Dit jaar zette Van Dale de verkiezing van het Woord van het Jaar stop. Hoewel er elk jaar reacties zijn, waren ze dit jaar heftiger dan voorheen. Dat betrof vooral het woord ‘transitiespijt’. Dit staat nog niet in Van Dale, maar wel op Wikipedia, waar het wat discussie teweegbracht maar de relevantie niet ter discussie

De woordenboekmaker stelt letterlijk: “De verkiezing is in de afgelopen dagen gekaapt door verschillende actiegroepen die oproepen al dan niet te stemmen op bepaalde woorden. De berichten rondom deze woorden zijn ontaard in een zeer onprettige maatschappelijke discussie en daarmee schiet de verkiezing haar doel voorbij. Er wordt dit jaar nog heftiger gereageerd dan andere jaren. Daarom heeft Van Dale besloten te stoppen met de Woord van het Jaar-verkiezing 2024 in Nederland.”

Wat hebben wij en onze Vlaamse zuiderburen de afgelopen jaren dan genomineerd en verkozen? Welke woorden zijn eerder toegetreden tot de illustere Van Dale?

In 2008 was het 'swaffelen'. In 2010 won 'tentsletje' het in Vlaanderen van 'pedopriester' op plek twee. En omdat het nu in Van Dale staat, weten we dat 'tentsletje' (pejoratief) 'een meisje dat bv. op een festivalweide met verschillende mannen seksuele betrekkingen in haar tentje heeft' betekent.

Daarna kwamen nog 'tuigdorp’, 'blokkeerfries', 'boomer' en 'anderhalvemetersamenleving' ('covidioot' in Vlaanderen). In 2021, won 'prikspijt' met 85 procent van de stemmen. Daarna won 'klimaatklever' het van de 'zevenvinker'. Vorig jaar: 'graaiflatie'.

Onder deze rijke opbrengst van woorden van de afgelopen jaren zitten verhalen. Daarom zijn ze ontstaan: ze borrelen op in de echte wereld. Het Woord van het Jaar vertegenwoordigt een soort peilstokje in de onderbuik van de maatschappij. Ook al zijn het woorden die we misschien ongemakkelijk, irritant, ordinair of verkeerd vinden.

En ook al zal wellicht niet iedereen blij zijn dat 'tentsletje' of 'tuigdorp' is opgenomen in de Van Dale. Ook al zijn het verhalen die we misschien niet willen horen. Of verhalen waarvan we vinden dat ze alleen op de juiste manier verteld mogen worden.

De verkiezing stond dit jaar in het teken van een heel oud fenomeen: een poging tot stilzwijgen.

*) Gerrie Strik is een van de initiatiefnemers van Memoma, een collectief dat zich inzet voor de rechten van vrouwen en meisjes.