De p.r. machine van Google draait al een tijdje op volle toeren, en met succes, om de nieuwe mogelijkheden voor creaties op Google Earth uit te venten. De Nasa, BBC en zelfs Sesamstraat gaven al blijk van de nieuwe kunsten.

Google Earth begon in 2017 op het web met een sterk uitgeklede versie van het pc-programma, eerst alleen voor Google Chrome, maar inmiddels ook voor Android, iPhone en voor  voor andere webbrowsers in bèta. Maar gelijk bij de lancering liet men grote plannen doorschemeren.

Sinds kort kan iedereen in de webversie van Google Earth gelikte presentaties maken met de uitbreiding Projects. En hun ‘spelden’ op de kaart behalve met foto’s ook verrijken met video’s, diashows, Streetview panorama’s en andere kaartlagen. Kijkers kunnen die zelf in- of uitschakelen.

Gemeenschap bij oud vuil

Deze bejubelde vernieuwingen gaan gepaard met onaanvaardbare schoffering van de oude gemeenschap door Google. Al in april 2019 zijn alle bestanden van de (old) Google Earth Community (oGEC) verwijderd. Dat deed Google onaangekondigd.

Sinds 2004 wordt het programma vergezeld van een webcommunity, waar leden experimenteren. Succesvol, want zo kwam de standaard OGC-KML2.2 tot stand voor toevoegingen aan Earth, een smaak van XML: de code die door ‘earthbrowsers’ zoals Google Earth kan worden omgetoverd tot wat wij op onze schermen te zien krijgen. Iedereen kon bestanden maken en uploaden, ze verschenen vervolgens in Google Earth (zichtbaar via Lagen > Galerij > Google Earth Community).

In de eerste tien jaar kwamen er al meer dan 2,5 miljoen gemarkeerde locaties, via ruim een miljoen posts op het forum. Alleen de blauwe ‘i’-icoontjes herinneren nu nog aan de oGEC en alle weblinks van onze toevoegingen gaan plompverloren naar de startpagina van Google Productforums. Kennelijk heeft Google ons niet langer nodig. We krijgen domweg geen gehoor op vragen. Krijgen we onze producties überhaupt ooit weer in een ‘Galerij’ te zien? Vroeger liep Google er nog mee te koop in de maandelijkse nieuwsbrief ‘Sightseer’. Nu dumpt hij uniek digitaal cultureel werelderfgoed!

Google was natuurlijk blij met ons enthousiasme en de sympathieke afstraling op hun ‘no evil’ motto. Onze community werd gretig geïntegreerd in de ‘productforums’. Waar we ook naar hartenlust softwarefouten meldden, die Google-ontwikkelaars oppikten. Ze tuigden ‘Google Outreach’ op, als instrument voor de coördinatie van wereldwijde noodhulp, in combinatie met Google’s eigen satellietfoto’s. En wie wil daar nou niet bij horen? Er ontstond een heus 'geoweb' en we waren heel hip, ook al omdat inmiddels steeds meer mensen kaartjes zagen op hun smartphone.

Toen nog netjes

Toen Google 'Panoramio' (foto’s) inlijfde in 'Picasa', voorloper van het huidige 'Google Photo' werden alle gebruikers keurig ingelicht. Ook gebruikers van SketchUp, een 3D-programma, werden netjes verhuisd. Toen de kaart-plugin voor webbrowsers (Google Earth web API) onveilig werd, stuurde Google weer netjes bericht. Maar met Earth toont Google z’n arrogantie.

Met de lancering van Google Earth for web in 2017 begon de ellende al: voor weergave van KML-bestanden moesten we extra handelingen verrichten. Voor sommige leden van de nGEC-gemeenschap was dat onverteerbaar, anderen gingen enthousiast verder. Voor sommige leden van de (old) Google Earth Community (oGEC) was dat onverteerbaar, anderen gingen enthousiast verder in een de (new) Google Earth Community Forums.

Tot april jl. dus, en nu zijn we boos en teleurgesteld. En verdrietig, want in de Google Earth Community werden vriendschappen voor het leven gesmeed. Eens te meer blijkt dat Google en andere ‘Big Tech’ bedrijven niet netjes omgaan met belangen van haar voornaamste grondstof, de gebruikers.

Politiek motief

Al in 2007 wees gebruiker ogleearth op een ander motief voor Google om de oGEC ooit op te doeken: ‘Nadeel voor Google van het hosten van een eigen bulletin board is dat het al veel wrijving heeft gecreëerd met nationale overheden die niet blij zijn met de manier waarop leden naar hartenlust ‘geheimen’ op de kaart onthullen. Verantwoordelijkheid hiervoor is een potentiële achilleshiel [. . .]  omdat Google’s internationale zakelijke belangen lokaal gegijzeld kunnen worden gehouden door die landen.’

Twaalf jaar later begrijpt iedereen die het nieuws over Google in China een beetje volgt, wat deze toekomstvoorspeller aankondigde. Immers, Google heeft op Google Earth te dealen met grote internationale conflicten over grenzen en landbezit. Van meet af aan dus al een reden waarom wij gebruikers nooit vanzelf Koning Klant zouden worden.

Tegenover dit politieke gekonkel van Google zet ik een ander perspectief: tot in de Verenigde Naties klinkt de roep om 'awareness' en gemeenschapszin. Het delen in gemeenschappen moet weer betekenisvol worden. Professor Mordechai Hacklay (UCL, Londen) laat zien hoe dit doel bereikt kan worden met behulp van online kaarten. De laatste restjes gemeenschap (‘commons’) zouden we met hand en tand moeten verdedigen, zowel ‘off-line’ als digitaal.

Het is een belangrijk signaal, hoe Google hier, net als de rest van ‘Big Tech’, mee omspringt. De unieke mondiale discussie over lokale geschiedenissen en onze planeet als bijdrage aan Google Earth was uniek en inspirerend; iets dat we meer dan ooit broodnodig hebben.

De aarde is van Google, dat u het maar weet!