‘Toen we nagingen of er zoiets als noodhulp voor mensen wier apparaat gehackt is bestond, bleek dat helemaal niet zo te zijn en dat verbaasde ons zeer’, zegt de woordvoerster van het Cyber Collectief.

Dit CC is een bont gezelschap van bedrijven en organisaties, met partijen die hun boterhammetjes verdienen aan onveiligheid en angst zoals Fox IT, Eset, ThreatStone en ABN Amro Verzekeringen en Nationale Nederlanden, en clubs als Veilig Internetten en Meld Misdaad Anoniem.

CC biedt ook een een verzekeringsvergelijker en computeraars in nood een ‘Cyberwacht’ met als telefoonnummer 070 – 513 5555.. Het nummer leidt – tijdens kantooruren en op zaterdag - naar het Haagse bedrijf PC Hulplijn dat in geval van nood in eerste instantie gratis helpt volgens het CC en bij verdergaande hulp kosten in rekening brengt. 'Tot nu toe verdienen wij daar niets aan', aldus de woordvoerster.

’Veel mensen raken bij een hack in paniek en zetten abrupt de computer uit,’ zo merkte Kokke van der Werf, directeur van Cyber Collectief, en in vaste dienst bij Nationale Nederlanden. ’Iedere Nederlander zou in een fractie van een seconde moeten weten wat te doen bij een hack.’

Omdat je met een hack meestal digitaal niet zo heel veel hebt aan voorschriften hoe te handelen, is er een poster gemaakt om af te drukken of om (gratis) op te vragen per mail (samen@nederlandscybercollectief.nl) of per telefoon: 070 513 33 88. Of na een inschrijving voor een gratis lidmaatschap bij het CC. Je mag experts dan ook gratis raadplegen, zo wordt beloofd. (Zie ook de veel gestelde vragen)

Het Collectief hoopt de poster hem bij veel kantoren aan de muur te zien. ’Zo laat je je medewerkers én klanten zien dat je cyberveiligheid serieus neemt,’ aldus Kokke. ’De rust bewaren en de juiste stappen zetten. Daar draait het om. Niet alleen om de schade te beperken, maar ook om de oorzaak te vinden om zo herhaling te voorkomen.’

Cyberwacht

Het Collectief lanceerde eerder al de Cyberwacht; een spoeddienst voor gehackte bedrijven. De Cyberwacht helpt hen veelal gratis. De dienst beperkt schade, onderzoekt oorzaken en verwijdert, indien mogelijk, malafide software. Het noodnummer van de Cyberwacht is opgenomen in het E.H.B.H.-stappenplan. Op verzoek verschafte het CC de korte versie zoals op de poster gezet en de lange versie:

Korte versie EHBH, Eerste Hulp Bij een Hack

Beperk de schade

Stap 1. Laat het apparaat aanstaan
Digitale sporen kunnen verloren gaan als u het apparaat uit zet. Laat het apparaat dus aan staan en bewaar zoveel mogelijk informatie. Dat komt bij stap 4 en 5 van pas.

Stap 2. Verbreek de verbinding met het (wifi) netwerk
Koppel alles los van het internet, zowel het gehackte apparaat alsook andere met-het-internet-verbonden apparaten.

Stap 3. Volg onze doe-het-zelf tips per hacktype
Komt u er niet uit? De Cyberwacht staat paraat: 070 513 55 55.

Voorkom herhaling

Stap 4. Schakel uw Cyber-security expert in of bel de Cyberwacht
Zoek de oorzaak van het probleem én pak deze aan. Zo voorkomt u herhaling van eenzelfde voorval via dezelfde kwetsbaarheid.
Stap 5. Doe aangifte
Met uw aangifte kan de politie een onderzoek starten naar de daders en heeft u een bewijs voor de verzekeraar.
LET OP: Check of u een datalek heeft en of u wettelijk verplicht bent deze binnen 72 uur te melden.

Doe-het-zelf-tips

Ransomware

Gijzelsoftware die u chanteerbaar maakt door gegevens te versleutelen.

• Zoek op https://www.nomoreransom.org of er een oplossing voor uw ransomware-variant is.
• Betalen? Er is geen garantie op ontsleuteling.
• Zet de automatische back-up terug nà volledige verwijdering ransomware.

Online Fraude

Een fraudeur imiteert u of een bekende van u. Vaak uit geldbejag.

• Wijzig alle belangrijke wachtwoorden.
• Hanteer een betaalprotocol tot de fraude is opgelost, bijv handmatige verificatie of 4-ogen principe.
• Informeer betrokkenen zoals uw bank.

E-mail gehackt

Een hacker heeft vat op uw e-mailaccount.

• Check bij e-mailinstellingen of het herstel e-mailadres onveranderd is.
• Wijzig uw e-mailwachtwoord en alle belangrijke wachtwoorden.
• Informeer uw collega’s en contacten.

Website gehackt

Een hacker heeft vat op uw website.

• Wijzig uw wachtwoord(en) bij uw hostingpartij.
• Contacteer uw hostingpartij.

­­­­­­­­­­­­­­

Lange versie EHBH

Ransomware

is een gijzelsoftware die apparaten blokkeert of bijvoorbeeld bestanden onleesbaar maakt. Ransomware herkent u aan een popup in het scherm met eisen van de hacker, meestal eist hij/zij geld. Ook kunt u het herkennen aan het feit dat bestanden ineens niet meer te gebruiken zijn omdat u geen rechten meer heeft.

Beperkt de schade, volg onze algemene Eerste Hulp bij Hack adviezen en bekijk dan deze specifieke Ransomware doe-het-zelf tips.

Doe-het-zelf tips bij ransomware:

• Zet de automatische backup zo snel mogelijk uit.
• Ga naar NoMoreRansom. In veel gevallen kunt u zelf de ontsleuteling opzoeken. Dit initiatief wordt ondersteund door Politie Nederland.

• Plaats backups pas terug als er geen besmette computers meer zijn op het netwerk. Pas als alle besmettingen zijn verwijderd en de systemen zijn gescand, kunt u de automatische backup weer aanzetten. Sluit u uw back-up eerder aan? Dan kan de ransomware uw back-up besmetten.

• Betalen? Er is kans op herhaling en het is geen garantie op de ontsleuteling van uw bestanden.

• Bel de Cyberwacht wanneer het niet lukt om de ransomware te ontsleutelen, het versleutelvirus te verwijderen of u hulp wilt hebben bij het terugzetten van uw back-up.

Website gehackt

Zien uw klanten vreemde berichten wanneer ze uw website bezoeken? Komt de Google-melding ‘Deze website kan schadelijk zijn voor uw computer’ tevoorschijn? Dan heeft een hacker wellicht vat op uw server.

Om de hack te verwijderen, heeft u de partijen nodig die betrokken zijn bij uw website. Denk aan uw websitebouwer of uw internet-hostingpartij.

Doe-het-zelf tips website gehackt

• Verander uw wachtwoord van uw hostingpartij. Mogelijk heeft een hacker dit wachtwoord.

• Uw internethostingpartij kan u mogelijk helpen het probleem op te lossen. Sommige hosting-partijen maken een back-up van uw website en kunnen uw website terugzetten bij een hack.
• Veel internethostingpartijen bieden klanten een handleiding aan, waarin staat hoe de klant een hack kan verhelpen. Deze is vaak te vinden op de website van uw hostingpartij.
• Lukt het niet om de problemen te verhelpen? Bel de Cyberwacht.

Verstuurt uw e-mailaccount spam? Krijgen uw klanten facturen die u niet heeft verzonden? Dan is wellicht uw Outlook, Gmail of server besmet óf heeft een hacker vat op uw e-mailaccount. Volg onze Eerste Hulp bij Hack stappen en bekijk daarna deze specifieke doe-het-zelf tips.

Wat nu?

• Controleer uw e-mail instellingen. Bekijk of het herstel e-mailadres onveranderd is. Het herstel-emailadres is er om ervoor te zorgen dat u weer toegang krijgt tot u account als u niet kunt inloggen omdat u bijvoorbeeld het wachtwoord bent vergeten. Soms verandert een hacker uw wachtwoord én het herstel-emailadres. Zo kan hij of zij uw wachtwoord, bij verkeerde instellingen, opnieuw veranderen.

• Verander uw wachtwoord, en maak hem ijzersterk.
• Stel partners, collega’s en eventueel klanten op de hoogte van de hack. Hackers verspreiden mogelijk vanuit uw adres malafide software en besmetten zo andere computers. Wellicht zijn de computers van uw contacten al besmet. Vraag hen de computer te scannen en alert te zijn op verstuurde e-mails vanuit uw account.
• Om u weerbaarder te maken in de toekomst kunt u ‘inloggen met een twee-staps-verificatie’ instellen. Naast uw wachtwoord is uw telefoon dan nodig om in te loggen op uw account.
• Lukt het niet uw probleem te verhelpen? Bel de Cyberwacht.

Online fraude

Digitale fraude komt voor in vele geuren en kleuren. Meestal verleidt de fraudeur u om gegevens te verstrekken, geld over te maken of om op een link te klikken. Hij of zij doet zich meestal voor als een ander, bijvoorbeeld uw leverancier, klant of uw CEO.

Vormen van fraude zijn: CEO-fraude, spearfishing en spookfacturen.

Wat nu?

• Pas uw belangrijke wachtwoorden aan, zoals voor e-mail, bank en belastingdienst.

• Stel zo snel mogelijk een betalings-protocol binnen uw bedrijf in, zodat andere betaalopdrachten niet op het rekeningnummer van de crimineel komen. Voorbeelden van een protocol zijn: handmatig betalingen doen ipv geautomatiseerd en het 4-ogen principe.

• Veel bedrijven ontdekken fraude pas wanneer deze heeft plaatsgevonden. U doet er slim aan direct uw bank op de hoogte te stellen. Doe ook aangifte bij de politie.

• Voor gerichte fraude heeft de crimineel vaak informatie over u verzameld. Onderzoek hoe deze informatie is gevonden en of u eventueel een lek in uw online beveiliging heeft.