Samenvatting:

In een artikel op Follow the Money en Apache schrijft journalist Tom Cochez dat DPG Media kritiek op DPG en eigenaar Van Thillo wederom censureert door publicatie van een boek van Guido Van Liefferinge tegen te houden. En het nieuws van de rechtszaak waarmee DPG de censuur afdwong wordt niet gepubliceerd in de eigen DPG-titels te brengen, zoal De Morgen en Volkskrant. Dit sluit aan bij wat Mark Koster in zijn 'biografie' van Van Thillo suggereert, direct of indirect keuzes van de redactie beïnvloeden.

Echter in een commentaar tegenover Netkwesties stelt van Thillo dat auteur Van Liefferinge een overeenkomst schendt waarin hij belooft DPG niet meer te zullen aanvallen, en hij abssoluut nooit zich met de inhoudelijke redactie van de krantentitels bemoeit. DPG laat in een verklaring weten dat het Van Liefferinge vrij staat te publiceren als hij de hem betaalde grote som gelds terugbetaalt. Dat is bijna 4 miljoen euro. Hoe dan ook bekommert Van Thillo zich om zijn imago en voerde de rechtszaak.

Onvermeld in het artikel van Cochez blijft dat Van Liefferinge in 2022 nog wel een boek kon uitbrengen met harde kritiek op DPG en Van Thillo, zonder weerstand van beide. In recensies van zijn verschillende boeken wordt de rancune en verbittering van Van Liefferinge benoemd.

Rechtszaak tot nu toe ‘geheim’

DPG Media België won in juni 2024 een procedure in België om de uitgave van het boek Man bijt Van Thillo te weren, zo blijkt uit onderzoek van de Vlaamse journalist Tom Cochez dat is gepubliceerd bij Follow the Money (FTM) in Nederland en bij Apache in België waarvan hij medeoprichter is. Cochez werkte eerder voor De Morgen maar stapte op bij deze Belgische krant van DPG na een sanering en bonje.

“Het is opmerkelijk dat uitgerekend een mediabedrijf de vrije meningsuiting en de persvrijheid aan banden legt”, stelt Cochez. Hij krijgt bijval van collega Mark Koster. Die schreef en boek over DPG Media en Van Thillo onder de noemer ‘biografie’.

Koster schrijft, met reclame voor zijn boek: “Zijn er nog DPG-journalisten die opstaan tegen de persoonlijkheidsverheerlijking van de baas?” En ook: “Van Thillo geeft nooit interviews en legt nimmer verantwoording af… Het is een zoveelste voorbeeld van de corporate-macht van DPG die een gevaar vormt voor de persvrijheid.”

Zijn die beschuldigingen juist? In hoeverre is sprake van een botte persbreidel met de rechtszaak en bewust doodzwijgen van de kwestie door de Belgische en Nederlandse krantentitels van DPG? En de concurrentie?

Ten eerste liet van Thillo zich voorheen zelden of nooit interviewen, zeker niet voor het boek van Koster. Echter, recent liet Van Thillo zich wel interviewen door drie vrouwelijke hoofdredacteuren na zijn boeiende Kees Lunshoflezing.

Van Thillo liet zich emotioneel en inhoudelijk uit. Hij blijkt geraakt te zijn door dit boek waarvan hij de juistheid betwist: “Ik vond het vreselijk.” Daarover berichtte geen medium, Netkwesties wel. Koster deed er geen verslag van de kritiek door Van Thillo op zijn boek. Is dat dan (zelf)censuur, waarvan hij DPG-titels steeds beticht?

Ook nu geeft Van Thillo desgevraagd antwoord op mijn vragen over de rechtszaak die hij aanspande om de uitgave van het kritische boek over hem en zijn DPG Media te voorkomen.

Miljoenen in ruil voor zwijgen

De auteur van het boek is de Belgische journalist Guido van Liefferinge (83). Hij was 27 jaar een compagnon van Van Thillo bij tijdschriftenuitgever Sparta dat onderdeel werd van Persgroep, voorganger van DPG Media. Van Liefferinge had grote successen met populaire bladen als Dag Allemaal, Goed Gevoel, TV Familie en Joepie.

Die titels betekenden een groot financieel succes voor Persgroep, waaraan Van Liefferinge een belangrijke bijdrage had aan de groei. Na onenigheid met Van Thillo en kritische interviews in de Belgische kranten De Tijd en Gazet van Antwerpen was het einde oefening voor Van Liefferinge in 2000.

Sedertdien is er onenigheid over geld waar Van Liefferinge recht op zei te hebben. Dat is na een serie procedures en arbitrage uitgemond in een overeenkomst in 2015. Daarmee was de claim van Van Liefferinge erkend. Echter, met het tekenen van de overeenkomst was het hem verboden om een “nieuwe publicatie over De Persgroep en/of haar aandeelhouders op de markt te brengen of te laten brengen en evenmin zijn medewerking, steun of assistentie te verlenen aan enig boek dat of publicatie die betrekking heeft op De Persgroep of haar aandeelhouders”.

Cochez onthult op Follow the Money en Apache vanuit het vonnis dat Van Liefferinge bijna 4 miljoen euro opstreek met de overeenkomst, uit oude rechten van de titels die hij grotendeels vorm gaf: 2,5 miljoen euro van DPG Media en bijna 1,5 miljoen euro van Epifin. Dit is de familieholding van Van Thillo, waarmee ze eigenaar is van DPG Media, nu goed voor een vermogen van ruim 300 miljoen euro.

Van Liefferinge heeft dus in ruil voor een grote soms gelds beloofd om Van Thillo met rust te laten. Christian van Thillo zegt desgevraagd: “De advocaten van beide partijen kwamen overeen geen uitingen te doen, laat staan lasterlijk. Ik heb geen idee wat er in dat boek stond. Het is het respecteren van een overeenkomst, niet meer en niet minder. Dat heeft niet te maken met iemand willen muilkorven, laat staan de persvrijheid in het gedrang brengen.”

Dwangsom rechtbank

Cochez en Koster zijn van mening dat dit wel het geval is. Van Liefferinge ook. Het is evident uit deze rechtszaak en zijn grieven over de ‘biografie’ van Koster  dat Van Thillo zich zorgen maakt om zijn imago.

 Echter, Van Liefferinge kon in 2022 het boek ‘Fuck the Media, red de Pers’ uitbrengen, ook bij uitgeverij EPO. Daarin kan hij ongehinderd kritiek leveren op DPG en Van Thillo (zie onder delen uit de recensies).

Van Liefferinge zegt desgevraagd: “Dit boek Fuck gaat over alle media en vooral Big Tech en de gevolgen voor de correcte journalistiek. Aangezien DPG het grootst is en het zwaarst weegt in de Benelux is die navenant aanwezig in het boek.”

Dus over dat boek kwam geen rechtszaak, wel over Man bijt Van Thillo dat wellicht ernstiger beschuldigingen bevat. De rechtbank heeft een dwangsom toegewezen van 500 euro per boek en 5.000 euro per dag dat het boek (online) wordt gepubliceerd. En DPG liet al weten dat Van Liefferinge op publicatie “het volle recht heeft, eenmaal hij de vergoeding die hij in het kader van de dading ontving heeft teruggestort.”

Er komt nog een definitieve uitspraak in een bodemprocedure, maar zoals de vlag er nu bijhangt: even die vier miljoen aftikken, want het is eerder een zakelijke kwestie dan censuur zoals Cochez van Apache schrijft.

Van Thillo vindt de beweegredenen van Apache niet altijd zuiver: “Dat is een collectief van journalisten van wie er een aantal voor De Morgen werkte en al jaar en dag ons kritisch volgt. Als er ingehakt kan worden op DPG, dan zullen we het niet laten. Dat heeft invloed op de geloofwaardigheid, maar that’s it.”

Van Thillo heeft over deze kwestie geen contact gehad met hoofdredacteuren van DPG-kranten als De Morgen, Het Laatste Nieuws, AD, Volkskrant en Trouw. Ook kranten van het Mediahuis – waarmee DPG samen een krantenmonopolie heeft – hebben (nog) niet geschreven over de kwestie. Ik vroeg hoofdredacteur Pieter Klok of hij over de onthulling gaat publiceren in de Volkskrant. Hij gaf geen antwoord.

EPO wil ook Man bijt Van Thillo uitgeven. Als dat niet lukt zal de inhoud linksom of rechtsom wel openbaar worden, met een inmiddels bekende kritiek vanuit frustratie op DPG/Van Thillo.

Eerdere interviews en recensies Van Liefferinge

De Standaard had in 2006 een interview met de toen al 65-jarige Van Liefferinge over zijn boek ‘Glamour en glitter, geld en macht’. Welkom in medialand’ waarin hij de grote volgens hem desastreuze mediamacht aan de kaak stelt. Hij zegt:

“Wie het boek leest, zal merken dat in sommige media de 'redactionele onafhankelijkheid' zwaar geschonden wordt. In een medialandschap dat enorm geconcentreerd is en waar het cross-ownership zwaar speelt, moeten de spelregels meer dan ooit door iedereen gerespecteerd worden. En de macht van de persbedrijven moet beperkt worden…

Berlusconi zit in de politiek en ik denk niet dat Christian Van Thillo ooit die stap zal zetten. Maar men kan niet ontkennen dat zijn macht intussen zo groot is, dat hij kan wegen op de politieke besluitvorming en de publieke opinie. Dat hij zelf niet in de politiek gaat, is geen argument om geen mediadebat te houden.”

Hans Renders, biografieprofessor in Groningen en de beste biografierecensent oordeelde in 2006 over dat boek: “Het …is een amalgaam van herinneringen uit zijn loopbaan als roddeljournalist, van filosofisch gemijmer uit de koker van een man die het allemaal wel gezien heeft en tevens is het aanval op Van Thillo.

Van Liefferinge heeft niets met journalisten die op oudere leeftijd uitgeblust en cynisch zijn. Tevreden kijkt hij terug op zijn grote successen Joepie, TV-familie, Goed Gevoel, Genieten en Autowereld. Hij belooft een onthullend boek te hebben geschreven maar knoopt daar de onjournalistieke werkwijze aan vast dat hij veelal met anonieme bronnen heeft gewerkt.

 Als je niet beter zou weten, kreeg je de indruk hier een neo-marxistisch pamflet te lezen tegen de vervlakking, tegen het kapitalisme, ja tegen alles waarmee Van Liefferinge zich zijn leven lang mee bezig gehouden heeft.

 ‘In welk land leven wij wanneer een groot deel van een bedrijfstak die onontbeerlijk is voor de goede werking en het behoud van een democratische samenleving monddood is gemaakt.’ En: ‘Wanneer de dictatuur van de perceptie heerst?’ Toon en bombastiek doen nog het meeste denken aan de ronkende voice over van het Vlaamse programma Jambers…

Het boek loopt uit in een lange tirade tegen de financiële infrastructuur van het Van Thillo-concern. Het komt erop neer dat van het grootste mediabedrijf in Vlaanderen niet duidelijk is hoe de eigendomsverhoudingen liggen. Dat kan zijn maar de uitleg van deze en andere kwesties is niet minder schimmig. Een merkwaardig boek van een merkwaardig man.”

Nog een boek in 2022

Het boek ‘Glamour en glitter, geld en macht’ van 2006 kreeg weinig aandacht in de kranten van de grote uitgevers Persgroep en Mediahuis. Dat gold ook voor ‘Fuck the Media, red de pers’. Dat is wel op online platforms is besproken, met wisselende waarderingen. Uit de recensie op Samenleving en Politiek van Jurgen Masure:

 “Van Liefferinge schreef hier een intelligent, erudiet en diepgravend boek over de staat van onze media…Nee, het gaat niet goed. Al meer dan 20 jaar is Van Liefferinge ondertussen niet langer actief op het Vlaamse mediatoneel. Sindsdien voert hij een ware kruistocht tegen de tabloïdisering en commercialisering van de pers…

Het valt wel kennelijk op dat de auteur nog een ferm eitje te pellen heeft met Van Thillo. Het is een rode, onderliggende draad in heel zijn boek. In zijn laatste deel (pp. 153-157) gaat hij voluit in tegen de mediaconcentratie van DPG Media, de News City-toren in Antwerpen en hoe commerciële, journalistieke en advertentiebelangen daar iets te hard in elkaar overvloeien.”

Op Cutting Edge schrijft Karel Alleene over het kluitje boter op het hoofd van Van Liefferinge: “Anno 1988, uitgerekend een jaar voor de start van de Vlaamse commerciële televisie, lanceerde hij Dag Allemaal. Een magazine dat, door toedoen van enkele van zijn trouwe vrienden, zowat als spreekbuis van VTM fungeerde. Het zorgde voor behoorlijk wat wrevel bij de concurrentie. Dag Allemaal claimde alle primeurs die ook maar iets met de commerciële omroep te maken hadden….

Geen enkele VTM-vedette, presentator of medewerker waagde het ook maar een exclusief of uitgebreid interview te geven aan een ander blad of tijdschrift.  Dag Allemaal werd zodoende een eclatant succes. Van Liefferinge werd als een wonderboy binnen De Persgroep beschouwd. Zijn status was nagenoeg onaantastbaar, tot het tot een conflict komt met de jonge opper-boss Christian Van Thillo.

Na een lang juridisch gevecht wordt hij de laan uitgestuurd. Hij schrijft alles van zich af in ‘Glamour, glitter, geld en macht. Welkom in medialand.’ Een publicatie waar, behalve in De Tijd, in andere kranten met geen letter over wordt geschreven….

Hoe dan ook, in zijn ‘Nawoord’ klinkt de stem van een verbitterd man. Een voormalig journalist die, naar eigen zeggen, werd gecanceld omdat hij weigerde mee te draaien in de oprukkende leugencultuur. Ondanks zijn herhaaldelijk aankloppen vond hij bij geen enkele krantenredactie gehoor, zo staat naar het einde toe van ‘Fuck de media, red de pers’ te lezen. Zou het kunnen dat zijn boek te weinig wetenschappelijk onderbouwd is – welke bronnen? – om als auteur – een maker van boekskes als Joepie en Dag Allemaal – au sérieux te worden genomen?”

*) Grote foto: Peter Olsthoorn; beeld boek met AI gegenereerd

**) Zie hier een opinie over de kwestie van Pol Deltour, ex-voorzitter van de Belgische journalistenbond, bij het Belgische Knack