De toename maakt de Ksa (Kansspelautoriteit) bekend met de halfjaarlijkse monitoringsrapportage. Het aantal gokaccounts steeg met 13 procent van 970.000 eind 2022 tot 1,1 miljoen in december 2023.

Elke maand wordt met ongeveer een derde van de bestaande accounts gespeeld. De Ksa meet de dubbele accounts en komt tot bijna 730.000 online gokkers in Nederland eind 2023, een jaar terug was dat 425.000 (december 2022). Gemiddeld verliezen spelers 160 euro per maand.

“De groei vlakte af in het laatste halfjaar van 2023 en internationaal gezien groeit de online kansspelmarkt sterker dan in Nederland”, zo voegt Ksa-voorzitter René Jansen in een online vraaggesprek toe. Ook noteert de Ksa een duidelijke afname in het aantal bezoekers van goksites, echter louter voor niet-spelers. Gokkers komen net zo vaak.

Vanaf 1 juli 2023 mag gokreclame geen minderjarigen, jongvolwassenen en andere ‘kwetsbare groepen’ bereiken, dus is reclame radio, televisie, in kranten, tijdschriften buiten verboden. Nieuwe sponsorovereenkomsten zijn verboden, maar afwikkeling van lopende contracten voor programmasponsoring mag tot juli 2024 waardoor op tv en radio gokreclame nog uitgebreid in beeld is. Sportsponsoring mag tot juli 2025.

Programmasponsoring op tv door gokaanbieders groeide als een komeet sinds juli 2023, tot een maximum van maandelijks 8.000 uitingen, het dubbele van het aantal reguliere reclamespots van gokbedrijven tot de ingang van het verbod in juli 2023. Van deze maas in de wet maken gokbedrijven gebruik om toch rijkelijk in beeld te komen en op de radio haar naam te verbinden aan programma’s bij de commerciële radio-exploitanten.

Online reclame nauwelijks te handhaven

Ook online slipt er veel reclame doorheen. Wie als volwassene met tieners of jonge twintigers op de bank naar YouTube of Instagram kijkt op een tablet of televisie, heeft grote kans om een gokreclame voorbij te zien komen. Ondanks dat juist ‘jongvolwassenen’ volgens het reclameverbod van 1 juli 2023 daartegen beschermd moeten worden.

Online reclame is immers nog toegestaan onder de voorwaarde dat ten minste 95 procent van het bereik personen van 24 jaar of ouder omvat. Wie als 24-plusser is ingelogd bij Google/YouTube of Meta (Instagram, Facebook), al dan niet kijkend met jongeren, krijgt gokreclame op de sociale media. “Die 95 procent regel voor online is moeilijk eenduidig te interpreteren en te handhaven”, beaamt Jansen.

De ongerichte internetreclame is niet afgenomen, bleef op zo’n 75.000 uitingen per maand, maar de partij die dit meet (Nielsen) kan de aard daarvan niet exact weergeven. Jansen: “Het verbod op ongerichte reclame via internet is moeilijker te peilen dan via traditionele media. Dus we lopen tegen vraagstukken aan met uitvoering van, en toezicht op dit deel van de wet.  Daarover zijn we in gesprek met het ministerie.” Jansen sprak zijn zorgen recent in een toespraak uit

In het recente Kamerdebat over kansspelen Hester Veltman-Kamp (VVD) erop dat zij sinds ze via veel online-informatie over gokken zocht voor het debat “de onlinegokreclames me om de oren vliegen over mijn scherm, niet een beetje, maar heel veel. Daar zitten volgens mij heel veel illegale sites bij”.

Totaal verbod op online reclame bepleit

Ze vindt dat behalve Google en Meta ook de Nederlandse banken het illegaal gokken moeten helpen bestrijden door overboeken naar rekeningen te blokkeren. De PVV wees bij monde van Marian Vondeling op het risico dat bij een omvangrijker verbod op online gokken of reclame daarvoor het illegaal online gokken zal groeien.

Ze staat tegenover Joost Eerdmans (Ja21) die benadrukte dat de kans op zelfdoding bij jongeren die online gokken vijftien keer hoger is dan gemiddeld, terwijl het aantal onlinegokkers met 60 procent steeg sinds de legalisering, en het aantal verslaafden evenzeer. Om die reden pleitte Mikal Tseggai (GroenLinks-PvdA) voor een herziening van de wet. Nicolien van Vroonhoven (NSC) bepleit een totaalverbod voor online gokken in Nederland, wat een grotendeeels terugdraaien van de wet zou betekenen.

Echter, een motie van Derk Boswijk (CDA) om te beginnen met een totaalverbod op gokreclames, in lijn met het verbod op tabaksreclame, haalde het niet ondanks medeondertekening van NSC. Met tegenstemmen van de beoogde nieuwe regeringspartijen PVV, VVD en BBB werd de motie verworpen.

Minister Franc Weerwind van Rechtsbescherming gaat samen met de Ksa bekijken op welke wijze aanscherping en verbeteringen van de handhaving en eventueel wetgeving noodzakelijk en mogelijk zijn. Dat kan eventueel met scherper verslavings- en kredietbeleid. Weerwind overweegt om gokschulden verplicht te laten vastleggen via het BKR. Ondertussen krijgt de Ksa meer armslag voor toezicht.

*) Foto van Erik Mclean via Unsplash