Traditiegetrouw is het eindejaarsnummer van Volkskrant Magazine gevuld met interviews met personen die afgelopen jaar het verschil hebben gemaakt volgens de redactie. Eén van hen is Kim Putters, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, vanwege zijn rol als informateur voor een destijds beoogd kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB. Hij was persoonlijk gevraagd door PVV-leider Geert Wilders. Het eindverslag van Putters, een van de wijste en beschaafdste mensen in het Haagse circuit, is openbaar.

Huigsloot (en Korteweg?) vinden dat hij dat niet had moeten doen vanwege de houding en uitingen van de PVV en met name Wilders. Ze proberen hem het vuur aan de schenen te leggen om achter de grenzen van zijn morele opvattingen te komen.

Het gaat u om het belang van het land, zei u net. Als je kijkt naar hoe Wilders opereert, niet in oplossingen maar alleen in conflicten denkend, vindt u dat dan in het landsbelang?

‘Je kunt onmogelijk een informateur aankijken op het gedrag van Wilders. Ik geef geen recensies van hoe politici het doen. Politici zijn zelf verantwoordelijk voor hun uitingen en gedragingen.’

Als we het even wat extremer maken, puur om te kijken of die redenatie klopt: zou u ook meewerken aan een kabinet met Trump of, nóg extremer, met Hitler? Met andere woorden: zit er een grens aan uw democratische bereidwilligheid?

‘Mijn opdracht was om te kijken hoe alle fracties in de Tweede Kamer aankeken tegen de politieke situatie en wat voor kabinet er zou moeten komen. Dat is een heel andere vraag dan zoals jullie hem nu formuleren.’

Maar houdt u dan uw oren dicht voor de consequenties?

‘Mijn opdracht was om in beeld te brengen welke coalities er mogelijk waren in dit land. Dát was mijn opdracht. Dringt dat door, of niet?’

….

U had tegen Wilders kunnen zeggen: wat je ook vraagt, ik werk op geen enkele manier mee aan een kabinet met jou. Ik sluit je uit, zoals Rutte dat deed. En dan ophangen.

‘Nee nee nee. Het is echt zo belangrijk dat er juist in gepolariseerde tijden aan de spelregels van onze parlementaire democratie wordt vastgehouden, en daar hebben we allemaal een rol bij te spelen.’

Evenaren de interviewers met hun beroep op Adolf Hitler duidelijk dat ze qua niveau van redeneren Wilders zelf kunnen evenaren? Het doet denken aan de Wet van Godwin: “Naarmate een online-discussie langer duurt, nadert de waarschijnlijkheid van een vergelijking met de nazi's of Hitler tot 1.”

*) Zie hier ons vraaggesprek met Kim Putters in 2019, pal na de verkiezingswinst van Forum voor Democratie.  Foto: Marjolein Vinkenoog