In een opiniestuk over vrouwen in talkshows schrijft Floor Doppen uitgebreid over de ‘zelfvertrouwenskloof’. Vrouwen komen niet aan tafel vertellen over hun expertise, maar laten dat graag over aan hun mannelijke collega’s, ook als die minder weten over het onderwerp.

Doppen wijt dit in grote mate aan de onzekerheid van de vrouwen, en vooruit, ook een beetje aan de manier waarop vrouwen door het slijk gehaald worden op sociale media, aan het ‘toetsenbordterrorisme’.

Dit laatste deed me denken aan mijn eigen ervaringen. Onlangs gaf ik een interview aan een vrouwenblad over het boek dat ik heb geschreven over moederschap, woede en seksisme. Het interview was met een ‘aantrekkelijke’ en dus nogal clickbaiterige kop op Facebook geplaatst, waarna de reacties binnen stroomden. In het kort: ik was een chagrijnig zeikwijf, dat het niet verdiende om kinderen te krijgen.

Inmiddels zou ik moeten weten dat socialemediagebruikers geen enkele schroom voelen om zoiets op te schrijven over een volslagen vreemde en dat het niet zoveel betekent. Dat neemt niet weg dat het nare gevoel dat door de berichten veroorzaakt werd, de dagen daarna toch bleef sluimeren. Ook al is het weken geleden, ik durf de betreffende post niet nogmaals op te zoeken. En dit waren slechts een paar onaardige gefrustreerde mensen in een uithoek op het internet.

Bedroefd bij de wc’s

Doppen schrijft hierover dat ze ‘menig vrouw bedroefd bij de wc’s heeft opgevangen, omdat ze per ongeluk toch even haar Twitter-tijdlijn had gecheckt’ en constateert dat het toch vooral vrouwen zijn die andere vrouwen afvallen.

De vrouwen in de talkshows waren verdrietig, want andere vrouwen waren onaardig op het internet. Dit is een onderschatting van wat het publieke debat in Nederland op dit moment voor vrouwen behelst.

In werkelijkheid is dat voor vrouwen nog altijd een vrij afschuwelijke plek, waar je als je je mond opendoet, door mannen en vrouwen voor rotte vis en lelijk wijf uitgemaakt zal worden, met een beetje pech afgewisseld door berichten van mannen die vinden dat je maar eens verkracht moet worden.

Dat overkomt je zeker als het een onderwerp als extreemrechts betreft, maar het kan ook op andere momenten zomaar gebeuren. Eerder schreef Loes Reijmer in de Volkskrant een uitgebreid essay over misogynie op sociale media.

Hijgerige talkshows

De vraag is dan ook, waarom zou je aan die talkshowtafel gaan zitten? Er zijn zat andere plekken om je in het debat te mengen. Het deelnemen aan talkshows op televisie levert te weinig op en kost te veel. Televisieshows die zich verbazen over waarom vrouwen niet willen aanschuiven, moeten eens wat langer nadenken over wat ze maken en hoe ze dat maken. Als de helft van de bevolking maar mondjesmaat bereid is om aan te schuiven bij je programma, zou ik het format eens onder de loep nemen.

Stel je bent expert, hebt een baan ergens, bent geen opiniemaker en ook niet van plan om dat te worden en kunt na een optreden nog dagenlang drek over jezelf teruglezen. Dank je de koekoek. Ik zou het wel weten en alleen komen als ik zelf écht iets te verkopen had.

Een hijgerige tien minuten, gericht op confrontatie of een tegenstelling, vaak betiteld als ‘spraakmakende’ televisie, waarin te weinig ruimte is voor nuance, omdat alles verpakt moet worden in lekkere oneliners, die later online geplaatst kunnen worden, zullen ook ongenuanceerde reacties teweegbrengen.

Ongeïnformeerd

Dat veel vrouwen zich daar niet voor lenen, is daar dan wellicht de consequentie van. Zelf heb ik er als programmamaker bij De Balie in Amsterdam eigenlijk nauwelijks last van dat vrouwen niet willen komen. Terwijl ze zich ervan bewust zijn dat alles ook live uitgezonden wordt en dus losgeknipt en verspreid kan worden, maar kennelijk is dat het waard, want ze krijgen de tijd om hun verhaal te doen, met de nuances die het behelst.

Wat niet kan in zo’n kort itempje. Daarnaast hoeven ze niet aan tafel met ongeïnformeerde mannelijke opiniemakers die hun onkundige mening luidkeels verkondigen, dat scheelt ook.

Hoewel vrouwen vast onzekerder zijn dan mannen en het meer overtuigingskracht vraagt om te zorgen dat ze komen spreken, is dat maar een deel van het verhaal. De mediatraining die Floor Doppen onder andere voorstelt gaat niets veranderen aan het feit dat meedoen aan de ophefcarrousel vrouwen te weinig oplevert.

Het vraagt om een andere manier van het vormgeven van het publieke debat, want in deze leeuwenkuil willen veel vrouwen wijselijk hun reputatie en gemoedsrust niet riskeren.

*) Ianthe Mosselman schreef het boek Al die liefde en woede. Moeder worden, een memoir en is sinds 2013 programmamaker bij De Balie in Amsterdam. Dit artikel verscheen in oktober in de Volkskrant (Dus eerder dan de onthullingen over de werksfeer bij DWDD.)