e-Court biedt het mkb en particulieren juridische procedures aan voor hun veel voorkomende conflicten. Binnen acht weken ontvangen partijen een notarieel vast te leggen uitspraak die door de deurwaarder afdwingbaar is. Inclusief hoger beroep komt de procedure op twaalf weken.
“E-Court is goedkoper, efficiënter en voorspelbaarder dan de reguliere rechtspraak. Daar stappen partijen in met een open einde: ze weten niet alleen niet waar ze zullen uitkomen, maar ook niet hoe lang het kan gaan duren en hoe hoog de kosten zullen oplopen”, zegt oprichter Henriëtte Nakad.
e-Court werkt met vaste prijzen als court fee (van 375 tot 1.350 euro) plus kosten voor de zitting van 625 tot 925 euro indien partijen bijeen willen komen. De partij die in de einduitspraak volledig in het gelijk wordt gesteld, krijgt een bijdrage in de in de advocaatkosten van de andere partij toegewezen.
Nakad (1969) pakt zelf de telefoon op achter het 0900-nummer (25ct/minuut) en handelt de e-mail af achter info@e-court.nl. Ze is de bedenker van e-Court, oprichter en enig bestuurslid. Immers, e-Court is een stichting. Er is een BV opgericht, e-Court Services, om diensten tegen betaling te verrichten voor de stichting. Van de BV is Nakad d enige eigenaar en directeur. De BV levert ook de leiding voor de stichting. De BV maakt de winst, maar ook eventueel verlies.
Nakad: “De Stichting zelf en de activiteiten staan niet bloot aan het risico van de exploitatie, want die vindt in de BV plaats. Daarmee is de continuïteit van e-Court gewaarborgd.”
Nakad zegt dat ze nog geen tijd heeft gehad om er andere bestuurders buiten zichzelf bij te halen gezien de drukte om e-Court op te zetten. Wel wist ze Comité van Aanbeveling samen stellen met de kamerleden Fred Teeven (VVD) en Nicolien van Vroonhoven (CDA) alsmede een Raad van Toezicht met Arthur Docters van Leeuwen als voorzitter en ook hoogleraar Ton Jongbloed en de burgemeester van Aalsmeer.
Ook zijn er founding partners van e-Court: De Raadgevers Bedrijfsjuristen, IT-Staffing en Rabobank Regio Schiphol. Volgens Nakad hebben ze leningen verstrekt en zijn geen aandeelhouder in de BV.
Doctors van Leeuwen was een belangrijke hulp toen e-Court zelf in aanvaring kwam met Justitie, nog voor er één zitting was gehouden. De stichting fingeerde te veel een echte rechtbank te zijn. Onder druk van het ministerie van Justitie en de Raad voor de Rechtspraak moest e-Court de termen ‘vonnis’, ‘rechtbank’ en ‘rechter’ laten vallen.
Die termen staan nog wel op veel plekken op de website. Volgens Nakad is het een kwestie van tijd dat die worden weggehaald. e-Court bevindt zich tussen reguliere rechtspraak en geschillenbemiddeling in. Inmiddels heeft e-Court twaalf ‘e-rechters’ aangesteld, juristen, (ex)advocaten, mediators etc. Ze heten nu ‘GB’ (geschillenbeslechter). Zij nemen voortaan ‘beslissingen’.
e-Court Challenge is een wedstrijd om de animo voor het nieuwe vehikel te entameren: in april kunnen juristen tijdens de Challenge proefprocessen voeren voor slechts 7,50 euro prijzen winnen. Nakad: “Het is ook een soort wedstrijd in pleiten. Intussen kunnen deelnemer alles zelf ervaren, vanaf de aanbetaling via iDeal tot aan de beslissing.” Jan Loorbach, de nieuwe Deken van de Orde van Advocaten, zal de prijsuitreiking doen.
Het businessplan van e-Court voorziet in 1.000 zaken per maand in aanvang tot een groei naar niet minder dan 10.000 zaken per maand. Nakad: “De reguliere rechtspraak raakt meer en meer overbelast en bedrijven kunnen niet wachten met belangrijke zaken dus zal de vraag gaan groeien.”
Daar e-Court een commercieel initiatief is kan iedereen er morgen mee beginnen. Ook zal er dan concurrentie onstaan op de factoren prijs en kwaliteit c.q. betrouwbaarheid en geloofwaardigheid.
Nakad: “Ik denk inderdaad niet dat dit het enige initiatief zal blijven. Maar hoewel het idee verbluffend eenvoudig in elkaar steekt, is de organsiatie van alles wel complex. Dat regel je niet op een achternamiddag.”
De Netkwesties Experts over e-Court:
“e-Court is een gedurfd initiatief en verdient daarom een serieuze kans. Er zijn te weinig goede en goedkope alternatieven voor de overheidsrechter. Niet alle zaken lenen zich voor een kort geding. Mediation werkt vooral goed in familiezaken, maar is minder geschikt voor geschillen tussen ondernemers die meestal gewoon over geld gaan.
Arbitrage is heel erg duur, zeker als er drie arbiters aan de slag gaan die ieder voor zich een gepeperd uurtarief in rekening brengen, en vervolgens maanden gaan nadenken over een arbitraal vonnis. En ook belangrijk: bij geen van die instanties kan je de stukken elektronisch aanleveren.
e-Court is volgens mij dus vooral een nuttig en goedkoop alternatief voor arbitrage. Er is goed over nagedacht. Ondernemers hikken in de praktijk niet aan tegen de hoge kosten van een procedure, maar wel tegen de onvoorspelbaarheid daarvan.
Waar een advocaat tegenwoordig met gemak voor een vaste prijs een transactie doet, zoals een fusie of overname, ligt dat lastiger bij een procedure. Want niemand weet hoe lang de procedure gaat duren. Misschien duurt het een paar jaar, misschien wordt de zaak wel in een paar dagen of weken geschikt. Dan is het lastig om een fee quote af te geven.
Een ander slim aspect is dat de beslissing wordt vastgelegd in een notariële akte. Dan kan je de beslissing ook echt door de deurwaarder ten uitvoer laten leggen. Daarmee onderscheidt de beslissing zich van een bindend advies, want dat is een gewone (‘onderhandse’) overeenkomst tussen twee partijen, waarbij je dan maar moet hopen dat de andere partij zijn contractuele verplichting gaat nakomen.
Wat ik niet terugvond in het reglement is dat de procedure zich eigenlijk niet leent voor buitenlandse eisers of gedaagden. Een Nederlandse deurwaarder kan goed uit de voeten met een notariële akte, maar zijn buitenlandse evenknie kan dat niet.
Hoewel beide partijen zich door een jurist moeten laten vertegenwoordigen ziet de procedure er verder prettig informeel uit. Zo kan de GeschillenBeslechter bepalen dat hij tijdens de zitting getuigen kan horen. In de praktijk werkt dat meestal prima, maar anders dan bij de overheidsrechter staat zo’n getuige niet onder ede.
Hoe betrouwbaar is die verklaring dan? Verder worden in mijn praktijk veel geschillen, bijvoorbeeld op het gebied van intellectuele eigendom, voorafgegaan door procedurele trucjes zoals een beslaglegging. Het lijkt me lastig om een zaak die op die manier van start gaat vervolgens uit te vechten via E-court. De GeschillenBeslechter oordeelt over het geschil, maar is niet bevoegd een beslag op te heffen.
Ik denk dat we pas na een stuk of honderd zaken voorzichtig de balans kunnen opmaken:
Kan E-court de hoge verwachtingen waarmaken?
Is het inderdaad allemaal zo transparant als ons beloofd wordt?
Zijn de GeschillenBeslechters inderdaad deskundig en to the point?
De enige manier om dat allemaal te controleren is om de ‘vonnissen’ (verboden woord) in anonieme vorm te publiceren op de site zelf. Zo niet, dan zullen de enthousiaste of juist teleurgestelde cliënten vanzelf hun weg vinden naar allerlei fora en sociale netwerken om hun ervaringen met ons te delen. We zullen het zien!
Een paar opmerkingen over e-Court
1) De advocatuur is voor de gemiddelde particulier te duur, zeker wanneer je een gespecialiseerde advocaat nodig hebt. Het systeem van toevoegingen is ingewikkeld, zeer tijdrovend (en daarmee weer kostbaar; tijd is geld in de advocatuur) en traag. De vraag is of e-Court daarvoor de oplossing biedt.
2) Wat voor mij niet helemaal duidelijk is, is welke regels worden toegepast. Ik neem aan het bestaande civiele recht. En dat vraagt toch weer om specialisten. De kosten zitten 'm niet in het griffiegeld (de kosten voor de rechtbank). Als je bij de e-Court je toch weer door advocaten laat bijstaan (om dezelfde reden waarom je dat voor de rechter doet), dan lijkt me dit initiatief niet erg nuttig.
Het probleem zit bij de kosten voor juridische bijstand, niet bij de kosten die je betaalt voor de rechtsgang (het griffierecht), en e-Court lijkt zich met name op dat laatste te richten.
3) Voor eenvoudige rechtszaken kun je in Nederland nu overigens ook al zonder advocaat bij de kantonrechter terecht. En ook in kort geding hoef je niet vertegenwoordigd te worden door een advocaat.
Voordeel van e-Court is natuurlijk wel dat het toegankelijker is (dat neem ik maar even aan) en sneller (een kort geding kan overigens nog veel sneller zijn). Bij het bekijken van de e-Court website valt me overigens op dat vaak wordt aangehaakt bij de regels zoals die gelden voor de 'normale' rechtspraak. Ik vraag me af of daarmee de complexiteit waartegen men zich kennelijk verzet niet weer wordt binnengehaald.
4) Dat de rechtspraak in Nederland toegankelijker moet worden staat overigens vast. Zelfs de meeste advocaten kennen alle procedurele regeltjes van de gerechten niet; gek genoeg verschillen die regels nog altijd aanzienlijk per arrondissement.
De Nederlandse rechtspraak staat nu nog bol van ouderwetse, onwrikbare en onduidelijke regels. Om maar een klein ding te noemen. Er zit nog altijd heel veel tijd tussen het moment waarop je een uitspraak ontvangt (in ieder geval in een bodemprocedure) en het moment waarop het vonnis wordt gewezen.
Je stuit op gesloten deuren als je oppert dat het vonnis ook kan worden ge-emaild of gefaxt (toch een uitvinding die al enkele decennia redelijk geaccepteerd is). Kennelijk is onvoldoende van belang dat partijen die verwikkeld zijn in een procedure graag zo snel mogelijk willen weten wat er in de uitspraak staat.”
E-court een waardige vervanging van rechtspraak?
Als je e-court vergelijkt met andere services die online groot zijn geworden, kan je constateren dat e-court te '1.0' is opgezet. Rechtspraak houdt meer in dan het wijzen van een vonnis: Net zoals Eneco een helpdesk levert en geen energie, Ikea een amusementspark is waar je ook nog meubels kunt kopen, Brandnewday exceleert in webservice en niet in polissen.
Ze zouden het van traditionele rechtspraak kunnen winnen als men in contracten en facturen een n.b. zou opnemen met: geschillen worden via e-Court opgelost. Die contracten kunnen zij zelf leveren.
Dat traditionele rechtspraak te duur zou zijn heeft niets met advocaten te maken. Die hoef je namelijk niet te nemen. Het gaat om griffiekosten van duurdere kwesties.
Zou E-court groot kunnen worden?
Alle oude staatsmonopolies en instituten liggen voortdurend onder vuur. Want:
Wat moet de Kamer van Koophandel nog na LinkedIn?
De publieke omroep na Youtube?
Buma Stemra na Jamendo?
De Rabobank na Zopaweb?
Die instituten zijn wat mij betreft klaar. Ze zijn niet te 'crowdsourcen' en te weinig interactief. Daarbij drijven ze eigenlijk helemaal op het verlagen van transactiekosten, maar die kosten zijn nog lager op het web. Sommige bestaan alleen nog omdat door de wet een monopolie wordt toegekend. Denk: TNT voor brieven, rechters voor vonnissen, krijgsmacht voor het schieten op de Taliban.
Deze monopolieposities zijn te omzeilen met goedkoper aanbieden nog net binnen de grenzen van de wet. Denk aan Doehetzelfnotaris.nl, Uniforce voor arbeid, Makelaarsland voor woninghandel en Dokter Online voor zorg.
Het komt er op neer dat de griffierechten grote zaken de kleine geschillen subsidiëren. Dat kan je nu omzeilen en dat doet e-Court ook.
Mijn vraag is: Welk instituut zal er vandaag weer onder vuur komen te liggen? Van mij mogen ze allemaal weg.”