‘Als je bang bent krijg je ook klappen’ is de titel van de autobiografie, in eigen beheer uitgegeven bij Stichting Oordeel Zelf. De titel was het levensmotto van vader Salomon (Sam) de Hond, groentehandelaar die Auschwitz overwon. Zijn relaas op video uit de kampen in de serie Survivors of the Shoah (en in boekvorm) is hartverscheurend, net als de herinneringen op video van – de nuchterder - moeder Jannie de Hond-Brander.

Maurice claimt, anders dan veel andere kinderen van overlevenden van de moordkampen, geen slachtofferrol maar claimt er moed en een bijzondere strijdvaardigheid aan. Die was nodig bij het sterven van zijn eerste vrouw Jasmin en later zijn zoon Marc, beide aan agressieve kanker. De laatste maanden samen met Jasmin noemt Maurice “de meest bijzondere van mijn leven” vanwege de intense gesprekken, ontmoetingen en diepe liefde.

Verschillend persoon privé en zakelijk

Van een andere orde dan de levensverhalen van Sam en Jannie zijn de video’s met herinneringen van mensen aan Maurice de Hond zelf, gemaakt door Vincent Everts met Hedy d’Ancona, Lodewijk Asscher, Ad Verbrugge, Andries Knevel, Geert-Jan Knoops, Jort Kelder, Everts zelf en Mark Rutte. Daarvan is ook een compilatie gemaakt, met nog wat meer BN’ers.

In zijn nadien nog deels geschreven autobiografie uit De Hond zijn schrik over de kritiek op zijn persoon die doorklinkt in de video’s: “irritant” en “contraproductief”, “vooral een gelijkhebber”, met gebrekkige aandacht voor gelijk krijgen. Of zoals Hedy d’Ancona zegt: de grote empathie die De Hond privé etaleert, ontbreekt veelal in het publieke optreden. (Die paradox is herkenbaar, in de spiegel en bij collega onderzoeksjournalisten – wat Maurice zichzelf nu ook noemt – wat het gevolg is van professionaliteit en wellicht een vorm van autisme.)

Met die kritiek heeft hij nog enkele weken intensief geschreven aan de autobiografie die wel relativering en zelfkritiek bevat. Niettemin heeft een zelfgeschreven levensverhaal beperkingen wat betreft distantie. Daartegenover staan vele details en ervaringen, vooral met het sterven van dierbaren, scheiding en contactverlies met kinderen, en tenslotte het vinden de laatste grote liefde in Cuba.

Vraaggesprek

Naar aanleiding van de autobiografie interviewde ik Maurice de Hond op 27 december 2022 bij hem thuis aan de Amstel in Amsterdam, in een opname op YouTube van Vincent Everts. U kunt ons vraaggesprek als podcast beluisteren, het duurt slechts twee uur. Na m’n pensionering maak ik een mooie geknipte versie.

Het interview duurde niet enkel behoorlijk lang, maar ging van de hak op de tak, eenvoudigweg omdat Maurice in één leven heel veel meemaakte, zowel zelf geëntameerd als hem overkomen door zoiets als het lot. Die dichotomie tussen empathie en feitelijke hardheid kenmerkt ook het vraaggesprek: zakelijk met pittige verschillen van opvatting, bij privé ellende herkenning en mededogen. Je zal het allemaal maar moeten meemaken!

Maurice’ leven

In vogelvlucht: de autobiografie begint met zijn ouders, wier beide partners werden vermoord waarna ze elkaar vonden. Ook de grootouders werden vermoord, Maurice heeft ze nooit gekend. Eerder al verloor een grootmoeder twee echtgenoten en trouwde drie keer

Maurice ging naar Joodse scholen (Rosj Pina en Maimonides) en voetbalclubs (WV HEDW en Maccabi), maakte geweldige feesten van Bar Mitswah voor zijn zonen Marc en Michael. Z’n afkomst speelt, maar is niet dominant in zijn keuzes voor zakenpartners en vrienden.

Hij beschrijft zichzelf als een verlegen jongen, ook later met de meisjes. Z’n vader verdiende goed geld, familie De Hond had de eerste tv in 1954 en al vroeg een auto. Donald Duck was favoriet leesvoer, piano leren spelen lukte Maurice niet. Wel: voetbal, voetbal, voetbal. Naar stadions voor Ajax en Oranje, zag live de legendarische Ajax-Liverpool in de mist in 1966, speelde zonder succes een proefwedstrijd als keeper bij de Ajax-jeugd. En ritselde een afkeuring voor militaire dienst met S5, met bijzondere hulp van pa.

Huwelijken en kinderen

In 1970 trouwt hij Jasmin Busnach, die is overleden in 1980. Voor de jonge zonen Marc (1977) en Michel (1979) laat ze een cassettebandje met boodschappen achter. De Hond moet hun huis verkopen vanwege financiële problemen.

Hij trouwt in 1982 met ‘de oppas’ Caroline Wijnperle die voor de zonen gaat zorgen. In 1983 wordt zoon Brian geboren, in 1985 volgt Lion, maar de baby kan niet overleven. De ouders groeien uit elkaar, Maurice belandt in een depressie, waaruit een psychiater hem niet kan helpen. Begint een affaire maar vlak voor de scheiding in 1990 wordt nog dochter Nathalie geboren. Hij spreekt in het interview over die moeilijke privétijd.

Doorbraken met computer

De Hond heeft een aanleg voor wiskunde, kennis van het programmeren en is er heel vroeg bij met computers. Past dit toe met een verrassende studie: sociale geografie. Begint in 1969 als universitair onderzoeker en wordt marktonderzoeker vanaf 1973 met Inter/View, vanaf 1975 in een eigen bedrijf met Hedy dÁncona.

Vanaf 1976 presenteert  De Hond (29 jaar pas) in bekend radioprogramma In de Rooie Haan uitslagen van opiniepeilingen waarmee hij vooropliep dankzij zelfontworpen computerprogramma’s. Die kon hij al ver voor de komst van internet op afstand thuis bouwen en onderhouden. Wordt in 1980 directeur Inter/View, vanaf 1984 begint de V&D-periode onder Anton Dreesmann, net zo’n groot brein en eigenwijs persoon als De Hond. Ze verkopen computerbedrijf Headstart aan Philips die er louter verliezen mee zal lijden.

Vermakelijk in de autobiografie zijn de verhalen als scheidsrechter. “Mijn kracht was vooral dat ik veel verstand van het spelletje had en mijn ego niet in de weg te laten zitten bij optreden in het veld.” De loopbaan in het betaalde voetbal duurt kort, naar eigen zeggen hem ontnomen door een rapporteur met een vooroordeel tegen “Jood of rood”.

In 1995 publiceert Maurice het boek Dankzij de snelheid van het licht’, de Nederlandse versie van Being Digital van Nicholas Negroponte, waarin hij veel voorspellingen doet over internet die later grotendeels uitgekomen zijn.

Visionaire gaven vormen geen garantie voor succes als internetondernemer. City Online waar hij via uitgever Wegener deels bij betrokken is en politieke site Schaduwkamer redden het niet. Met investeringsbedrijf Newconomy en de Steve Jobsscholen gaat De Hond onderuit na conflicten, Met 25 procent van Newconomy, dat op 400 miljoen euro werd gewaardeerd, had hij ‘binnen’ kunnen lopen.

Droefenis en geluk

De periode vanaf 2002 beschouwt hij als ‘Maurice 2.0’, nadat een medische fout zoon Marc invalide maakt; en hij op 3-3-2003 de Cubaanse Mari(dairis) Petell Rodriquez trouwt - met wie hij in 2009 als 61-jarige een dochter krijgt. De autobiografie toont een foto van vijf generaties Cubaanse vrouwen. Maurice krijgt vier kleinkinderen, van zoon Michel en partner Mason & Jessy, en van Marc met Remona Livia en James.

Er komt zelfs weer een tweede leven als scheidsrechter waarbij hij het tot de Hoofdklasse schopt op z’n 60e en dat tot zijn 73e blijft doen. Keeper was hij tot zijn 58e bij de veteranen van AFC.

De Hond wordt meer en meer een onderzoeker, die zich vastbijt in de Deventer Moordzaak en Coronacrisis. Beide zaken krijgen in het boek een apart hoofdstuk, analoog aan de vele publicaties op z’n drukbezochte website. Gelijk hebben vormt de basis.

Veroordelingen en rechtszaak

De ontdekkingen, op basis van wetenschappelijk onderzoek, over andere factoren die de virusverspreiding beïnvloeden, krijgen nauwelijks applaus in de media maar leiden tot een soort van ‘cancelling’. Gerenommeerde journalisten rekenen keihard af met De Hond.

Nog harder zijn de veroordelingen in de audioserie (‘podcast’) De Deventer Mediazaak van documentairemaker Annegriet Wietsma in 2021, en de film De Veroordeling onder regie van Sander Burger. De Hond noemde een niet vervolgde man veelvuldig als dader, wordt daarvoor veroordeeld in een strafzaak, maar noemt hem nu steeds weer.

De film won in 2021 vier Gouden Kalveren waaronder die voor beste film en beste hoofdrol, voor Fedja van Huêt als Bas Haan. De podcast kreeg de prijs voor Beste Podcast van 2021 en een Tegel voor beste journalistieke audioproductie van 2021

De Hond daagt nu film- en podcastproduct Bind Film, de VPRO en Omroep Human en journalist Annegriet Wietsma, op beschuldiging van het moedwillig aantasten van zijn reputatie met desinformatie en het achterhouden van informatie. Belangrijkste bron van film en podcast, journalist Bas Haan (Nieuwsuur, nu NRC) met het boek ‘De Deventer Moordzaak; het complot ontrafeld’, is niet gedaagd.

De Hond zei tegen Adformatie: ‘Ze zetten me letterlijk weg als een ‘leugenaar’, ‘narcist’ en ‘schoft’ en hebben formuleringen gebruikt als het ‘in de wereld slingeren van de meest waanzinnige feiten’ en ook ‘de meest grote, gore onzin’ en ‘idioterie’. Mijn reputatie is ernstig geschaad, terwijl juist al mijn bevindingen op uitgebreid onderzoek en feiten gebaseerd zijn.’

Hij eist een verklaring dat podcast en film onrechtmatig zijn, en daarop een schadevergoeding voor ‘verloren opdrachten’ en ‘het vermorzelen’ van zijn reputatie. De Hond vindt steun in het rapport van coldcaseteam Amsterdam over de moordzaak.

De Hond wordt niet genoemd in de coldcase-berichtgeving, aan de aangespannen rechtszaak besteedt – behalve reclamevakblad Adformatie – geen enkel ‘main stream medium’ aandacht. Filmregisseur Sander Burger bekent fouten met zijn claim op waarheid, maar de vraag is of de rechter de film niet eenvoudigweg als fictie zal beschouwen. De podcast is journalistiek, waarvoor andere maatstaven gelden, die een onevenwichtige aanpak en beeld niet billijken, ook niet voor marketing voor de film.

Bang is De Hond allerminst, klappen kreeg hij al…