De Consumentenbond komt met een klacht over te dure nettoegang in Nederland en over de lakse opstelling van de ACM:

“ACM ziet in de overstapkortingen van aanbieders een bewijs voor marktwerking. Maar uit panelonderzoek van de Consumentenbond blijkt dat consumenten zelden overstappen. Slechts 3 propcent van de 5000 ondervraagde consumenten wisselde het afgelopen jaar van provider.”

Consumenten zien te weinig prijsvoordeel (28 procent), vinden het te veel gedoe (28 procent) of willen hun mailadres niet kwijt (24 procent, net als bij overgang naar een andere bank). Sandra Molenaar, directeur Consumentenbond:

“De internetmarkt zit volledig op slot. KPN en Ziggo domineren de markt steeds meer en dat zorgt voor minder keuze en hoge prijzen. Wij roepen de ACM dan ook dringend op om in te grijpen zodat internet weer betaalbaar wordt. Wij zijn graag bereid onze bevindingen met de toezichthouder te delen.”

‘Zullen wij niet schromen…’

Het duopolie speelt al jaren parten. Het ministerie van Economische Zaken heeft zelf aan het ontstaan van het duopolie bijgedragen gunt de providers KPN en Ziggo de winst en. ACM, niet de vlotste als het om aanpak van gebrekkige concurrentie gaat, heeft jarenlang toegezien hoe de prijzen stukje bij beetje uit de pas liepen met Europese gemiddelden.

Wie kortstondig het vak economie op de middelbare school heeft gevolgd, weet dat een oligopolie uitmondt in prijsverhogingen van de te weinig concurrenten. Al dan niet met stiekeme afspraken, maar meestal hoeven ze elkaar slechts te volgen. De Tweede Kamer zet in deze te weinig druk, om maar een lelijke voetbalterm te gebruiken.

ACM laat desgevraagd weten: “Indien wij dat nodig achten, zullen wij niet schromen om in te grijpen. Wij gaan jaarlijks een onderzoek publiceren naar de staat van de telecommarkt in Nederland, met concurrentie en prijzen; naast onze vaste Telecommonitor elk kwartaal.

Dit nieuwe onderzoek zal eind 2024 voor het eerst worden gepubliceerd. We zullen op basis van die resultaten beoordelen of er maatregelen nodig zijn om de markt beter te laten functioneren.”

Op de opmerking dat dit niet al te scherp klinkt en de vraag of dit niet at slapjes is, stelt ACM dat ze voorzichtig moet zijn en besluiten goed moet onderbouwen zodat die bij de rechter standhouden. Eerdere besluiten strandden bij de bestuursrechter waar KPN standaard naar toe stapt en al de nodige zaken won.

In hoeverre kunnen we het huidige onderzoek kenschetsen als een 'onderzoek naar misbruik van marktmacht’? ACM: “we kijken naar de concurrentie en prijzen op de telecommarkt. We gaan verder niet vooruitlopen op eventuele uitkomsten.”

Winsten vloeien naar buitenland

Ziggo en KPN hebben voornamelijk buitenlandse aandeelhouders die de hoge winsten opstrijken. Ooit zei de baas van Liberty (toen eigenaar van UPC, inmiddels 50 procent VodafoneZiggo) dat hij in Nederland het meeste geld kon verdienen aan zijn tv-kabels.

VodafoneZiggo is inmiddels een joint venture van Vodafone Group (Brits) en Liberty (VS), beide met een internationale, voornamelijk Angelsaksische schare aandeelhouders.  De grootste aandeelhouder van Vodafone is de Emiraten die onlangs hun belang verhoogden naar 15 procent.

Liberty Global heeft grote beleggers als Harris Associates LP (8 procent), Artisan Partners (7 procent) en BlackRock (5,5 procent). Malone heeft 2 procent van de aandelen maar 30 procent van het stemrecht. Met Mike Fries, al bijna 20 jaar de ceo van Liberty, maakt hij de dienst uit.

Glasvezelconcurrentie schiet tekort

De meeste huishoudens kunnen louter kiezen tussen internet via de kabel van Ziggo of internet via KPN-glasvezel, twee glasvezelpartijen hebben een minderheid:

• prijzen van 100 Mb/s op het KPN-net variëren van 53 euro (Freedom Internet) tot 41,50 bij YouFone (= KPN) en 42,50 euro bij KPN zelf.
• Op de kabel bij Ziggo kost dat 43,50 euro per maand, bij Delta 41,50
• Op het glasvezelnet van Delta Fiber is CaiWay de goedkoopste v met 37,50, Freedom weer de duurste met 62 euro
• Op het Open Dutch Fiber-net kosten abonnementen bij Kliksafe en Freedom 51 euro, bij Odido 35 euro

Ruim 450 miljoen te besparen

De bond: “Opvallend is dat het de concurrenten op het KPN-glasvezelnetwerk niet lukt om goedkoper te zijn dan de KPN-providers. Alleen uitdager Odido (glasvezel, voorheen T-Mobile) zit doorgaans zo’n €6,50-€8,50 onder de prijzen van KPN en Ziggo. Als alle KPN- en Ziggo-klanten zouden overstappen naar Odido, dan zouden ze samen jaarlijks €468 miljoen besparen. Maar dat goedkopere Odido-tarief is lang niet overal beschikbaar. “

De prijzen van de 2 grootste aanbieders liggen al jaren dicht bij elkaar:

Zweden en Denemarken veel goedkoper

En de Nederlandse tarieven voor internettoegang behoren tot de hoogste van Europa:

De bron van deze figuur van deze grafiek van de Consumentenbond is een prijspeiling van de Europese Commissie uit 2022. Van de 27 landen in het onderzoek zijn alleen België en Portugal duurder dan Nederland. Voor het goedkoopste 100 Mbit-abonnement betalen Zweden gemiddeld 17 euro per maand, Denen 18 euro, Spanjaarden 21 euro en Nederlanders 30 euro.

*) Photo by Stephanie LeBlanc on Unsplash