Elon Musk leidt een consortium van investeerders dat een bod van 97,4 miljard dollar (95 miljard euro) heeft uitgebracht op alle activa van OpenAI, zo maakte Wall Street Journal als eerste bekend. Sam Altman, baas van OpenAI, wees het bod direct af: “Nee, dank je, maar wij kopen twitter voor $9,74 miljard als je dat wilt.” (Dit bedrag is 10 procent van het bedrag van het bod van Musk op OpenAI.)

In een bericht aan werknemers schreef Altman: “Onze structuur zorgt ervoor dat geen enkel individu de controle over OpenAI kan overnemen...Dit zijn tactieken om te proberen ons te verzwakken omdat we grote vooruitgang boeken.”

Musk doet het bod met xAI, bekend van chatbot Grok die onder meer aan gebruikers van X wordt aangeboden. Als de overname slaagt worden de bedrijven samengevoegd. Ook de investeerders, Valor Equity Partners, Baron Capital, Atreides Management, Vy Capital en 8VC doen mee in het bod. De laatste wordt geleid door Joe Lonsdale, medeoprichter van Palantir dat opsporings- en geheime diensten van speursoftware voorziet.

Altman en Musk richtten OpenAI in 2015 op als non-profit. In 2019, nadat Musk het bedrijf verliet en Altman de baas werd, creëerde OpenAI een dochteronderneming met winstoogmerk. Daarin werd Microsoft grootaandeelhouder. Altman probeert de non-profit en het commerciële OpenAI verder los van elkaar te maken waarbij de stichting een van de aandeelhouders van het bedrijf wordt.

Musk begon al rechtszaken tegen OpenAI vanwege deze splitsing en verdere commerciële koers van OpenAI. “Het is tijd voor OpenAI om terug te keren naar de open-source, en de veiligheid te garanderen voor het goede doel dat het eens had. We zullen ervoor zorgen dat dat gebeurt”, zo zegt Musk in een verklaring van zijn advocaat. Ook xAI en Grok azijn open source initiatieven.

Een van de kwesties is de waardering van het non-profit bedrijf OpenAI, die mede afhangt van het aandeel in het bedrijf OpenAI en de bijdragen verhouding in de ontwikkeling van producten. Musks bod gaat waarschijnlijk uit van een groot deel van het eigendom van het bedrijf door de nonprofit organisatie, gezien de hoogte van het bod. In elk geval stelt hij de minimale waardering van de non-profit organisatie nu op 95 miljard euro, wat voor Altman een probleem kan opleveren

OpenAI wil de herstructurering eind 2026 voltooien als onderdeel van een financieringsronde van 6,6 miljard dollar van oktober 2024 die het bedrijf waardeerde op 157 miljard dollar. Het bedrijf is afzonderlijk in gesprek om tot 40 miljard dollar op te halen in een nieuwe financieringsronde die het bedrijf zou waarderen op 300 miljard, zo schrijft Wall Street Journal. Het Japanse Softbank wil daarmee graag een flink aandeel verwerven in OpenAI.

Er zijn meer complicaties. Zo heeft OpenAI juist bij Trump het plan ingebracht om in een gezamenlijk nationaal Amerikaans initiatief voor 500 miljard dollar aan AI-infrastructuur (datacenters) te bouwen onder de naam Stargate Project. Opvallend was de afwezigheid van Musk bij dit initiatief.

Wat wil Musk met OpenAI?

Het eerste doel van het bod van Musk is het versterken van zijn positie in de procedures tegen OpenAI. Hij strooit zand in de raderen van de herstructurering zoals Altman die voor ogen heeft. Musk heeft baat bij een herwaardering van de non-profit die hij zelf hielp oprichten. Bij het bedrijf OpenAI is hij buitenspel gezet.

Politiek zet Musk momenteel met zijn initiatief DOGE in op het saneren  van het Amerikaanse overheidsapparaat. Net als na de overname van Twitter wil hij ambtenaren ontslaan en opnieuw laten solliciteren op een veel beperkter aantal banen.

Het lichten van databestanden over de ambtenaren is waarschijnlijk gericht op het opwerpen van een barrière op de terugkeer van ambtenaren die als ‘woke’ en/of te loyaal aan de Democraten worden gezien. Net als in veel landen is de signatuur van het ambtenarenapparaat in de VS linkser dan gemiddeld van de bevolking.

In deze operatie van Musk lopen transpersonen en anderen die zich in de LHBTQ+-groep identificeren grote kans niet te mogen terugkeren bij de federale overheden.

Bovendien is, met wat fantasie, nu meer dan tevoren zichtbaar, dat Musk bij de sanering van de federale overheid AI wil inzetten om mensen te vervangen door systemen gebaseerd op AI. De vraag is uiteraard of de ontwikkeling van AI afdoende is om te voorzien in overname van taken die door mensen worden uitgevoerd.