Sinds Twitter begon in 2007, haakte ik al snel aan. Ik was tot voor kort nog steeds op X, geen bewuste keuze maar een gevolg van luiheid om accounts te sluiten. Sinds Twitter X is, kom ik er bijna nooit meer, en posten doe ik nauwelijks.

Heel soms, als er in de wereldpolitiek iets gebeurt, spiek ik er toch weer even. Ook omdat het een snelle manier is om bekende journalisten en wetenschappers te volgen, of verslagen van burgers te lezen uit landen met onrust. Al is dat met het opschorten van Tweetdeck voor niet-betalende gebruikers veel moeizamer geworden. De alternatieven voor X vind ik ook onhandig.

Maar het gedrag van Musk wordt steeds bizarder. En de vraag van Peter om een mening over X te uiten, doet me beseffen dat mijn luiheid niet misverstaan moet worden als een bewuste keuze. Ik heb dus al die accounts opgeheven.
 

Ik heb Twitter gebruikt, maar merkte dat het vooral een platform is om mensen of organisaties, liefst anoniem, aan de schandpaal te nagelen. Dus ik gebruik het platform allang niet meer.

Ik behoud mijn account als ‘domeinnaam’ om te voorkomen dat anderen onder mijn naam gaan tweeten. Als ik hoor wat de ervaringen zijn van mensen die X gebruiken (scheldpartijen, bedreigingen, afpersing), dan vraag ik me af waarom mensen nog steeds X willen gebruiken.

Er zijn vele alternatieven. Maar die communicatiekanalen managen vergt bijna een dagtaak en kan veroorzaakt stress. Ik beperk me dus tot e-mail, en Signal als alternatief voor WhatsApp. Voor online vergaderen gebruik ik open source diensten als Jitsi en voor bestanden NextCloud.

Helaas moet ik beroepshalve ook gebruik maken van minder veilige communicatietools, zoals Slack, Jira, Confluence, WebEx, MS Teams en Google Meet.

Het zou fijn zijn als er een platform zou komen waarop mensen eenvoudig toegang hebben tot al die tools. Maar dan wel een platform dat niet bij je gegevens kan; die zouden moeten worden losgekoppeld van de toepassingen die je gebruikt. Je zou zelf toegang tot gegevens van jouw keuze moeten kunnen geven voor de duur van de sessie. Daarnaast zou je zelf ook in een autorisatiematrix moeten kunnen vastleggen wie er, voor hoelang, toegang krijgt tot welke gegevens.

Sinds 2008 ben ik actief op X, toen nog Twitter. In de beginjaren deelde ik er zo nu en dan mijn gedachten, maar dat veranderde toen ik merkte dat mensen verwachtten dat ik direct op hun opmerkingen zou reageren, precies op het moment dat zíj dat belangrijk vonden. Deed ik dat niet, dan werd ik al snel bestempeld als arrogant of niet echt geïnteresseerd in een gesprek.

En eerlijk is eerlijk, misschien zat daar een kern van waarheid in; ik voel niet de behoefte om meegesleept te worden in andermans ritme en discussies. Bovendien lijken velen vooral uit op het halen van hun eigen gelijk of het positioneren van zichzelf voor hun ‘volgers’. Met die term heb ik sowieso moeite; het suggereert een hiërarchie die me ongewenst lijkt.

Waarom ben ik er dan nog steeds te vinden?

Allereerst omdat X het snelste medium is om een diversiteit aan meningen voorbij te zien komen die een scherp beeld geven van wat er speelt en welke gedachten en opinies daarbij horen.

Ten tweede biedt het een unieke inkijk in de belevingswereld van individuen, vaak ongefilterd en authentiek.

En tot slot is het vermakelijk om te zien hoe sommige mensen blijkbaar uren per dag kunnen vrijmaken om met bekenden en vreemden te bakkeleien. Niet met de intentie om het debat naar een hoger plan te tillen, maar vooral om hun eigen positie te versterken.

Kortom, ik bezoek het platform nog regelmatig. Maar zelf de conversatie aangaan doe ik niet meer. Voor mijn vrienden en kennissen gebruik ik Facebook, en voor mijn zakelijke relaties LinkedIn. Een mooi trio, al zeg ik het zelf.

Ik zit nog steeds op Twitter of X, en niet alleen omdat ik nog niet de moeite heb genomen om ervan af te gaan.

Ik blijf het een fascinerend medium vinden, ook wel vanwege de voor mij niet altijd te doorgronden, boze of naargeestige berichten die ik soms erop aantref.

Ruim een jaar geleden heb ik mijn Twitterdata verwijderd. Daarmee sloot ik een periode af waarin het gebruik van die dienst steeds verder afnam. Het account bestaat nog wel, maar er is geen activiteit meer.

Met deze afbouw ben ik zeker niet uniek. Velen gingen mij voor en deelden de ervaringen met  tools om de data te verwijderen. Dat was bij grote archieven best een uitdaging en het platform leek toen al bepaalde acties van gebruikers bewust te frustreren. Dit bevestigde nog meer de juistheid van het genomen besluit.

Het besluit weg te gaan had bijna alles te maken met de eigenaar en dat behoeft geen verdere uitleg. Maar wat naar mijn mening nog te weinig aandacht heeft gekregen is dat het platform ook echt is leeggebloed en daardoor amper nog een functie heeft voor bepaalde gebruikersgroepen waar ik mezelf toe reken.

De pers heeft geschreven over de toename van rechtse en anti- democratische uitingen en het verdrijven van normale en democratische tegengeluiden. Die constateringen zijn meer dan zorgelijk en terecht, maar het leegbloeden gaat ook ergens anders over.

Voorheen was dit platform handig om tijdens events updates te delen met de buitenwacht en zo het bereik te vergroten. Sinds 2022 is die functie in rap tempo is afgenomen. Wie daar meer over wil weten verwijs ik trouwens graag naar de publicaties van Luca Hammer. Hij, en anderen, hebben gemeten dat in de Duitse bubbel het gebruik tot twee derde is afgenomen tijdens events zoals congressen, studiedagen en vakbeurzen die voorheen dagen achter elkaar in de trending top10 stonden.

Het platform wordt dus veel minder gebruikt door relevante groepen. Kwam er iets voor terug? Het antwoord lijkt vooralsnog te zijn dat het totale volume verdeeld over meerdere diensten nog steeds lager is dan in de periode voor de pandemie.

Er is dus meer aan de hand dan alleen het verlaten van platform x,y of z. Voor sommige groepen gebruikers is minder social media gebruik en aanwezigheid schijnbaar de norm geworden. Het idee dat via social media alles en iedereen bereikt kan worden, is afgeserveerd.

Ik ben met Twitter ophouden toen Elon Musk de controle in 2022 overnam. Het was het enige sociale mediakanaal waar ik nog actief op was.

Ik verliet Facebook in de eerste ronde van protesten tegen hun privacyovertredingen, in 2010. We ondertekenden een petitie met 20.000 mensen en verwijderen ons account. Zo lang speelt dit al.

Direct daarna begonnen wij als Institute of Network Cultures met de het Unlike Us netwerk dat als doel had de sociale mediakritiek te combineren met het werken aan alternatieven. De geschiedenis zal hard over ons oordelen, want wij zijn hierin totaal niet geslaagd.

De grootste verliezer blijft de Europese Unie. Wij dus. We hebben niet ingezet op het uitrollen van alternatieven. In plaats daarvan zijn de beleidswereld, politici, en ‘civil society’ activisten blijven hameren op regulering en het uitdelen van boetes. Dat is nog steeds de lijn. Ook dit gaat niets uithalen tegen X.

Peter, het helpt niets dat individuele gebruikers weggaan. Dat wekt alleen maar de ‘calvinistische’ suggestie dat wij als individuen een zonde hebben begaan, ons gedrag moet veranderen en boete doen. Dat is louter een verlengstuk van de neo-liberale identiteitspolitiek.

Wij moeten de uitwassen politiek duiden, en collectief aanpakken. Het is nog steeds niet te laat voor X-exodus. Maar dit is wel een kip-ei kwestie geworden: eerst alternatieven opbouwen of gewoon nu weggaan?

Ik kreeg meer en meer onzin in mijn X feed: feitenvrij en hersenloos gezwets. Vanuit de maatschappelijke opdracht die ik mezelf stelde dat een tegengeluid nodig is, reageerde ik daarop. Daarbij: terwijl ik veel redelijke en verstandige mensen volgde, was mijn X- feed meer en meer radicaal-rechts.

X presenteert een verwrongen werkelijkheid. En dat is geen toeval. Het algoritme drijft op onzin omdat die interactie oproept. Maar het is erger dan dat: X heeft als doel het promoten van radicaal-rechts gekregen. Het was genoeg. Ik wilde niet meer het stemmetje van de redelijkheid zijn in een zee van ellende. Ik heb X verlaten en heb het geen dag gemist.

Maar X als fuik in dienst van de rechts-radicale, antidemocratische agenda blijft. Zonder X geen Trump. Als we X willen stoppen moeten we het irrelevant maken. Alles en iedereen moet er weg. Te beginnen met jou, jullie en met onze overheden.

Er zijn alternatieven, zoals BlueSky en Mastodon. Een platform wint vanwege zijn schaalgrootte. Die platforms zijn te klein, dus onbeduidend. Maar als X terrein verliest en zij winnen dat, wordt dat anders. Toen X werd verboden in Brazilië kreeg BlueSky er in drie dagen een miljoen gebruikers bij.

Als jullie en de overheid switchen, kan het hard gaan. Dan zal immers iedereen die ertoe doet ook een Bluesky en/of een Mastodon account moeten aanmaken.

We moeten het proberen. Liever een imperfect maar neutraal medium dan ons blijven overleveren aan de genade van Musk.  

Ja, ik zit nog op X, al zeg ik zelf liever: Twitter. Nu heb ik daar vier keer zoveel volgers als op Mastodon. Op andere sociale media is het nog minder. Dus worden mijn uitingen op X het meest gezien en dat is goed voor mij.

Niet alleen heb ik op Mastodon minder volgers, ik heb er *per volger* ook veel minder interactie mee. Een groot deel is toegestroomd toen Elon Musk Twitter overnam. Veel van deze mensen hebben hun account nog wel maar maken er zelden gebruik van, vermoed ik. Het zijn dus volgers waar ik niks aan heb.

Ook volg ik op X meer mensen dan elders, een groep volgers die door de jaren heen is gegroeid en goed geselecteerd is. Ik heb op X weinig te maken met vervelende reacties en kom ik bij de mensen die ik volg zoveel interessante tweets tegen dat het voor mij een interessanter medium is dan de kwaliteitskranten waarop ik ben geabonneerd.

Dan kun je nog zeggen: door te blijven maak je Elon Musk rijker en belangrijker. Dat vind ik inderdaad een bezwaar. Maar ik gebruik een ad-blocker en draag dus niet bij aan advertentie-inkomsten van X. Bovendien word ik op X prima geïnformeerd over de wandaden van meneer Musk – wat voor berichten er ook circuleren over zijn pogingen de nieuwsstroom daar te sturen. En ook als ik iets over hem plaats of doorstuur, heb ik geen klachten over de zichtbaarheid daarvan.

Al met al dus: ik profiteer teveel van X om het op te geven en ik denk dat Musk van mij niet zoveel profiteert dat ik dat een doorslaggevend bezwaar vind.

En het is niet altijd te vermijden vind ik. Ik doe mijn best zoveel mogelijk in echte winkels te kopen, lokaal te kopen, goede nieuwsmedia te betalen – soms bezwijk ik toch voor de handigheid, doorzoekbaarheid en het eindeloze assortiment van grote, een enkele keer zelfs Chinese internetbedrijven. Van anderen verwacht ik niet dat ze heilig zijn, ik ben het zelf ook niet.

Toen Peter Olsthoorn mij vroeg waarom ik nog op X actief ben, reflecteerde ik op mijn persoonlijke geschiedenis met het platform. In 2007, als een van de eerste gebruikers, voelde X als een digitale kroeg waar ik mijn inzichten over digitale innovatie, mobiel, cloud, AI, elektrische auto’s en andere technologische ontwikkelingen deelde. Mijn volgersaantal groeide snel naar ongeveer 10.000, en de interacties waren open en constructief.

Naarmate X groeide, werd het landschap complexer. Succesvolle gebruikers specialiseerden zich in specifieke onderwerpen, Mijn brede interessegebieden maakten het moeilijk om me op één thema te focussen, waardoor X voor mij minder effectief werd als distributiemiddel. Ik verplaatste mijn interacties naar kleinere discussiegroepen, zoals op LinkedIn en vooral WhatsApp.

Toch bleef X een onmisbare informatiebron. Ik stelde zorgvuldig lijsten samen van experts op het gebied van AI, crypto, digitale innovatie, verkiezingen en gezondheid. Tijdens de Covid-19-pandemie was deze informatievoorziening cruciaal. Met wereldwijde contacten, waaronder artsen in China, kon ik snel relevante inzichten verzamelen over virussen, verspreiding en vaccinaties.

Bij twitter werden in die periode experts met relevante Covid-kennis verwijderd omdat ze beweerden dat vaccinatie niet eindeloos tegen Covid beschermde en deze censuur gaf me het gevoel dat een open discussie werd belemmerd.

Naast kennis vergaren, zie ik ook het potentieel van X als distributieplatform voor mensen met een sterke volgersbasis, zoals mijn collega Maurice de Hond, die met 180.000 volgers duizenden kijkers trekt voor onze Q&A live-uitzendingen.

Sinds de overname door Elon Musk en de heractivering van accounts zoals die van Donald Trump, heb ik persoonlijk geen toename ervaren van racistische of beledigende berichten. Geen idee waarom niet. Dankzij de mogelijkheid om Community Notes toe te voegen aan misleidende of onjuiste X’s,  wat ik tijdens de USA-verkiezingen veel gedaan heb, voelt het platform voor mij nog steeds als een prima omgeving.

Daarnaast zie ik positieve veranderingen onder het leiderschap van Musk. Innovaties zoals langere video’s, uitgebreide teksten en fact-checking maken het platform waardevoller. Ondanks het ontslag van een groot deel van het personeel, lijkt de innovatiesnelheid toe te nemen.

Dus voor mij blijft X een onmisbare bron van kennis en inzichten, en ik zie geen passend alternatief. Bij LinkedIn probeert iedereen je wat te verkopen, en Facebook heeft nooit mijn interesse gehad. Hoewel mijn gebruik verschuift van delen naar lezen, blijf ik nog wel even in deze digitale kroeg hangen.

Nooit heb ik aan Twitter actief deelgenomen, maar wel passief: ik kijk als ik elders een signaal krijg dat er iets van belang voor mij staat of dat ik interessant kan vinden. Verder vind ik dat er einde moet komen aan de hegemonie van X.

Want het platform gaat onder Musk die moderatoren ontsloeg, onverantwoordelijk om met netnieuws en vuilspuiterij die de samenleving verregaand schaden. Deze platforms met winstmaximalisatie door advertenties die het meest opbrengen naast verkeerde inhoud, vormen een bedreiging voor de wereldvrede.

Elk beschaafd wezen zou wat mij betreft X moeten verlaten en op zoek moeten gaan naar een alternatief. Ooit was Hyves groot en dat is ook opgedroogd omdat mensen het massaal verlieten. Toen de Braziliaanse rechter X verbood wisten miljoenen de weg te vinden naar BlueSky.

Neen ik heb niet geworsteld over het verlaten van X. De inhoud van de berichten werd en wordt bepaald door de gebruikers. Er is inderdaad veel bagger op en er wordt nu anders gefilterd, maar ik heb daar niet direct last van gehad, denk ik.

Een paar keer werd mijn commentaar geweigerd, maar dan liet ik een paar zinnen weg. Het is alsof je aan oever van een snelstromende rivier zit, af en toe komt er iets belangwekkends langs. Het vele afval negeer ik.

Wat Musk persoonlijk betreft: ik lees uitingen van hem waarmee ik het oneens ben, als van veel anderen. De schifting bepaald ik zelf, en niet Elon Musk

Op 5 oktober 2022 was ik op bezoek in 1355 Market Street, SF, het hoofdkantoor van Twitter, bij Damien Kieran, toen Chief Privacy Officer Twitter, figuurlijk en ook letterlijk een "goede buur" van Uber.

Het was uitgestorven op het kantoor van Twitter, niet alleen vanwege post-COVID. Damien gaf mij, voor zover hij dat kon, wat inkijkjes. Hij vertelde in alle eerlijkheid dat het volstrekt onduidelijk was hoe het Twitter en hemzelf zou vergaan na de eigendomstrijd die toen volop gaande was.

Musk nam de boel definitief over en stiefelde op 26 oktober met de inmiddels bekende wastafel binnen. Niet lang daarna trok Damien aan zijn stutten en vertrok met pijn in het hart bij Twitter. Ik wist genoeg.

Tot dan toe was ik altijd heel actief op Twitter geweest, sinds ongeveer 2010. Dat liep snel af. Een combinatie van factoren speelde voor mij een rol. Tegen de achtergrond van wat ik van binnenuit al wist en wat stukje bij beetje ook extern zichtbaar werd (een algeheel lak aan waarden, normen, fatsoen en wetten), zag ik steeds meer goede mensen bij Twitter zelf vertrekken.

Veel Twitteraars, die ik het waard vond mijn tijd en aandacht te geven, haakten ook één voor één af. Daar kwam bij dat Musk gebruik van andere apps dan zijn eigen, onmogelijk maakte. Dat zorgde ervoor dat ik steeds minder de baas werd over mijn tijdlijn en de eraan besteedde tijd, terwijl de hoeveelheid voor mij irrelevante tweets opliep.

Binnen een jaar had ik zelf Twitter de rug toegekeerd. Ik heb alternatieven nog geprobeerd, maar Mastodon, Bluesky en Threads zijn het voor mij nooit echt geworden. Mijn eigen zo gewaardeerde Twitter-bubbel is niet meer tot leven gekomen. Jammer, maar ach. Het achterlaten van Fidonet, CompuServe en Usenet heb ik ook overleefd ??

Het artikel van Peter van vorige week over Elon Musk en de veranderingen op X/Twitter en zijn vraag raken een snaar bij mij. Als iemand die het internet in de jaren '90 als een wonder ervaarde en sinds 2007 een band opbouwde met Twitter en de mensen die ik daar vond, sta ik voor een dilemma. Ik koester de uitwisseling van ideeën en de online vriendschappen die ik via Twitter heb ontwikkeld. 

Twitter was ooit een unieke plek waar ik vooruitstrevende optimistische mensen met intellect, humor en interessante observaties ontmoette, en dat was iets bijzonders. Van alle sociale media heeft Twitter op mij veruit de grootste indruk gemaakt en voor "real-time events" is het nog altijd de eerste plek waar ik kijk. 

Sinds de overname door Musk lijkt het platform inderdaad steeds meer een speelveld voor extremere uitingen, waarbij racisme en desinformatie vrij rondgaan, al maakt het een hoop uit wie en wat je volgt. Moderatie is verminderd, en de algoritmische veranderingen versterken polariserende en negatieve stemmen. Dat zie ik ook. 

Alternatieven zoals Mastodon of BlueSky bieden gewoon niet dezelfde dynamiek of bereik. Op X zie ik nog steeds mensen die positieve en constructieve bijdragen leveren. De banden die ik heb opgebouwd met interessante, eigenzinnige mensen op het platform zijn het waard om vast te houden. Ik weet dat ik sommigen van hen voor altijd kwijtraak als ik vertrek.

En, zo knaagt het, lever ik mijn oude liefde met mijn vertrek niet weer een stukje meer over aan de teloorgang? Twitter is niet meer. Niet de plek die het ooit was, Musk's impact is onmiskenbaar. Twitter heeft een prachtige toekomst achter zich.

Maar wel een die voor mij belangrijk was, die onderdeel uitmaakt van mijn identiteit. Eigenlijk is dat de essentie; al post ik er niet veel meer, in het steeds veranderend internetlandschap ben ik nog niet klaar om Twitter los te laten, om dat wonderlijke verleden los te laten. Het zal de leeftijd zijn.