Het Amerikaanse ministerie van Handel plaatste China's Academie voor Militaire Medische Wetenschappen en gelieerde biotechnologische instituten op een zwarte exportlijst. Ze zouden wapens voor hersencontrole bouwen en die toepassen op de Oeigoeren, die al zwaar onderdrukt worden met behulp van technologie.

Het Amerikaanse bureau voor industriële veiligheid van het departement van Handel publiceert de lijst met toevoegingen aan de boycotlijst (‘Entity List’) van de instituten en summiere verdenkingen van kwalijke inzet van biotechnologie. De doelwitten zijn onder meer Megvii en CloudWalk Technology, twee softwarebedrijven voor gezichtsherkenning, en Dawning Information Industry (DII of Sugon, supercomputers en cloud), Xiamen Meiya Pico (cyberbeveiligings), Yitu Technology (AI), Leon Technology (cloud computing) en NetPosa Technologies (bewaking). Enkele van deze bedrijven hebben Amerikaanse investeerders, zoals DII.

‘China zet deze technologieën in om controle over zijn bevolking te versterken en om etnische en religieuze minderheden te onderdrukken’, aldus Gina Raimondo, de Amerikaanse minister van Handel.

Waarover gaat het dan? Dat is nog vaag, maar Financial Times noemde ‘bewerking van genen, verbetering van menselijke prestaties en hersenmachine-interfaces’.

Soldatenhersenen als doelwit

In 2018 publiceerden neurowetenschappers van het Chinese leger over deze technologieontwikkeling onder de titel Military Brain Science – How to influence future wars in het Chinese Journal of Traumatology.

De wetenschappers zijn opvallend open over manieren waarop neurowetenschap toekomstige oorlogsvoering zal kunnen beïnvloeden. De auteurs verwijzen ook naar het Amerikaanse programma Brain Research through Advancing Innovative Neurotechnologies (BRAIN) en samenwerking met de Europese Unie in onderzoek.

Military Brain Science (MBS) zou de komende jaren in een stroomversnelling komen. Het brein in oorlogssituaties verdient onderzoek, met negen doelen: de hersenen begrijpen, beschermen, controleren, verwonden, verstoren, herstellen na strijd, verbeteren, simuleren en bewapenen. Ze bieden op elk terrein voorbeelden.

Zo moet er onderzoek worden gedaan naar drugs om deze functies te kunnen uitvoeren, maar ook naar elektronische stimulatie. Ze opperen inzet van hersenartsen in oorlogsgebieden. Meer in detail moet ook worden gekeken naar ‘de dodelijke biologische wapeninzet'. Dit onderzoek omvat de studie van de schadelijke effecten op gevoelige gebieden van hersenweefsel met akoestische wapens, laserwapens, explosieven, elektromagnetische velden.

Met bijvoorbeeld hersen-machine-interfaces kun je capaciteiten van soldaten vergroten. Ook wordt gezinspeeld op de inzet van transcraniële magnetische stimulatie, die in de medische zorg in Nederland wordt ingezet om depressies te bestrijden. Met al dit soort technologieën zou je ‘superstrijders’ kunnen kweken.

Vijand krankzinnig maken

In de publicatie wordt ook ingegaan op het negatief beïnvloeden van de vijandelijke hersenen. Te denken valt aan middelen die het zenuwstelsel aantasten of uitschakelen, waaronder wapens voor interferentie van hersengolven; geluidwapens om hersenweefsels te interfereren en door resonantie krankzinnigheid te veroorzaken. Bijvoorbeeld met hoog- en laagfrequente geluiden hersenen verstoren om angst, depressie, dysforie en andere emoties te veroorzaken die de effectiviteit van militairen vermindert.

En ook inzet psychologische tactieken afgestemd op de cognitieve kenmerken van de vijandelijke bevolking, teneinde oorspronkelijke overtuigingen en gedachten te verstoren; toebrengen van psychologisch letsel om de wil tot vechten te breken. Kortom, met een geheel nieuwe hersenoorlog-gevechtsstijl kun je een slagveld herdefiniëren.

Je schrikt je een hoedje, en wilt niet weten wat de Chinezen de Oeigoeren kunnen aandoen. Echter, ook de Amerikanen zijn hier al lang mee bezig, met onder meer militair onderzoek via Darpa; bijvoorbeeld naar wapens om met de hersens te besturen. Dat maakt onderdeel uit van het Next-Generation Nonsurgical Neurotechnology programma. Af en toe verschijnen verhelderende publicaties. In militaire zin is er toepassing voor bijvoorbeeld bestrijding van PTSS.

Lange geschiedenis

In 2007 verscheen al het boek Mind Wars: Brain Science and the Military in the 21st Century van Jonathan Moreno (Google Books), dat ook ingaat op de grote geheimzinnigheid op dit terrein. Ook wetenschappers lopen niet te koop met medewerking aan dit soort projecten.

Historicus en filosoof Moreno is een specialist in bio-ethiek en volgt van daaruit de ‘Mind Wars’. Er staat een YouTube presentatie online. Moreno betoogt dat medische experimenten op mensen heel oud zijn, zeker in psychologische oorlogvoering. Hij schreef daarover in 2000 het boek Undue Risk: Secret State Experiments on Humans, met onder meer een beschrijving van het aantrekken door de VS van wetenschappers die voor de Nazi’s werkten.

Gedurende de Koude Oorlog hebben zowel Rusland als de VS onderzoek naar ‘brain control weapons’ geïntensiveerd. Gezien deze geschiedenis is de aandacht die nu ineens kortstondig ontstaat opvallend.

Chinezen kennen een vage grens tussen militaire toepassing en het in het gareel houden van burgers. Zo maken genoemde Chinese onderzoekers gewag van de mogelijkheden om de resultaten van militair onderzoek ‘op tal van civiele terreinen’ toe te passen, reden om civiele instituten als de Chinese Academie van Wetenschappen en Tsinghua University met haar Laboratory of Brain and Intelligence bij te schakelen.

Inzet van militaire hersentechnologie om onwelgevallige burgers bij de les te houden lijkt typisch iets voor China, een volgende stap na het inzetten van heropvoeding en sterilisatie tegen Oeigoeren In Xinjiang. Om nog niet te spreken van toepassing van dna-technologie, waarover geruchten gaan

Opvallend is ook het gebrek aan details achter de Amerikaanse beschuldiging in de Amerikaanse pers, waardoor de Chinese reactie op zichzelf bleef staan:  ‘De feiten en waarheid over Xinjiang-gerelateerde zaken zijn heel duidelijk. China's ontwikkeling van biotechnologie is altijd voor het welzijn van de mensheid geweest.’