op de, volgens hen, onjuiste procedures, nu met meer succes. Ze eisen inzage in de rol van Stichting Brein in de opsporing. Rechercheurs van FIOD-ECD dienen te getuigen in hoeverre zij zelfstandig onderzoek hebben verricht. Een expert van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) moet uitleggen of aan de voorwaarden voor zorgvuldig digitaal speurwerk is voldaan. Een vriend van een verdachte moet getuigen over het behandelen van de computer. De ouders van een verdachte alsmede de verbalisant dienen te getuigen inzake de geforceerde binnentreding en de al dan niet aanwezige machtiging. En de verhoorders moeten getuigen of zij een verdachte onder druk hebben gezet.

De Officier van Justitie vond het horen van al deze getuigen helemaal niet nodig. Stichting Brein hoeft niet te getuigen, want zij heeft het dossier slechts doorgegeven, er is geen verdere samenwerking. Het OM heeft tot vervolging besloten. FIOD-ECD hoeft zich niet nader te verantwoorden, want het heeft zorgvuldig onderzoek uitgevoerd. Een NFI expert is overbodig, het speurwerk bestond uit computers aanzetten en vervolgens bekijken. De aanhouding en het verhoor van verdachte zijn rechtmatig verlopen, dus ouders, verbalisant en verhoorders zijn niet nodig als getuigen.

Einde van Ronde 1

Maar rechtbankvoorzitter Van Boven is niet overtuigd. Alleen op het laatste punt geeft hij de Officier gelijk: de ouders van één van de verdachten, de verbalisant en verhoorders in kwestie hoeven niet te getuigen. Maar alle anderen door de verdediging voorgedragen getuigen wel. Er zijn nog te veel vragen onbeantwoord, zo motiveert de rechtbank haar besluit tot aanhouding van de zaak.

Bovendien is het een open verwijzing richting rechter-commissaris: mocht die nóg meer getuigen willen horen, dan kan hij of zij dat zelf naar eigen inzicht beslissen.

Dus gaat de rechtbank in Rotterdam in 2007 verder met deze eerste strafzaak tegen link- en zoekdiensten voor illegaal aangeboden bestanden. Getuigenverhoren vinden in het najaar van 2006 plaats.