De Europese staatsman Mario Draghi onderkent dat de concurrentiekracht van Europa in de afgelopen decennia flink gedaald is, en komt met een plan om de positie van Europa te versterken. Immers, voor de nieuwe Europese regeringen, zowel in Brussel als in de lidstaten, is het aanpakken van de productiviteitskloof een topprioriteit.

Het vermogen van Europa om AI-technologie in te zetten en te innoveren, bepaalt volgens Google de concurrentiekracht van het komend decennium. AI kan hier alleen opbloeien als het nieuwe EU-mandaat zijn regelgeving inricht om gebruik en ontwikkeling te stimuleren. Tot nu toe ligt de prioriteit van de EU op technologiegebied vooral bij regulering. Dat beperkt juist de vooruitgang.

Malicieuze inzet AI niet het grootste risico

Critici stellen voortdurend dat AI risico's met zich meebrengt, en zij hebben gelijk. Echter, nieuwe technologie brengt altijd zowel risico’s als kansen met zich mee. Passende regulering is belangrijk om daartussen een evenwicht te bereiken. Om die reden steunde Google de totstandkoming van de AI Act. Maar het grootste risico dat AI voor Europa met zich meebrengt is niet misbruik of misinformatie, maar gemiste kansen.

De AI Act komt immers bovenop een stortvloed aan andere Europese wetgeving die sinds 2019 de digitale economie en samenleving beïnvloedt. Deze regels zijn goed bedoeld, maar vaak tegenstrijdig, niet getest en inconsistent ingevoerd en gehandhaafd. Het woud aan regels maakt het voor bedrijven moeilijk om in Europa nieuwe digitale producten te ontwikkelen of zelfs uit te brengen, terwijl internationale investeerders afhaken uit angst voor het juridische mijnenveld.

De EU zal dit moeten veranderen om in de mondiale race te blijven. Uiteraard is "alles mag" geen optie - technologie moet ethisch en voorzichtig worden ontwikkeld. Europa moet een zorgvuldige balans vinden: aan de ene kant de risico's van nieuwe technologieën inperken en aan de andere kant innovatief en competitief blijven.

Europa verstikt talent

Regelgeving helpt niet als Europa steeds minder nieuwe technologie heeft om te reguleren. Landen buiten de EU, die de nadelige economische gevolgen van het “Brussel-effect” zien, kiezen voor meer flexibiliteit.

Bovendien moet Europa investeren in AI-onderzoek en -ontwikkeling. De VS besteedt hier meer dan twee keer zoveel geld aan als de EU. Europa moet van AI een gezamenlijke prioriteit maken en de toegang tot financiering vergroten. Zonder de juiste prikkels om AI-innovatie te ontwikkelen en te verbreiden, verstikt Europa zijn talent en kansen om meer eigen ‘unicorns’ in technologie te creëren.

Verder zou de EU zich moeten richten op infrastructuur. Doorbraken met AI zijn alleen mogelijk met genoeg rekenkracht, datacenters en bijbehorende groene energie. Om AI-innovatie op grote schaal mogelijk te maken, zal de EU dat beter moeten faciliteren en de private sector in staat stellen om dat ook te doen.

AI moet in lespakketten

Tot slot zal technologische groei niet effectief zijn als we niet naar het menselijke aspect kijken. Iedereen in de EU moet op een passende manier kunnen profiteren van en meedoen aan nieuwe technologie. Hiervoor moeten mensen sneller digitaal vaardig worden. De afgelopen tien jaar heeft Google samengewerkt met regeringen om meer dan 13 miljoen Europeanen te helpen digitale vaardigheden te leren. Een goede volgende stap zou zijn om AI-vaardigheden toe te voegen aan lespakketten op scholen.

Het nieuwe EU-mandaat begint op een cruciaal moment, te midden van complexe geopolitieke vraagstukken. Deze uitdagingen kunnen we alleen overwinnen als Europa zijn concurrentievermogen en productiviteit versterkt. De EU moet deze problemen aanpakken door de kansen van AI hoog op de agenda te zetten, zodat Europa een centrum van investeringen en kansen wordt.

*) Matt Brittin is president van Google voor Europa, Midden-Oosten en Afrika (EMEA)

**) Beeld:  Torre San Giovanni Ugento, juni 2024, Peter Olsthoorn (CC)

Portret Matt Brittin: YouTube