Menselijke breinen online verbinden

Kevin Warwick is een opzienbarende Britse wetenschapper: hij testte theorieën over de wisselwerking tussen elektronische communicatie en het zenuwstelsel door zichzelf via een chip in de arm aan te sluiten op een computersysteem. Ook zijn echtgenote deed dit later en het paar kreeg signalen van elkaars bewegingen in de hersenen. Op afstand werkt dit ook over internet, aldus Warwick tijdens Fifi 2008.

'Cyborg 1.0' kopte Wired boven een helder artikel van Warwick in 2000 over de voortgang met zijn praktisch onderzoek van de neurale communicatie tussen zijn zenuwstelsel en computers. "We hebben niets geprogrammeerd", liet hij geruststellend weten. Het ging enkel om de uitwisseling van signalen van zijn arm met de arm. Maar die geruststelling verried direct de ambitie van Warwick: wel programmeren.

In 2002 volgde Cyborg 2.0, een geavanceerde inplant van een elektronische interface met wel 100 elektroden. Warwick kon nu apparatuur bedienen met signalen uit zijn pols, zoals een 'kunsthand'.

Met een 'eenvoudiger' inplant in de pols van zijn vrouw Irena konden de twee polsen communiceren. Ze konden elkaars bewegingen 'voelen'. Warwick zei dat hij zes weken nodig had om zijn hersenen te trainen om de verschillende signalen van zijn eigen arm en die van Irena te onderscheiden.

Na een paar maanden moest de chip eruit. Er waren praktische problemen van gevaar van kortsluiting onder de douche tot het breken van de draden. Angst voor aantasting van de menselijke functies had Warwick uiteraard wel, maar hij overwon die voor de wetenschap en de hulp van neurowetenschappers en -chirurgen.

Ziekten verlichten

De grens van beïnvloeding van menselijk gedrag met elektronica implantaten is in de tien jaar tussen de eerste inplant en nu inmiddels ruimschoots overschreden. Vanaf 2004 krijgen bijvoorbeeld epilepsie - en diabetes patiënten geprogrammeerde implantaten: signalen die duiden op een aanval of een tekort zetten een remedie in werking. Warwick voorspelde in Amsterdam optimistisch dat al in 2020 een serie nare ziekten bestreden zal kunnen worden door het verbinden van mensen met computers die remedies in gang zetten of controleren.

Ook zouden chips in hersenen volgens Warwick kunnen vaststellen wanneer ziektes dreigden op te komen, vooral iets als Parkinson. Tijdig ingrijpen en herstellen zou dan nog mogelijk zijn. Deze 'diepe hersenstimulering' vormt een veel belovend terrein van onderzoek.

Warwick toonde een indrukwekkend filmpje waarop een patiënt met Parkinson dankzij een implantaat functies die hij niet meer beheerste weer kon uitvoeren: recht lopen, praten en zelfs dansen

Robot met biologische hersencellen

Andersom werkt het ook: in Amsterdam liet Warwick ook zien hoe zijn afdeling een robot met een menselijk brein uitrustte. Het filmpje op YouTube (4 minuten) toonde hij als illustratie (ook kort te zien in het New Scientist filmpje (1 minuut).

"We lieten hersencellen van ratten groeien onder een temperatuur van 37 graden. We hebben 5.2000 cellen gebruikt. Dat is al aardig wat in vergelijking tot de 50 of 100 hersencellen van een slak, of het aantal van een supporter van Manchester United."

Grapje, maar wel een met betekenis. Als het aan Warwick vormen menselijke proporties van aantallen hersencellen te gebruiken voor robots geen begrenzing. Hij zou ook cellen van menselijke embryo's willen laten groeien voor gebruik. "Anderen moeten zich afvragen of de wereld daarmee gediend is. De ethische vragen moeten gesteld worden. Je moet vóór en nadelen afwegen. We kunnen mensen na een beroerte weer aan al hun functies helpen straks, maar hoever willen we daarvoor gaan?"

Warwick wierp de vragen even tussendoor op, en maakte duidelijk dat ht niet aan hem is om daar de antwoorden bij te bedenken. Laat staan om zichzelf te begrenzen. Dat vindt hij een maatschappelijke taak.

In een eerder interview hierover ging Warwick in op de mogelijkheden om deze programmering van menselijke functies met computers voor militaire doeleinden in te zetten: geen soldaten meer maar op afstand gestuurde machines die oorlog voeren met beslissingen die ze nemen met behulp van biologisch gevormde hersenen.

Toekomstdroom

Nu ging het om signalen van ledematen en om eenvoudige robots. "Maar de grote uitdaging is het direct koppelen van hersenen. Dat zou ik nog graag tot stand brengen en willen meemaken", aldus de montere Brit.

Natuurlijk zijn de implantaten voorzien van IP-nummers evenals de robots en communiceren de machines met hersencellen en de elektronica in het lichaam via internet. Dat zal het nodige aan beveiliging vergen, zo besefte Warwick. "Maar ik ben ervan overtuigd dat de kwaliteit van het leven erop vooruit zal gaan. We zullen op een veel hoger niveau kunnen acteren met behulp van de intelligentie, kennis en mogelijkheden die we in onze hersenen en in ons lichaam ter beschikking krijgen."

Hoe lang duurt dat? Warwick liet het jaartal 2020 vallen, maar ook 'een periode van dertig jaar is realistisch. Dertig jaar geleden waren de mobieltjes er nog niet die de communicatie in de wereld nu totaal veranderd hebben. Commerciële bedrijven staan klaar om de medische toepassingen in exploitatie te nemen.

'Superintelligent machine' gaat in twintig dimensies denken en handelen, terwijl mensen beperkt zijn tot drie dimensies. Hoe kunnen we dt begrijpen en in de hand houden? Volgens Warwick (video) gaan superintelligente machines de wereld controleren. Mensen komen lager te staan in de mondiale hiërarchie volgens Warwick, net als ongeveer koeien nu in onze hiërarchie staan: als domme wezens ten opzichte van ons.

Een jaar geleden maakte de BBC met het programma Horizon hier een fascinerende documentaire van onder de naam Human Version 2.0. Op google Video is dat

Peter Olsthoorn