Miljonair steekt tonnen in schoonwassen webreputatie

Is Hans Melchers een crimineel die drugs verhandelde, pedofiele handelingen verrichte en mede verantwoordelijk was voor oorlogsmisdaden en ondertussen wellicht zijn vrouw om zeep hielp en kinderen ontvoerde?

Of is Hans Melchers één van de grootste slachtoffers van de media met hun reeks papagaaiende journalisten die te lui waren om zelf feiten te checken, en die dus nodig zijn reputatie op het web moet zuiveren?

Hans Melchers heeft advocaat Herman Doeleman opdracht gegeven om media tot rectificeren te dwingen. Geld is het probleem niet, een 'strijdfonds' zou 5 miljoen euro bevatten. En het medium internet is een belangrijk doel, want dat vormt het archief dat een persoon zijn hele leven - via het 'googelen' - kan blijven achtervolgen.

Zo boog Quote al diep met een rectificatie en verwijderde een verhaal over Melchers uit 1999 van de website.

Maar in de Google index staat nog veel dat verwijst naar de verdenkingen ten aanzien van Melchers' handel en wandel, zoals:
" Duistere kanten aan verleden Hans Melchers. 'Mijn ex-man handelt in gifgas', zei de tweede vrouw van Hans Melchers, Annemarie Lievens, in 1998 tegen de ..."

Maar op de link naar het artikel op RTL.nl staat niets meer, terwijl RTL doorgaans uitstekend archiveert op het web.

In 2005 dwong Melchers Het Parool tot rectificatie wegens vergaande speculatie over drugshandel van Melchers sr. als reden voor de ontvoering van zijn dochter. Het Parool moest diep door het stof vanwege speculaties zonder bewijzen. We komen daar nog op terug.

Maar er is nog een trits beschuldigingen die Melchers wil aanpakken. Daartoe behoren ook die in Vrij Nederland dat nog in 2005 schreef dat twintig jaar geleden Melchemie is veroordeeld voor het leveren van stoffen voor gifgassen waarmee Saddam Hussein massaal kon moorden.

Op Wikipedia, de online encyclopedie, staat een neutraal artikel over Melchemie, met een kleine passage over de veroordeling destijds. Maar een portret van de NOS zet alle hele en halve beschuldigingen netjes op een rij. Hoe lang nog?

En wat te denken van buitenlandse publicaties rond de ontvoering zoals AP die uitgebreid ingaat op de gifhandel van Melchers met Irak, maar ook de tegenwerpingen noemt. Is dat ooit nog weg te poetsen?

Een belangrijk doelwit van Melchers en Doeleman op internet vormt Kleintje Muurkrant. Op de eerste plaats scoort deze actiepublicatie bij zoekdiensten heel goed en bepaalde met negatieve citaten en eigen onderzoek voor een groot deel het besmeurde blazoen van Melchers op internet.

Maar de makers zeggen met het advocatenmes op de keel gedwongen te zijn tot het plaatsen van deze homepage met een uitgebreide rectificatie en verontschuldiging. Nadat we dit schreven nam Doeleman contact op met Kleintje Muurkrant over deze uiting. Dit kon toch niet kloppen. Volgens Doeleman hebben we Kleintje Muurkrant onjuist geciteerd.

In de rectificatie staan overigens nog eens fijntjes de tot onterecht, onjuiste en/of onnodig grievend verklaarde beschuldigingen die Kleintje Muurkrant publiceerde, opgesomd: "...de beschuldiging van betrokkenheid van Melchers/Melchemie bij leveringen van gifgassen aan Irak, handel in drugs, de ontvoering van de kinderen van Melchers, ex-echtgenote Kim Lievens, de dood van Kim Lievens en tenslotte van betrokkenheid bij pedoseksuele handelingen." Hoe kun je zo ooit van al die onterechte beschuldigingen echt helemaal afkomen?

Kleintje Muurkrant kwam uitgebreid in de publiciteit rond de ontvoering van Claudia Melchers, dochter van de man in kwestie, in september 2005. De aankondiging van een ontvoering kwam per e-mail bij de strijdpublicatie terecht. Later bleek het om Claudia Melchers te gaan.

Gert-Jan van Beijnum, voorzitter van de Stichting De Stelling en belangrijkste maker van de linkse onderzoeks- en pamfletuitgave Kleintje Muurkrant, heeft alles over Melchers van de site moeten verwijderen. Hij maakt de diepst mogelijke buiging:

"Wij hebben onze berichten over Melchemie, Melchers en zijn familie van de website verwijderd en zullen deze daarvan verwijderd houden. Wij betreuren het dat wij de heer Melchers en Melchemie in diskrediet hebben gebracht en hebben ons tegenover de heer Melchers hiervoor verontschuldigd. Bij deze maken wij hiervan melding aan onze lezers."

Grappig is dat intikken van Melchers in het zoekvak onder de rectificatie nog wel een bericht met Melchers opduikt. Toevallig het volgende:

"En recent kregen we sjieke post van het Amsterdamse advocatenkantoor Spigthoff tot wie de heer Melchers (directeur van Melchemie) zich had gekeerd teneinde 't Kleintje van smaad te kunnen betichten. Middels een "verdediging naar voren", namelijk door de bronnen van ons op tafel te leggen - zwegen Melchers en Spigthoff. Spannend hoor."

Toen was het augustus 2004. Inmiddels wist Melchers, geholpen door Doeleman, wel van wanten. Hoe de actie van Doeleman precies in zijn werk ging is hier op Netkwesties moeilijk uit de doeken te doen, want Van Beijnum tekende ook voor deze feiten naar zijn zeggen een zwijgplicht. Hij tekende één uur voor afloop van een ultimatum, op 28 april 2006 te Leiden. Daarin hing naar zijn zeggen een dreigende schadevergoeding van 70.000 euro hem boven het hoofd.

Van Beijnum is in paniek geraakt door het overweldigende dossier en doorwrochte dagvaarding die Doeleman bij hem en wat medestanders liet bezorgen, slechts een paar dagen voor de bodemprocedure gehouden zou worden. Hij heeft geen geld voor een advocaat naar eigen zeggen, laat staan voor een schadevergoeding.

Herman Doelman ontkent in een telefonisch vraaggesprek op 10 mei 2006 dat Van Beijnum het mes op de keel is gezet. "Het is gewoon de vrijheid van contracten. Er is vrijwillig getekend. Er was voorafgaand een uitstekend contact met de mannen van Kleintje Muurkrant en er is onderhandeld over de regelingen."

Doeleman sprak over 'een oplossing voor gezamenlijke problemen die gevonden zijn om de bodemprocedure te voorkomen'. Volgens Doelman is Kleintje Muurkrant allerminst opgelegd nooit meer over Melchers te publiceren, wel om nog onnodig grievend of onjuist te berichten, op straffe van een dwangsom.

Doeleman ontkent niet dat er afspraken zijn vastgelegd over het zwijgen over de zaak, maar wenst daarover niet in detail te treden. Doeleman vindt niet dat hij een zwijgplicht heeft afgedongen, zoals Van Beijnum die ervaart. Uit de verschillende bewoordingen van Doeleman is niet goed op te maken of openbaarmaking van het dossier Kleintje Muurkrant is toegestaan. Volgens Van Beijnum is ook geheimhouding daarvan afgedwongen. Doeleman biedt aan om de getekende overeenkomst hem op kantoor te komen bekijken. Het dossier is inmiddels in handen van Netkwesties.

Doeleman vindt de procedure niet bijzonder: "Er zijn grenzen aan de vrijheid van meningsuiting. De pers mag geen onjuistheden publiceren noch beledigingen. Ook met Het Parool zijn daar afspraken over gemaakt."

Volgens Doeleman heeft Het Parool een aantal artikelen uit haar (betaalde) archief op internet gehaald en daar ook voor getekend. Dat klopt en we komen daar binnekort op terug.

Doeleman vroeg en kreeg gisteren inzage in het stukje tekst over hem hierboven. Hij zou binnen een een half uur via een Blackberry op de e-mail reageren, zo was de afspraak. Na twee uur belde Doeleman dat een overleg was uitgelopen waardoor hij niet had kunnen reageren. Op 10 mei rond 19.00 uur liet Doeleman telefonisch weten dat hij de reactie op de citaten voor zijn secretaresse had ingesproken. Uiterlijk op 11 mei 11.00 uur mochten we per e-mail zijn reactie verwachten op de gestuurde uitspraken. Uiteindelijk kwam de reactie om 12.00 uur: geen opmerking over de gestuurde citaten maar een brief met 22 opmerkingen over voornamelijk onjuistheden die Doeleman meende te hebben aangetroffen in de eerste versie van deze publicatie. Daarop zijn enkele wijzigingen aangebracht.

Het vraaggesprek van 10 mei bestempelt Doeleman als een 'een informeel telefoongesprek'. Dat is niet juist. Het was een gesprek waarin de afspraak is gemaakt dat hem citaten zouden worden toegezonden. Dat is niet 'informeel', ongeachte de wellicht af en toe humoristische toonzetting van twee kanten.

Advocaat voor journalisten

Doeleman scoort voor Melchers bij Kleintje Muurkrant met de geslaagde actie om alle 30 artikelen over Melchers en Melchemie te laten verwijderen. Maar de vraag is wat de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) hiervan vindt. Doeleman was de advocaat van de bond, nu zijn collega's van zijn kantoor de huisadvocaten voor de NVJ. Het kantoor won de nodige zaken voor de NVJ, waaronder de roemruchte zaak van het fotografieverbod rond de woning van prins Willem-Alexander en prinses Máxima.

Secretaris Thomas Bruning van de NVJ kent de vorm en inhoud van de door Doeleman gevolgde methode niet. Maar die klinkt hem weinig elegant in de oren: "Ik kan hier geen oordeel over vellen. Maar het is ongehoord dat je in Nederland alles wat over een persoon geschreven is uit een archief moet halen en moet tekenen dat je die persoon verder met rust laat en er het zwijgen moet toedoen. Als dit echt de eis van Doeleman is geweest dan lijkt me dat we als NVJ eens een gesprekje moeten hebben over deze methode."

Anderzijds is Bruning niet te spreken over Kleintje Muurkrant, waarvan de makers zich overigens uitdrukkelijk 'geen journalist' noemen: "We vinden het goed als publicatie van onwaarheden en beledigingen worden bestreden. Journalisten moeten hun feiten checken en zich aan de wet en omgangsvormen houden. Maar je moet natuurlijk als uitgave niet zomaar alles verwijderen, ook artikelen waar je volkomen achter staat. De rechter in Nederland zal nooit zo'n vonnis wijzen als de verklaring die Kleintje Muurkrant nu heeft getekend."

Ondertussen was er ook overleg tussen Doeleman en Bruning. We spraken ook met Het Parool, ooit 'vrij en onverveerd'. Wat heeft die getekend?

Keuken van Het Parool

Albert de Lange, adjunct-hoofdredacteur van Het Parool in Amsterdam, geeft aarzelend - na enige gerichte vragen daarover - toe dat er inderdaad een overeenkomst is getekend tussen Doeleman namens Melchers en de hoofdredactie van Het Parool. "We hadden een heel goed gesprek met Doeleman. Daarna is een week of zes geleden getekend."

Het Parool voorkwam een rechtszaak met de belofte om enkele gewraakte artikelen uit het elektronisch archief op onder meer internet te verwijderen. Het ging onder meer om een artikel met speculaties over cocaïnehandel van Melchers en artikelen met nog wat hele en halve beschuldigingen en suggesties. Anders dan Kleintje Muurkrant heeft Het Parool niet het gevoel het mes op de keel tot ongewenst vergaande archiefaanpassing te zijn gekomen.

Ook Het Parool laat zich het zwijgen opleggen, blijkt uit de woorden van De Lange: "Hier ga ik verder niets over zeggen. Dat is zo afgesproken. Dit is een deal tussen twee partijen."

Zwijgplicht? "Niet van de kant van Doeleman. Die hebben we onszelf opgelegd."
Niet vreemd voor een journalist? "We willen hier verder geen publiciteit over."
Maar dat maakt u als bron toch niet uit? "Ik heb hier verder geen enkel belang bij."
Vreemd als journalist, zo'n houding? "Sommige dingen zijn voor de bühne, andere voor de keuken."

Het Parool zegt dat Doeleman de pijlen van Melchers momenteel richt op het ANP en De Telegraaf, met eisen tot schadevergoeding, kracht bijgezet met dreiging met rechtszaken.

Telegraaf en ANP

Dat blijkt te kloppen, al houdt De Telegraaf zich op de vlakte. Woordvoerder Hans Elekan, directiesecretaris van De Telegraaf Media Groep (TMG) zegt niet te weten of zijn bedrijf en/of hoofdredactie van De Telegraaf onderhandelt met Doeleman onder druk van een rechtszaak met eis tot schadevergoeding. "En mocht dat zo zijn dan lijkt me het niet bevorderlijk voor het resultaat van de onderhandelingen als we daarover in dit stadium iets aan buiten brengen", aldus Elekan.

Hij zal terugbellen. Dat gebeurt niet. De hoofdredacteur van het ANP, Rob de Spa, belt wel terug, vanuit het buitenland. Hij bevestigt dat er een conflict ligt met Melchers en Doeleman.

Maar volgens De Spa voert zijn bedrijf geen onderhandelingen met Herman Doeleman. "De zaak is onder de rechter, er zijn wat stukken uitgewisseld", aldus De Spa. Het gaat om berichtgeving van het ANP rond de ontvoering en vrijlating van Claudia Melchers, de dochter van Hans Melchers. Eerder klaagde Doeleman met succes over berichten in Het Parool en in De Telegraaf. De Spa wil niet kwijt over welke berichtgeving Melchers en Doeleman exact gevallen zijn.

"Wij hebben de heer Doeleman voorgesteld om ook onze berichtgeving eerst voor de Raad voor de Journalistiek te brengen. Als die de door ons gehanteerde methode van nieuwsgaring afwijst, zullen wij de betreffende artikelen ook uit al onze archieven verwijderen . Niemand heeft wat aan verkeerde berichtgeving", aldus De Spa.

De Spa vindt dat Doeleman zich namens Melchers wel hard opstelt. "Maar dit is niet ongebruikelijk voor advocaten, zeker niet in dit soort zaken." Het ANP is wat gewend en heeft geld voor juridische zaken, dus laat zich niet intimideren. De Spa heeft ook vertrouwen op inhoudelijke gronden: "We brengen de zaak graag eerst voor de Raad van de Journalistiek, omdat we denken dat we een sterke zaak hebben."

ANP wint zaak van Melchers

In deze zaak is inmiddels vonnis gewezen. Het ANP heeft rechtmatig bericht in de ontvoeringszaak van Claudia Melchers in september 2005. Dat heeft de rechtbank van Amsterdam gevonnist in een bodemprocedure. Die was aangespannen door Hans Melchers, vader van de ontvoerde Claudia. De advocaat van Melchers heeft laten weten dat hij in hoger beroep gaat bij het gerechtshof.

Melchers opende inmiddels in juli 2006 Melchemie.com, een website met als doel zijn reputatie te herstellen. Die goede naam is volgens hem ernstig aangetast door foutieve berichtgeving in de Nederlandse pers. Onder leiding van advocaat Herman Doeleman voerde Melchers een actieprogramma uit om die berichtgeving recht te zetten.

Tot op heden won Melchers vrijwel alle zaken, maar zijn kruistocht loopt vooralsnog stuk op het ANP. Hij daagde het persbureau, hoofdredacteur Rob de Spa en redacteur Sander Kuypers vanwege een bericht dat op 15 september 2005 begin van de avond verscheen op het ANP-net onder de titel: "Achtergrond ontvoering moet bijna drugshandel zijn".

Dit bericht is online nog terug te vinden bij Security Online. Het begint met:

'De ontvoering van Claudia Melchers moet gezien de eis van 300 kilo cocaïne voor haar vrijlating bijna wel zeker te maken hebben met enige betrokkenheid van de familie bij drugshandel.

Dat stellen bronnen binnen de politie die zich met de bestrijding van grootschalige drugshandel bezighouden. Ze zijn overigens niet direct betrokken bij het onderzoek naar de ontvoering van Melchers.....

Een andere politiebron benadrukt dat bijna alle ontvoeringen in het criminele milieu plaatsvinden. ,,Het is zeker niet ongewoon dat er iemand wordt ontvoerd om een partij drugs terug te krijgen als die bijvoorbeeld niet is betaald. Vaak gaat dat buiten het publiek en de politie om. Als dit scenario voor deze zaak zou gelden, is de politie nu wel bij de ontvoering betrokken geraakt. Dat kan de zaak hebben verstoord...."

Persvrijheid versus goede naam

In een viertal berichten op 16 september greep het ANP nog terug op dit gewraakte bericht. De Telegraaf nam het bericht van het ANP over en kreeg daarvoor een schrobbering aan de broek bij de Raad voor de Journalistiek. De Telegraaf verwijderde het bericht van de website en uit het archief. De rechtbank oordeelt milder.

Melchers eiste in de rechtszaak rectificatie van het bericht en hoofdelijke veroordeling van het trio aangeklaagden tot 100.000 euro schadevergoeding, plus een nog nader te bepalen bedrag aan schadevergoeding. Melchers vindt de ANP-berichtgeving onrechtmatig. De rechter, die persvrijheid stelde tegenover het belang van Melchers bij bescherming van zijn eer en goede naam, vindt van niet.

Melchers wees op het gebrek aan wederhoor. Het ANP kon afdoende duidelijk maken dat Melchers en zijn voorlichter Charles Huijskens in deze in gebreke waren gebleven met het (niet) beantwoorden van telefoontjes van het ANP.

Rechter mr M. van Hees komt in haar vonnis tot de conclusie dat het ANP er niet fout aan deed de speculaties van anonieme bronnen tot nieuws te verheffen: "...Die speculaties vallen in principe binnen de grenzen van de persvrijheid, al kan men over de wenselijkheid van dit soort berichtgeving (door Melchers niet zonder reden aangeduid als "hijgerige journalistiek") van mening verschillen...."

Hoofdredacteur Rob de Spa is opgelucht over de uitkomst van het proces: "We zijn blij dat de rechter heeft gevonnist dat het ANP zorgvuldig te werk is gegaan in deze zaak. Het geheel aan berichtgeving in deze zaak was, gezien alle omstandigheden, rechtmatig."

Wordt vervolgd...