Daarom worden volwassenen ook wel digital immigrants genoemd en de jeugd als digital natives aangemerkt. En dat heeft een paar belangrijke gevolgen voor de ontwikkeling van onze kinderen.

Het is een achterhoedegevecht - en zelfs onwenselijk -  om te proberen de digitale wereld terug in de fles te krijgen. We moeten ons niet door angst laten leiden, de bioscoop was ook niet het einde van het theater (zoals werd gevreesd), maar werd gewoon in het leven opgenomen.

En ook die digitale wereld moet in het leven van onze kinderen een plek krijgen, daarin begeleid door de volwassenen. Dat doen we immers ook met andere zaken als bijvoorbeeld snoep, waar volwassenen ook niet zomaar alles toestaan. IJkpunt daarin is de opvoeding die we zelf hebben gehad, ook als we het diametraal anders aanpakken dan onze ouders.

Maar omdat de volwassenen van nu in hun jeugd niet grootgebracht zijn in de digitale wereld voelen ze zich op dat gebied onthand. Met als gevolg dat ze er massaal voor kiezen dan maar niets te doen en kinderen in hun mediagebruik weinig te begrenzen. Ze gaan daarbij uit van enige zelfregulering, maar het is alsof ze de snoeppot op tafel zetten in de veronderstelling dat kinderen zelf verstandige keuzes maken.

Hernia en bijziendheid

Dat laatste blijkt apekool. Zo'n 6 procent van onze kinderen inmiddels gameverslaafd. Medici maken zich verder zorgen over het aantal gameruggetjes, nog nooit werden zoveel jonge mensen aan een hernia geopereerd.

Ook neemt het overgewicht onder jonge kinderen toe, vorige maand lazen we uitgebreid in de media dat de motorische fitheid van onze kinderen sterk afgenomen is. Het vangen van een bal moet tegenwoordig bij gym worden aangeleerd.

En ook de ogen hebben het zwaar. De bijziendheid neemt toe. In bijvoorbeeld Oost- Azië waar gaming nog meer is ingeburgerd dan bij ons, is ruim 90 procent van de twintigers bijziend, wat de kans op hun latere blindheid sterk vergroot. Volgens oogheelkundige Caroline Klaver -oogarts en wetenschappelijk onderzoeksterm op dit gebied- komen er de volgende decennia om die reden in Nederland dan ook tienduizenden extra blinden bij. Het netvlies trekt bij de schermpjesstarende jeugd naar een ovale in plaats van naar een ronde vorm en blijft daarin op den duur als het ware steken.

Gemakzucht van ouders

Nogmaals, computergebruik zelf is het probleem niet, net zo min als het bestaan van snoep als een groot probleem hoeft te worden gezien. Maar we moeten het als ouders niet laten lopen, om de eenvoudige reden we zelf geen ervaring hebben hoe wij als kind daar zelf in werden begrensd.

 Vooral in de basisschoolperiode zouden kinderen minstens twee uur per dag buiten moeten spelen om zowel hun lichamelijke (rug, ogen en gewicht) als hun sociaal-emotionele ontwikkeling een beetje op orde te houden. Zelfregulering werkt helaas niet, dus ferm ouderschap is gewenst.

Niet elke begrenzing is een beperking. Sterker; begrenzing is een van de hoofddoelen van het ouderschap. Wanneer ik op scholen met ouders over computergebruik praat, merk ik dat ze het begrenzen feitelijk hebben opgegeven, of sterker; het thuis of in restaurants wel prettig vinden als hun kind rustig het aan een schermpje gekluisterd zit. Ook hebben ze vaak geen zin in het conflict. Toch hebben we geen keus, want er wordt schade geleden.

Wat je niet steeds opnieuw hoeft te willen regelen, kun je het makkelijkste in een algemene regel gieten. Toen mijn kinderen nog op de basisschool zaten, was de regel dat er tot half zes geen schermpje werd aangeklikt. Waarom? Omdat het eerste wat een kind doet als hij thuiskomt, waarschijnlijk een uur later nog steeds aan het doen is. En als je meteen na thuiskomst niet mag gamen, dan ga je naar buiten.

Ik stel op scholen en kinderdagverblijven dan ook wel eens voor om het met zijn allen een week te proberen; de half zesregel. Tot mijn spijt heeft nog nooit een school, een klas, een kinderdagverblijf, een groep ouders, een straat of buurt het aangedurfd.

We zijn immers digital immigrants en die moeten kennelijk hun zelfverkozen plek weten, namelijk ergens op de achtergrond. Blijkbaar liever nog een verslaafd, dik, blind of gehandicapt kind dan dat we enige durf tonen.

Nogmaals, gamen is het probleem niet. Sterker, kinderen die beperkt gamen blijken daar ook voordelen uit te halen. Maar ferm ouderschap betekent dat je niet bang bent om impopulaire maatregelen te nemen en dat betekent begrenzen, vooral in de basisschoolleeftijd.

En als je het als ouder niet in je eentje kan of durft, regel het dan in een groepje dat niet bang is om soms een wat fermer standpunt in te nemen.

*) Steven Pont is psycholoog. Een versie van dit artikel stond eerst in de Volkskrant

(Foto snoeppot by Patrick Fore on Unsplash)