Het gaat om het artikel “Bunq-werknemers keken stiekem in klantrekeningen: ‘Het was te verleidelijk’” van Stijn Bronzwaer en Merijn Rengers, dat in de krant van donderdag 27 juni 2024 verscheen en laat op de avond van 26 juni al online. Tot het artikel hebben ook niet-abonnees van NRC toegang, evenals tot het hele dossier-Bunq van NRC - juist vanwege de rechtszaak. Het kort geding vindt plaats op dinsdag 9 juli om 10:00 uur in Amsterdam.

Het artikel gaat over ‘rekeninggluren’, het stiekem bekijken van details van rekeningen bij Bunq [we schrijven namen met hoofdletters] door werknemers om privéredenen, bijvoorbeeld om salarissen van collega’s en gedrag van ex-geliefden te onderzoeken. “Alles stond altijd open”, luidt de beschuldiging voor het banksysteem ‘Retool’ van Bunq; elke werknemer had er voortdurend toegang toe en het monitoren van het gebruik van systeem was slecht. Het stuk is onder meer gebaseerd op informatie van vier (ex-)werknemers.

‘Sensatiebeluste stijl’

In een post op LinkedIn kondigt Niknam de juridische stappen aan, vergezeld van een brief van Brandeis van afgelopen week. De krant en journalisten wordt verweten een “sensatiebeluste stijl” te hanteren dat resulteert in een artikel dat volgens Niknam “feitelijk onjuist, gebaseerd op onvoldoende onderzoek, opzettelijk buiten de juiste context geschreven en buitengewoon schadelijk voor bunq en haar (oud-)werknemers” is.

Alberdingk Thijm sommeert de hoofdredactie, dat NRC:

1) “onmiddellijk de namen van de (oud-)medewerkers uit het artikel zal verwijderen en verwijderd te houden via welk medium dan ook, analoog of digitaal, in publicaties, via de website, sociale media, (digitale) archieven of anderszins, al dan niet door gebruikmaking van informatie die herleidbaar is tot de bedoelde (oud-)medewerkers;

2) Binnen 24 uur het artikel zo zal aanpassen dat de aangehaalde (delen van de) Slackdiscussie wordt verwijderd en verwijderd blijft; en

3) binnen 24 uur de feitelijke onjuistheden uit het artikel zal verwijderen en verwijderd zal houden.”

NRC heeft daar geen vervolg aan gegeven voor het gestelde ultimatum van (vrijdag) 28 juni 14:00 uur. NRC kan zich voor het schenden van privacy beroepen op de journalistieke uitzondering in de wet. Dat geldt ook voor de gepubliceerde interne discussies op Slack, een platform voor interne communicatie dat veel organisaties gebruiken. De (ex-)werknemers lieten discussies lekken naar NRC.

Alberdingk Thijm stelt:

“De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het noemen van namen van privépersonen slechts geoorloofd is wanneer het medium de noodzaak kan aantonen dat te doen in verband met de publicatie. Dat geldt te meer wanneer het personen betreft die geen enkele publieke bekendheid genieten en ook zelf de media niet hebben gezocht, zoals in casu het geval is.”

NRC heeft weliswaar niet op de brief maar wel op de aankondiging van het kort geding gereageerd, door de namen van de (ex-)medewerkers vanmorgen alsnog te anonimiseren. De krant geeft daarmee toe onwettig gehandeld te hebben.

Wat dit betekent voor het kort geding zal moeten blijken. NRC komt nog met een reactie.

'Onjuistheden'

Wat betreft de ‘feitelijke onjuistheden’ is de brief niet heel specifiek, en zijn niet alle punten even krachtig als ‘feitelijke onjuistheden’ te betitelen:

1) “Wat de auteurs niet bespreken of verwerken, is de uitgebreide reactie van bunq die in het kader van wederhoor is gegeven. Deze is slechts aan het eind van het stuk opgenomen. Uit de reactie van bunq blijkt dat het een bewuste keuze is van de bank om medewerkers hulp te laten verlenen aan klanten.”

2) “NRC laat onvermeld dat het medewerkersbestand van bunq onvergelijkbaar is met dat van andere banken (als online bank heeft bunq geen productiemedewerkers, receptionistes, kantoorpersoneel of schoonmakers).”

3) “U bent ook door bunq geïnformeerd dat de beschreven handelwijze van de vier anonieme bronnen niet geoorloofd is of zou zijn.”

4) NRC schrijft bij de het artikel over de vragen die Bunq in een eerdere brief aan de redacteuren stelde: “Bunq verzocht NRC woensdag om details en de namen van de vier (ex)-medewerkers die in rekeningen van klanten hebben gekeken. NRC ging, vanwege bronbescherming, niet in op dit verzoek.”

Bunq stelt:

“Dit is geen juiste weergave van het verzoek. NRC doet het voorkomen alsof het bunq slechts om de namen van de (ex-)medewerkers zou gaan. bunq heeft NRC echter meerdere vragen gesteld teneinde vast te kunnen stellen wat er rondom het ontstaan van het mogelijke datalek is gebeurd. Zoals aangegeven in de brief heeft bunq die informatie nodig om deugdelijk melding te kunnen doen van het potentiële datalek bij de AP. NRC had er ook voor kunnen kiezen geen persoonsnamen te delen, maar bunq wel overigens te informeren.”

5) “NRC haalt een vertrouwelijke Slackdiscussie aan. Deze discussie wordt gestart door een medewerker die aangeeft dat men bij bunq waarde hecht aan privacy. Om die reden kan het saldo in de app worden verborgen, zo wordt opgemerkt.

Vervolgens geeft zij aan dat dit niet geldt wanneer collega’s gebruik maken van het interne systeem Retool. Uit de discussie volgt dat het verkrijgen van toegang tot de bankgegevens van andere medewerkers niet geoorloofd is.”

6) “Vervolgens schrijft NRC: “Het probleem: bunq lijkt niet te willen weten of zijn werknemers de toegang misbruiken.” Uit dezelfde Slackdiscussie blijkt dat dit niet juist is. In de discussie wordt juist aangegeven welke maatregelen bunq neemt om te voorkomen dat misbruik plaatsvindt. In de discussie wordt opgemerkt dat personen die hun bevoegdheid om klanten te helpen misbruiken worden opgespoord en ter verantwoording worden geroepen.”

7) “Onjuist is, zo blijkt uit de discussie, dat toegangsrechten bij bunq niet zouden worden gemonitord, zoals een anonieme voormalig bunq-werknemer zou hebben verklaard.”

8) “Ook is onjuist dat de discussie eindigt zodra Ali Niknam zich mengt. De discussie gaat gewoon door. Bovendien verzoekt Niknam degene die de discussie aanzwengelt de lead te nemen om te beoordelen of de maatregelen die bunq neemt voldoende worden opgevolgd.”

Rechter weegt af

Volgens Niknam heeft NRC de Leidraad voor de Journalistiek geschonden, waarover in het algemeen staat: “De Leidraad gaat uit van een paar belangrijke principes: goede journalistiek is waarheidsgetrouw en nauwgezet, onpartijdig en fair, controleerbaar en integer. De journalistiek laat zich toetsen en gaat op open wijze om met opmerkingen, reacties en klachten.”

De Leidraad voor de Journalistiek wordt gehanteerd door de Raad voor de Journalistiek, niet door de rechter. Die kijkt naar eerdere zaken en onderzoekt de klachten van Bunq op juistheid.

Niknam krijgt steun van Jeroen van Glabbeek, directeur en mede-eigenaar van het beursgenoteerde CM.com, die meent:

“Nu ga je ten strijde tegen een journalist, die ik zelf ook ken, van het NRC. Een krant die voorheen een geweldige reputatie had, maar waarop recent vele ondernemers flink zijn afgeknapt.”

En specifiek:

“En wat ik ook hoorde van mensen bekend met deze zaak is, dat heel deze kift waarschijnlijk ontstaan is doordat een ex-medewerker van jou, die in enigszins overspannen toestand al bij jou in dienst kwam en in nog overspannendere toestand weer uit dienst ging, een persoonlijke vriendin is van de journalist in kwestie. Waardoor het hem opviel dat in zijn persoonlijke kring hij veel hoorde over ontevredenheid van ex-medewerkers van bunq.”

 

Toevoeging aan artikel 4 juli 2024

NRC-redacteur Stijn Bronzwaer zegt in een reactie over die laatste aantijging: “Dit is een compleet ongefundeerde tekst. Het is domweg onjuist.”

Van Glabbeek heeft aan zijn LinkedIn-uiting toegevoegd: “Maar volgens Stijn Bronzwaer klopt dit verhaal niet. De aanleiding voor de kift blijft voorlopig dus onduidelijk.”

De knieval noopt tot de vraag: wat is de aard van de bron van Van Glabbeek? Hij kan geen indicatie geven behalve dat hij het ‘gehoord’ heeft. Hij stelt verder dat NRC niet evenwichtig heeft bericht:

“NRC noemt in de titels van artikelen stelselmatig alleen bunq, terwijl alle eventuele misstanden die bij bunq zouden kunnen spelen, in werkelijkheid in de hele financiële sector spelen. Immers, ook de grootbanken hebben te maken met veeleisende managers, helpdesk fraude en ongeoorloofde toegang tot rekeningen door personeel.

Daarin is bunq echt niet uniek, maar niemand is in staat NRC tot de orde te roepen, vandaar mijn steun aan Ali. Waarom schrijven Stijn en Merijn in NRC zoveel negatieve stukken over bunq, en nooit eens iets positiefs of iets over een andere bank dan bunq? Dat begrijp ik niet.

Ook in het laatste NRC-artikel werden in de titel en de eerste alinea’s alleen bunq genoemd, terwijl verderop in het artikel staat ‘rekeninggluren’ bij alle banken voorkomt. Ik denk dat heel veel krantenlezers, die alleen de koppen snellen en wellicht de eerste alinea’s lezen, het beeld blijft hangen dat het alleen bij bunq speelt en dat is onnodig beschadigend.”