Chatten met Roodkapje

Typ in het zoekvakje van de BBC maar eens girl en chat in en verbaas je over de resultaten. De meeste buiten komkommertijd?

Ik hoorde in dezelfde tijd een reportage op Radio 1 over de problemen die jongeren hebben met het chatten. Het ging over scholieren die gepest werden of seksueel benaderd, naar aanleiding van het zoveelste rapport dat beschreef hoe vaak dit kinderen overkomt.

Uit de reportage bleek weer eens de beperkte aanpak die volwassenen kiezen voor dit soort problemen. Kansen om dit soort problemen (ook) aan te pakken blijven daardoor liggen.

De lerares die aan het woord kwam had zichzelf volstrekt gediskwalificeerd. Ze wist niet hoe chatten werkte, had het niet geprobeerd en was er niet mee bezig.

Ten tweede had de school voor de veel te gemakkelijke weg van het verbod gekozen. Er werd wel veel met internet gewerkt, ook tijdens de les, maar gebruik van chatprogramma's was verboden. Doe dat maar in je eigen tijd. Gevolg is dat kinderen met nare ervaringen niet terecht kunnen op die school. De lerares was geen serieuze gesprekspartner. Op school met volwassenen praten over chatproblemen was sowieso link want voor je het wist zouden ze zich afvragen of je niet toevallig daar hebt gechat. Of lichtten je ouders in, die ook al geen benul hadden.

De jongens en meisjes uit de reportage waren zonder uitzondering nogal naïef met chatten begonnen. Een aantal kwam via vriendjes en vriendinnetjes aan handige tips en oplossingen. Maar dat kan even duren en bovendien heeft niet iedereen vriendjes en vriendinnetjes waaraan je durft toe te geven dat je het niet allemaal snapt. Niemand wil dom overkomen.

Een meisje vertelde bijvoorbeeld dat ze zo'n leuk contact had gelegd met Jamai (het kan ook die andere held van Idols zijn geweest). Ze was erg verbaasd toen hij haar begon uit te schelden. Dat zette haar aan het denken en zo was ze tot de conclusie gekomen dat die jongen wel zei dat hij Jamai was maar ... Het lijkt nogal suf van dat meisje. Toen ze het eenmaal doorhad vond ze dat zelf ook.

De naïviteit van jongeren op dit terrein heeft te maken met de regels van het medium die de meeste volwassenen ook eerst moeten leren. De beste manier om ze te leren is door te doen maar dat kan gepaard gaan met nare ervaringen. De technologie of de angst hiervoor zit vaak in de weg. Veel mensen ontvangen spam omdat ze wat te makkelijk hun e-mail adres afgaven. Ik ken genoeg sites waar je wordt aangemoedigd te reageren zonder dat vooraf duidelijk is dat die informatie direct in het openbaar op de site wordt geplaatst.

Mijn buurmeisje van zestien heeft haar naam, adres en een uitgebreid profiel in het MSN ledenbestand staan. "Dat wordt gevraagd bij het installeren van de software en je mag niet liegen."

Scholen en ouders koesteren onterecht vrees voor de chat. Op het werk blijken mensen immers het minst uit een boekje te leren en het meeste van contacten met collega's. Chat kan helpen bij collegiale contacten. Dus is chatten een vaardigheid die je op een school - waar je geacht wordt de basis te leggen om straks in de maatschappij te functioneren - prima zou kunnen leren.

De problemen met zo'n medium kun je ook onderwijzen. Met 'Roodkapje en de wolf 2.0' kom je al een heel eind als je wilt uitleggen dat iemand niet altijd is wie hij zegt te zijn.

Als school of ouder kun je trouwens ook gebruik maken van de lage drempels van anonimiteit. Leer iemand hoe hij of zij echt anoniem kan blijven in een chat- of internetsessie en je hebt er een manier erbij om met probleemleerlingen in contact te komen.

Ik zou in de media graag veel meer lezen over de mogelijkheden van chat en de manieren waarop scholen en ouders kinderen hun kinderen wat bij kunnen brengen hierover. Natuurlijk mogen de problemen ook aan bod komen.

Er zijn inspirerende boeken genoeg over de mogelijkheden van computers bij leren. Lees bijvoorbeeld Changing Minds van Andrea di Sessa of Leonardo's Laptop van Ben Shneiderman. Door de voorkeur van media (en lezers, kijkers) op sensatie en angst lezen we alles over online viezerikken en niet over 'computers, learning & literacy'. Zo blijven we te makkelijk steken in discussie over verbieden en straffen.