Zou je speelgoed kopen bij de speelgoedwinkel als je wist dat het speelgoed onveilig is, de winkel je thuis kan afluisteren en de speelgoedwinkel jou probeert op te lichten? Nee, ik ook niet. Daarom moet de speelgoedwinkel, en alle andere bedrijven in Nederland, zich aan allerlei wetten houden om te zorgen dat klanten met een gerust hart kunnen winkelen.
Groot risico
Helaas is dit niet het geval bij Chinese webwinkels zoals Temu. Over Temu, dat maandelijks zeven miljoen Nederlandse bezoekers krijgt, bestaan vermoedens van spionage en het verkopen van gevaarlijke producten. Het is hoog tijd dat Temu per direct haar deuren in Nederland sluit, totdat ze aan alle wetten en regels voldoen.
Onderzoek van Toy Industries of Europe (TIE) – de brancheorganisaties voor Europese speelgoedindustrie – toonde aan dat 95 procent van het onderzochte speelgoed van Temu niet voldoet aan de Europese veiligheidsvoorschriften en mogelijk schadelijk is. Dit mag absoluut niet verkocht worden in Nederland.
Temu neemt hiermee willens en wetens een risico met de gezondheid van baby’s en kinderen. Daarnaast zijn er talrijke meldingen dat de webshop op agressieve wijze persoonlijke en financiële gegevens verzamelt. Onderzoek van de Vlaamse VRT toonde aan dat er bij het downloaden van de Temu-app verborgen functies worden geïnstalleerd op je telefoon.
Hierdoor krijgt Temu toegang tot jouw telefoon, microfoon en camera, waardoor het in staat is om jouw telefoon op elk moment te ontgrendelen, en audio of video-opnamen te maken, mee te lezen met je berichten zonder dat de gebruiker hier iets van merkt. Temu heeft beterschap beloofd.
Vol verwerpelijke trucs
De webshop van Temu zit vol met slimme manipulatieve tactieken. Ze gebruiken verkooptrucs die verboden zijn en geven korting of gratis producten bij het kijken van reclames. Ze doen geen leeftijdsverificatie en gebruiken psychologische trucs die vooral werken bij kinderen. De Consumentenbond roept niet voor niets op tot het temmen van Temu en heeft een klacht ingediend bij marktautoriteiten.
Daarnaast biedt Temu producten aan tegen enorm lage prijzen, wat ook nog oneerlijke concurrentie veroorzaakt. Als er zo massaal online geshopt wordt bij een winkel, dan mag je als consument verwachten dat als het niet in de haak is, instanties ingrijpen. Het niet ingrijpen kan gezien worden als een legitimatie van Temu en slaat daarmee alle waarschuwingen van de Consumentenbond in de wind.
Het is duidelijk dat Temu, in zijn huidige vorm, een bedreiging vormt voor de veiligheid van Nederlandse consumenten en eerlijke webshops de markt uit probeert te concurreren. Daarom moet Temu per direct zijn deuren sluiten, totdat de webshop voldoet aan alle Nederlandse en Europese wetten en regels die zorgen dat klanten beschermd worden en producten veilig zijn. Bij voorkeur regelen we dit in Europees verband.
Veilig en betrouwbaar zakendoen
Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat online winkelen veilig en betrouwbaar blijft. Want zakendoen in Nederland, zowel online als offline, betekent dat je je aan alle wet- en regelgeving houdt.
Dat geldt voor alle bedrijven, dus ook Chinese bedrijven zoals Temu.
*) Queeny-Aimée Rajkowski is Tweede Kamerlid voor de VVD en onder meer gespecialiseerd in digitale kwesties. Een versie van dit opinie-artikel verscheen eerst op woensdag 3 juli 2024 in de printeditie van De Telegraaf
**) Grote foto van Chandri Anggara on Unsplash; foto Queeny-Aimée Rajkowski door Claudia Rison
De Europese Commissie maakte vrijdag 5 juli 2024 bekend op te treden tegen de online marktplaatsen Temu en Shein. Dat besluit komt niet onverwachts, zeker in het geval van Temu staan voor iedereen zichtbaar alle seinen op rood.
Vrijwel tegelijkertijd met deze column van Queeny-Aimée Rajkowski gericht tegen Temu kondigt Brussel een onderzoek aan. Dat begint het met versturen van een vragenlijst die binnen twee weken ingevuld moet zijn geretourneerd. Die vragen zijn in lijn met kritiek van Europese consumentenorganisaties, zoals over de ‘dark patterns’ van de websites.
Zelf vind ik het interessanter dat de EC schrijft dat de platformen moeten uitleggen wat zij doen om meldingen over illegaal aanbod mogelijk te maken. Daarmee begint EC-persbericht, want dit is de grotere stok om de twee platformen mee te slaan.
Verbazingwekkende PR-reactie
Temu presenteert zich als een nieuw bedrijf. Het Duitse PR bureau van de marktplaats voor de hele EU hanteerde dat argument in een reactie toen ik kritisch schreef om vervolgens de geconstateerde tekortkomingen als beginnersfouten te kunnen wegzetten.
Die verhaallijn verbaast mij. Een snelle blik op de wiki en wat spitten leert dat Temu eerder een nieuwe naam is voor een bestaand bedrijf, Pinduoduo. Dit bedrijf staat in de VS al enige jaren in de jaarlijkse Review of Notorious Markets for Counterfeiting and Piracy vanwege het faciliteren van illegale handel.
Amerika en EU
Onder de Digital Services Act moeten platformen in de EU actief optreden tegen vervalsingen, inclusief aanbod van een meldpunt en een procedure om adequaat op te treden. Deze zaken heeft Pinduoduo / Temu in Amerika schijnbaar nog steeds niet afdoende geregeld. Wat dat betreft is het meer dan begrijpelijk dat de EC hier beter naar kijkt.
De uitkomst laat zich raden. De Europese Commissie zal alleen al door deze vragenlijst de bijl aan de wortel van Temu leggen want elk van de twee opties zijn slecht voor het bedrijf:
1) Het bedrijf bindt, net als Amazon en de andere grote spelers op de EU-markt, de strijd aan tegen merkvervalsers en oplichters op het platform. Gevolg is minder grijs en zwart aanbod en daardoor minder klanten.
2) De tent te sluiten en onder een andere noemer opnieuw starten in de hoop dat de EC dan weer een jaar nodig heeft om in actie te komen. Een nieuwe naam en een nieuwe app in de markt zetten kost tijd en geld. De omzet van Temu zal daaronder leiden.
Voor beide opties geldt trouwens dat de houding van klanten grote gevolgen kan hebben voor de positie van Temu. De Duitse koepel voor retailers HDE toonde recent een dalend aantal bezoeken aan de webomgeving, die inzette na de kritische berichten.
De onderzoekers spreken over toenemende scepsis bij online shoppers. Het valt te verwachten dat de acties die de EC nu is gestart koren op de molen zijn van terughoudende shoppers, en natuurlijk van de concurrentie die de zaakjes wel voor elkaar heeft.