Rottende erfenis van KPNQwest bankroet met Ton Soetekouw

*) Dit artikel is verbeterd op 29 juli 2018: een opmerking over het verleden van Ton Soetekouw is ten gunste van hem bijgesteld en vonnissen in zijn voordeel zijn toegevoegd.

Naar het bankroet van KPNQwest heeft Netkwesties destijds onderzoek gedaan en gepubliceerd. (Maar het verwachte boek kwam er helaas nooit meer):

KPNQwest struikelde al over de draden (26 mei 2003)

'Massale fraude bij KPNQwest' (6 juni 2004)

KPNQwest was gewoon een criminele organisatie (30 september 2010)

Schikking 260 miljoen in zaak KPNQwest (19 november 2013)

Volgens de curatoren van KPNQwest ging het om de grootste boekhoudfraude in de Nederlandse geschiedenis, waarvoor ze bij de toezichthouders 4,2 miljard euro eisten. Uiteindelijk is een schikking getroffen.

Op 31 mei 2002 ging KPNQwest bankroet. Leverancier van infrastructuur Ebcon ging circa negen maanden eerder op de fles, op 10 juli 2001. KPNQwest plaatste een order van 131 miljoen euro bij Ebcon voor het meewerken aan de aanleg van een Europees glasvezelnetwerk.

Uit een vonnis blijkt ook het volgende: Er wordt een tekort in het faillissement van Ebcon genoemd van bijna 50 miljoen euro. Ook heeft KPNQuest een vordering van 28 miljoen op een aantal Ebcon-vennootschappen. De Deutsche Bank had ten gunste van KPN Qwest een bankgarantie afgegeven voor 90 miljoen en 41 miljoen is door KPN Qwest direct aan N.V. Ebcon Holding betaald.

Dat geld ging verdween volgens de curator voor een flink deel in vestzak-broekzak constructies. Het Financieele Dagblad bericht uitgebreid over de fraude die daar plaatsgevonden zou hebben. Ebcon-curator Ed Wagemakers claimt bij drie ex-bestuurders samen 55 miljoen euro en klaagt ze aan voor 'onbehoorlijk bestuur' en 'onrechtmatig handelen'. Daaar voert hij legio bewijs voor aan.

Het gaat om de volgende ‘verdachten’ die hun onschuld nog voor de rechtbank moeten aantonen in een zaak die op 5 september voorkomt in Breda:

Robert Ebben (nu 47), de destijds 28-jarige (mede-)oprichter van Ebcon. Het FD meldt dat hij met 10Invest actief is en geen commentaar wil geven. Hij blijkt ook de baas te zijn van Trophy Assets Holding in Rijen, waarin Van Lanschot participeert sins 2016. De secretaresse laat weten dat hij niet bereikbaar is maar geen commentaar wil geven over Ebcon. ‘Dat is al zo lang geleden’.

Chris Geerts (72), bij wie op 22 juni 2017 door de curator voor ruim 54 miljoen euro beslag gelegd is op zijn huis in Chaam, ontkent de aantijgingen ten stelligste tegenover het FD.

Ton Soetekouw (76) was destijds een man van naam in de Nederlandse telecomsector, een flamboyante bankier die na een lange loopbaan bij NMB en Postbank het veld moest ruimen op beschuldiging van vermenging van privé en zakelijke belangen met Newtron, een bedrijf met ook Willem Smits en Nina Brink. In onderzoek werd daarvoor geen bewijs gevonden. De vordering van de Ebcon-curator tegen hem in 2016 is door de rechtbank verjaard verklaard is. De tweede en subsidiaire eis van de curator betrof onrechtmatig handelen rondom commissiebetalingen. Ook hierin ging Soetekouw vrijuit vanwege gebrek aan bewijs bij vonnis van 3 januari 2018. De curator is tegen deze vonnissen niet in beroep gegaan.

Paarlberg en Stienstra

In de stukken komen ook Jan-Dirk Paarlberg, veroordeeld wegens witwassen, en vastgoedmagnaat Henk Stienstra voor, die veel geld in Ebcon staken. De laatste leende volgens genoemd vonnis met zijn beleggingsmaatschappij Mercurius aan Ebcon, en Paarlberg met Cantor Holding. Samen staken ze in mei en juli 2000 in totaal 85 miljoen gulden in het bedrijf, zo’n 40 miljoen euro, vlak voor het faillissement. Cantor B.V. en Mercurius B.V. zijn in verband met het uitblijven van terugbetalingen hun zekerheden gaan uitwinnen.

De curator deed langdurig en uitstekend onderzoek en voerde processen tot aan de Hoge Raad, tot nu toe in de luwte. Er speelde voor de curator onder meer de vraag hoe het mogelijk is dat het kleine bedrijf van Ebcon in een periode van nauwelijks een jaar zo’n grote schuld heeft opgebouwd, zonder dat daarvoor (een toereikende) financiering aanwezig was.

Grootste probleem was de plotseling ontvreemde boekhouding van Ebcon, daags na het bankroet. Wagemakers hield echter vast met een deel van de boekhouding, stukken van derden en getuigenverhoren. Hij stond ook veelvuldig in de rechtszaal als curator van Ebcon Holding en Ebcon Networks, maar Ebcon kwam ook in andere zaken naar voren:

Vonnis van 31 juli 2001 in kort geding en vonnis van 24 september 2002 met een gewezen manager die 150.000 euro vordert van Ebcon vanwege aandelen in het bedrijf die hij tot zijn spijt kocht.

Vonnis van 11 april 2008 van de Hoge Raad in een zaak aangespannen door Cantor (Paarlberg) en Mercurius (Steinstra) tegen de toenmalige curator J. Arts  vanwege uitbreiding van de termijn van het pandrecht. Het beroep van het duo wordt verworpen.

Vonnis van 6 oktober 2006 van de Hoge Raad in een zaak aangespannen door ABN Amro die een getuigenverhoor van derden wil aanhoren. Vordering afgewezen. Hieruit blijkt dat ook medewerkers van de bank als getuigen zijn gehoord.

Vonnis van 30 september 2008 van het Gerechtshof Amsterdam over een ‘vriendendienst’ met een lening van 1 miljoen voor aandelen Ebcon.

Vonnis van 14 september 2016 en vonnis van 19 september 2016 van de rechtbank Breda, in zaken van Ebben en Geerts tegen Wagemakers. De vorderingen van deze ex-bestuurders worden afgewezen en de curator kan zijn zaak tegen hen voortzetten. De vorderingen wegens ‘onbehoorlijke taakvervulling’ zijn grotendeels niet verjaard en de drie heren moeten zich dus inhoudelijk gaan verantwoorden

Vonnis van 16 november 2016 van de rechtbank Breda voor het voortzetten van de zaak van de curator. Uitspraak uitgesteld.

Uitstekende curator

Werd Nina Brink voor haar rol in de dotcom-zeepbel keihard aangepakt door de pers, vele anderen ontsprongen de dans in de media. Kwamen ze al in juridisch vaarwater, dan konden ze hun dure advocaten makkelijk betalen en wisten zich gedekt door verzekeringen en hun bedrijven die schikten zoals met KPNQwest. Meestal betaalden ze leergeld om elders weer een hoge positie te betrekken of om nog sluwer te gaan beleggen dan voorheen.

Door toedoen van curatoren als Ed Wagemakers van AKD in Rotterdam worden affaires soms nog tot op de bodem uitgezocht, net als met KPNQwest waarvoor uiteindelijk echter niemand hier gestraft is vanwege schikkingen. Onderzoek werd gestaakt; geld is belangrijker dan gerechtigheid. Maar niet voor Wagemakers, die als ex-Eerste Kamerlid voor het CDA op de eerste plaats de maatschappelijke zaak is toegedaan.

Echter, in de procedure van de curator tegen de heren Ebben en Geerts zijn de heren een schikking overeengekomen is waardoor ook die procedure tot een eind is gekomen.