CDA: internetbewaking hoognodig

Dat beweert Sybrand Buma in een vraaggesprek in het AD, met Laurens Kok.

Het gaat immers, aldus Buma, spoorslags de verkeerde kant op in de ‘Koude Oorlog’ die met Rusland na een kleine dertig jaar na de Oost-Europese revoluties heropend is.

Voorbeelden volgens Buma:

Op de dag dat defensieminister Hennis aftrad, werd vanaf Russische Twitter-accounts honderden keren de hashtag #hennisdebat geretweet en dat werd daardoor ‘trending topic. Eerder zei hij in WNL op Zondag op TV: ‘Waarom zouden 600 Russische accounts Twitteren met hashtag Hennisdebat?’

Maar was dit ook waar. Daarover is een mooie Factcheck gemaakt en als conclusie dat er weinig van de uitspraak deugt. Ook NRC deed een check en kwam in wat mildere bewoordingen tot de vaststelling dat het bewijs ontbreekt.

Ook D66-minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren kon maar één concreet voorbeeld noemen van Russische inmenging in Nederland, en verwierf niettemin veel aandacht.

Buma niettemin tegen het AD: ‘Het effect daarvan is dat wij denken: zó, dat debat krijgt online veel aandacht, het speelt in Nederland. Maar de lezers weten niet wie daar achter zitten. Dat is toch scary, dat we dat niet weten…

Daar waar destabilisatie op de loer ligt, zijn de Russen online actief. Dat was bij de Brexit, bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen en onlangs bij het Catalaanse onafhankelijksreferendum. Vroeger had je een leger nodig om de democratie in een ander land te beïnvloeden, nu hoef je soms nog niet één procent van de bevolking te bereiken om het verschil te kunnen maken. Kijk hoe klein de verschillen waren bij de verkiezingsuitslag in Amerika.’

Nederland spreekt dus nog geen woordje mee bij de Russen, maar dat kan komen. Zouden de Russen de weg weten in het zwakke lokale medialandschap in Nederland, dan zou dat effect sterker kunnen zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen. En natuurlijk met propaganda tegen de Wiv bij het gelijktijdige referendum.

Hoe te bestrijden?

Buma in het AD:

‘We moeten af van het idee de digitale wereld als privédomein te zien, waar de privacywetgeving regeert. Wie het internet op gaat, betreedt de publieke ruimte, ook al zit je thuis op je zolderkamer. Op straat geldt een id-plicht, er hangen camera’s. Op internet is geen enkele bescherming. Mensen kunnen onder alias elkaar de huid volschelden, zonder dat iemand weet wie er achter zit…

Ik wil dat er online gesurveilleerd wordt door een internetautoriteit. Zodat we bijvoorbeeld weten waar al die verspreide berichten op social media vandaan komen. Dat hoeft de politie niet te doen…

Ik zal wel weer de kritiek krijgen dat ik de vrijheid van meningsuiting wil beknotten. Maar bij vrijheid van meningsuiting hoort transparantie. Bij dergelijke berichten staat niet netjes: dit bericht komt van de Russische overheid met de bedoeling uw land te destabiliseren. Deze manier van oorlogsvoering werkt niet met tanks, maar nestelt zich in je hoofd.’

Ook het Centraal Planbureau adviseert om de regulering op internet te doen toenemen, maar met een systeem van vergunningen. Als Facebook en Twitter zelf niet goed monitoren, kunnen ze hun licentie verliezen. Boveanl, vindt het CPB, moet anonimiteit worden opgeheven.

Hierboven ziet u de mening van twee van onze experts. Ze zien de online autoriteit niet zitten.