‘De politie houdt van negen miljoen mensen automatisch levensgebeurtenissen als verhuizingen, huwelijken en geboortes bij. Ook slaat het over al deze mensen privacygevoelige gegevens als nationaliteit, adres en burgerservicenummer op… informatie over onder anderen verdachten, slachtoffers, getuigen of mensen die ooit een aangifte hebben gedaan.’
Al in 2015 waarschuwde de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens dat het hiertoe automatisch leegtrekken van de Basis Registratie Personen (BRP) op grond van een 'afnemersindicatie' zonder duidelijk politiedoel discutabel was. Overigens hebben meer organisaties hebben rechten op BRP-updates, zoals UWV, SVB en Belastingdienst.
Rejo Zenger van Bits of Freedom, dat niet op de hoogte was, vindt het risico van die opslag groot gezien de regelmatig lekkende systemen. De politie beweert dat actuele gegevens nodig zijn en verzameld mogen worden op een juridische grondslag.
De wet voorbij
Die grondslag staat in de Wet politiegegevens (Wpg) en AVG. In Artikel 8 Wpg staan de grondslagen met een bewaartermijn van één jaar, met uitzonderingen voor bijvoorbeeld gericht onderzoek.
De politie mag nooit méér gegevens opslaan dan nodig en de politie moet onderbouwen welke data nodig zijn. Persoonsgegevens bewaren van degenen die aangifte deden of een lichte verkeersovertreding begingen, is niet nodig. Data moeten hoe dan ook na vijf jaar verwijderd zijn.
In de AVG geldt veelal de grondslag van Artikel 6e: ‘De verwerking is noodzakelijk voor de vervulling van een taak van algemeen belang of van een taak in het kader van de uitoefening van het openbaar gezag…’
De politie vertelt er met eigen formuleringen wat over in haar privacyverklaring. In de uitgebreide privacyverklaring staat nogmaals de uiteenzetting van de rechtsgronden. Echter, niet duidelijk is tot welke dataopslag dit in de praktijk leidt.
Tegenover Gidi Pols stelt de politie in Trouw: ‘We hebben zelf de conclusie getrokken dat we met minder gegevens toe kunnen, en daar werken we aan.’ Die aanpassing verloopt echter apetraag, want systemen moeten worden aangepast. De politie past ervoor om de automatische voeding vanuit de BRP ui te schakelen.
Inzage- en correctierecht
Maar zowel de Wpg als de AVG regelt ook inzage en correctierecht. Recht op inzage (art. 25): ‘U mag vragen of de politie politiegegevens van u verwerkt. U moet dit schriftelijk doen. Zijn die gegevens er, dan kunt u ze inzien. U krijgt dan informatie over in ieder geval:
- Doelen en rechtsgrond van de verwerking.
- De betrokken categorieën van politiegegevens.
- De vraag of deze politiegegevens gedurende een periode van vier jaar voorafgaande
aan het verzoek zijn verstrekt. Ook krijgt u informatie over de ontvangers of
categorieën ontvangers van uw gegevens. Met name ontvangers in derde landen of
internationale organisaties.
- De voorziene periode van opslag. Of, als dat niet mogelijk is, de criteria voor het
bepalen van de bewaartermijn;
- Het recht om te vragen om rectificatie, vernietiging of afscherming van de verwerking
van uw gegevens;
- Het recht een klacht in te dienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
- De herkomst van de politiegegevens’
Autoriteit Persoonsgegevens heeft een Voorbeeldbrief, die vergezeld moet gaan van een kopie van een geldig legitimatiebewijs. Foto en BSN mogen afgeschermd worden. Het verzoek kan worden gestuurd worden naar de privacydesk in de eigen regio. Hier staan de adressen.
Het kan geen kwaad dat veel personen dat eens opvragen.